به گزارش خبرگزاری حوزه، دستورالعمل اعطای رتبه علمی به نشریات حوزوی در قالب یک مقدمه، 13 ماده، 14 تبصره و 36 بند پس از تصویب در شورای اعطای مجوزها و امتیازهای علمی، در جلسه شماره 104 شورای عالی حوزه‌های علمیه به تصویب این شورا رسید.
در بند یک ماده یک این دستورالعمل که به تعریف نشریه علمی پرداخته، اخذ مجوز نشر از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تسلسل انتشار و فاصله انتشار حداقل یک سال، دوره انتشار نامحدود با شماره‌های متوالی و ذکر تاریخ انتشار، قابلیت دسترسی عمومی و نیز دارا بودن عنوان ثابت از ویژگی‌های این دسته از نشریات ذکر شده است.
تعاریف
بند دوم ماده یک دستورالعمل نیز نشریه دارای رتبه علمی - پژوهشی را نشریه‌ای دانسته که حداقل 80 درصد مقالات آن علمی- پژوهشی (اعم از بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای) باشد. همچنین مقاله علمی- پژوهشی نیز باید یکی از ویژگی‌های «ارائه کننده نظریه و یا یافته جدید علمی»، «ارائه کننده تقریر و تبیین جدید از یک نظریه، «ارائه کننده استدلال جدید برای یک نظریه» و «ارائه نقد جامع علمی یک نظریه» را دارا باشد.
در تبصره ذیل بند دوم ماده یک که به ویژگی مقالات ترجمه‌ای پرداخته، آمده است که ترجمه مقاله اگر همراه با نقد جامع علمی باشد می‌تواند در نشریه علمی- پژوهشی درج گردد.
همچنین در بخش دیگری از بند دوم ماده یک دستورالعمل اعطای رتبه علمی به نشریات حوزوی که به تعریف نشریه علمی - ترویجی اختصاص دارد، نشریه تخصصی را که حداقل 70 درصد مقالات آن به تبیین و بسط علم بپردازد و سطح آگاهی و دانش را ارتقا بخشد و مخاطبان را با مفاهیم جدید علم آشنا سازد، نشریه علمی- ترویجی معرفی شده است.
ویژگی‌های نشریه علمی حوزوی
در بند سوم ماده یک این دستورالعمل نیز به ویژگی‌های نشریه علمی حوزوی پرداخته شده و 4 شاخص اصلی را برای این دسته از نشریات تعیین کرده که عبارتند از «صاحب امتیاز نشریه یکی از مراکز حوزوی و یا فضلای حوزه باشد»، «مدیر مسئول و سردبیر آن حوزوی باشند»، «در یک رشته و یا گرایش از علوم حوزوی یا دانش‌های وابسته و ابزاری آن و یا بین رشته‌ای دینی انتشار یابد» و «حداقل دو سوم اعظای هیئت تحریه آن از فضلای حوزه و آشنا با زمینه مورد نظر نشریه باشند».
تعریف فاضل حوزوی
شورای عالی حوزه همچنین در بند 4 ماده یک این دستورالعمل با معرفی ویژگی‌های «فاضل حوزوی»، حوزویان دارای مدرک علمی سطح 4 و اساتید و پژوهشگران حوزوی صاحب صلاحیت و مورد تایید شورای اعطای مجوزها و امتیازهای علمی را به عنوان «فاضل حوزوی» معرفی کرده است.
در بند 5 ماده یک با تعریف «مرکز حوزوی»، مراکز متقاضی نشریه براساس این دستورالعمل را شورای عالی، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران، مراکز دارای مجوز از شورای عالی حوزه و نیز مراکزی که به فعالیت‌های حوزوی اشتغال داشته و به تشخیص شورای عالی، مرکز حوزوی شناخته می‌شوند، معرفی شده‌اند.
شرایط و معیارهای اخذ رتبه علمی
شورای عالی حوزه همچنین براساس ماده دوم دستورالعمل اعطای رتبه علمی به نشریات حوزوی، مصوب شورای اعطای مجوزها، شرایط و معیارهای اخذ رتبه علمی شامل شرایط متقاضی، شرایط درخواست، موضوع و عنوان نشریه، شرایط سردبیر و اعضای هیئت تحریریه، ضوابط انتشار و قالب نشریه را به تصویب رساند.
براساس بندهای یک و دو ماده دوم، متقاضی دریافت رتبه علمی نشریه حوزوی باید مرکز، انجمن علمی و یا فاضل حوزوی باشد و مدیر مسئول نشریه می بایست تقاضای دریافت رتبه را به دبیرخانه شورای اعطای مجوزها ارائه دهد، همچنین نشریه متقاضی رتبه نیز باید قبل از ارسال درخواست، حداقل دارای دو شماره منتشر شده با حفظ تسلسل زمانی باشد.
در تبصره ذیل بند یک ماده دوم، نشریات انجمن‌های علمی از ضوابط این بند مستثنی شده‌اند.
براساس بند 4 ماده دوم، سردبیر نشریه علمی- پژوهشی باید فاضل حوزوی و دارای حداقل 4 اثر علمی مرتبط با موضوع نشریه و همچنین سردبیر نشریه علمی- ترویجی نیز باید فاضل حوزوی و دارای حداقل دو اثر علمی در زمینه مرتبط با نشریه باشد.
در تبصره ذیل این ماده تصریح شده که یک نفرنمی‌تواند بصورت همزمان سردبیر دو نشریه علمی- پژوهشی و یا سه نشریه علمی- ترویجی را عهده دار باشد.
هیئت تحریریه
همچنین به استناد بند پنج ماده دوم، هیئت تحریریه نشریات مرکب از حداقل هفت و حداکثر ده نفر می‌باشد که دو سوم اعضا باید از فضلای حوزه باشند و مابقی اعضای غیر حوزوی در نشریات علمی- پژوهشی می‌بایست حداقل دارای رتبه دانشیاری و در نشریات علمی- ترویجی دارای رتبه استادیاری در رشته مربوط باشند.
براساس تبصره 5 ذیل بند پنج ماده دوم دستورالعمل یک نفر نمی‌تواند بصورت همزمان عضو هیئت تحریریه 5 نشریه علمی- پژوهشی و یا علمی - ترویجی باشد.
ماده سوم دستورالعمل اعطای رتبه علمی، مصوب شورای عالی حوزه نیز در دو بند و سه تبصره مدت اعتبار رتبه علمی را مشخص کرده است.
مدت اعتبار رتبه علمی
بر اساس بند یک ماده سوم، مدت اعتبار رتبه علمی نشریات بنا به تشخیص کمیسیون مربوطه، حداکثر سه سال است و مدیر مسئول باید شش ماه قبل از پایان اعتبار، مدارک لازم را جهت تمدید، به دبیرخانه شورای اعطای مجوزها ارسال کند.
در بند 2 ماده 3 نیز ارزیابی دوره‌ای نشریات هر دو سال یک بار ذکر شده است، اما اگر تخلفی گزارش شود، ارزیابی قبل از موعد مقرر صورت خواهد گرفت و در صورت عدم احراز حداقل امتیاز و یا تایید تخلف، پرونده در کمیسیون مربوط مطرح و در قالب دستورالعمل، امتیاز اعتبار رتبه علمی لغو خواهد شد.
برپایه این گزارش، در ماده 4 دستورالعمل اعطای رتبه علمی به نشریات حوزوی نیز وظایف نشریات بعد از اخذ رتبه در قالب 4 بند ذکر شده است.
نشریات الکترونیکی
ماده 5 این دستورالعمل به شرایط دریافت اعتبار رتبه علمی نشریات الکترونیکی پرداخته است. بر اساس بند یک این ماده، نشریاتی که بصورت الکترونیکی منتشر می‌شوند، همانند نشریات چاپی ملزم به رعایت مفاد دستورالعمل می‌باشند و باید دارای وبگاه مستقل، به روز و در دسترس دائم بوده و چنانچه امکان دسترسی به وبگاه نشریه به مدت 15 روز متوالی و یا یک ماه بصورت متناوب در سال وجود نداشته باشد موضوع اعتبار رتبه علمی مورد برسی مجدد شورای اعطای مجوزها خواهد گرفت.
شورای عالی حوزه همچنین در مواد 6، 7 و 8 این دستورالعمل، موارد خاص دریافت رتبه علمی، شاخص های کمی و کیفی نشریات و روند ارزیابی را به ا ستناد مصوبه شورای اعطای مجوزها، به تصویب رسانده است.
چگونگی لغو امتیاز
در ماده 9 دستورالعمل که به چگونگی لغو امتیاز نشریات پرداخته شده، مواردی چون انتشار مقالات غیر مرتبط گرایش تخصص نشریه، تأخیر در انتشار مجله، عدم داوری مقالات، عدم تشکیل جلسات هیئت تحریریه، عدم کسب امتیاز لازم در ارزیابی‌های دوره‌ای، انتشار بیش از یک مقاله از یک نویسنده در هر شماره، انتشار نشریه کمتر از حجم استاندارد و ... اشاره شده است.
بر اساس ماده 12 دستورالعمل مصوب شورای عالی حوزه، این دستورالعمل به مدت دو سال، مبنای تصمیمات کمیسیون نشریات علمی حوزه خواهد بود.
ابلاغ دستورالعمل
بر پایه این گزارش، دستورالعمل اعطای رتبه علمی به نشریات حوزوی، از سوی آیت‌الله حسینی‌بوشهری، مدیر حوزه‌های علمیه کشور، جهت اجراء به معاونت پژوهش حوزه ابلاغ شد.
انتهای پیام 3/313
