(اي فاطمه! در بهشت از من شفاعت كن چرا كه تو در پيشگاه خداوند داراي مقامي بس ارجمند و والا هستي).امام صادق عليه السلام سالها قبل از ولادت حضرت معصومه عليها سلام در توصيف قم سخن گفته و آن مكان را حرم خاندان رسالت خوانده بود. آنگاه فرمود: به زودي بانويي از فرزندانم به سوي آن كوچ كند كه نامش فاطمه دختر موسي بن جعفر است و با شفاعت او همه شيعيانم وارد بهشت مي شوند.
آغاز ماه ذيقعده براي حضرت رضا عليه السلام و دودمان نبوت و آل علي عليه السلام پيام آور شادي مخصوص و پايان بخش انتظاري عميق و شور آفرين بود زيرا نجمه خاتون فرزندي جز حضرت رضا عليه السلام نداشت و مدتها پس از حضرت رضا نيز داراي فرزندي نشده بود.(1)
سرویس علمی و فرهنگی خبرگزاری حوزه به مناسبت میلاد بانوی کرامت حضرت فاطمه معصومه در گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین محمدمهدي كرمي، رئیس نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه قم به جنبه های مختلف شخصیتی بانوی کرامت به بحث نشسته است.
*عظمت معصومه
درباره غربت و سجایای اخلاقی و نکاتی که درباره رفتارها و سیره عملی و علمی حضرت کمتر مورد توجه قرار گرفته است که هر یک از این امور می تواند به عنوان الگوی جامعه انسانی و دینی ما قرار بگیرد.
باید به این نکته توجه کرد که در مضامین دینی اگر نسبت به فردی اظهار نظر شده است به خاطر جهات حقیقی و واقعی بوده است و گزافه ای در کار نیست در رابطه با وجود مقدس حضرت معصومه(س) قبل از تولد ایشان در لسان امام صادق علیه السلام در عظمت و منقبت این بانوی بلند مرتبه کلمات بلندی صادر شده است و برای زیارت مزار این بزرگ زن تاریخ اسلام بشارت بهشت داده شده است[1] ، این شخصیت چنان عظمتی دارد که به واسطه وجود ایشان قم حرم آل الله و عش آل محمد قرار می گیرد.[2]
*پل ارتباطی شیعیان با فاطمه زهراست
همانطوری که چهره زهرای مرضیه از جهات مختلفی در خفاست و مزار و بارگاه ایشان نیز مخفی است که در بیانات معصومین ارجاع داده شده است به فاطمه معصومه(س) مراجعه کنند، در حالات مرحوم آیت‌الله‌العظمی مرعشی نجفی نیز به این جریان اشاره شده است[3] و به ایشان می فهمانند که جایگزین مزار حضرت زهرای اطهر مزار فاطمه معصومه(س) در قم می باشد.و کسانی که می خواهند با حضرت زهرا(س) ارتباط معنوی برقرار کنند و از کانال وجودی ایشان به مطالب و خواسته های خود برسند، باید از طریق دختر موسی بن جعفر ورود پیدا کنند.
*كي ما در فكر تو نبوده ايم؟
جا دارد که در همین جا به مناسبت به نقل حکایتی از کرامات حضرت معصومه و توجه ایشان به دوستان اهل بیت از زبان آیت الله مرعشی نجفی اشاره ای بشود: در شرح حال مرجع عاليقدر مرحوم آيت الله العظمي نجفي مرعشي رحمة الله نوشته اند: روزگاري كه جوان تر بودم، روزي بر اثر مشكلات فراواني كه داشتم، دستم از مال دنيا تهي بود به حرم حضرت معصومه عليها السّلام رفتم و گله کردم، سپس با دلي شكسته به خانه بازگشتم، در همان وقت حالت غشوه ( يك نوع مكاشفه) مرا فرا گرفت، در همان دم صداي كوبه در خانه را شنيدم، رفتم در را گشودم ديدم شخصي پشت در ايستاده گفت: « سيّده تو را مي طلبد». با شتاب به حرم رفتم، وقتي كه وارد صحن كهنه شدم ديدم چند كنيز ايوان طلا را تميز مي كنند، علّت را پرسيدم، گفتند: « اكنون سيّده مي آيد»پس از اندكي؛ حضرت فاطمه معصومه عليها السّلام آمد، در حالي كه در شكل و شمايل، مانند جدّه ام فاطمه زهرا عليها السّلام بود، زيرا قبلاً سه بار جدّه ام را در عالم خواب ديده بودم و جمال او را به خاطر سپرده بودم. به هر حال نزد عمّه ام حضرت معصومه عليها السّلام رفتم و دست او را بوسيدم، به من فرمود:« اي شهاب! كي ما در فكر تو نبوده ايم كه از دست ما شاكي هستي؟ تو از همان عصر كه به قم آمدي مورد نظر ما بوده اي. [4]
*ولایتمداری و دفاع از ولایت
با مطالعه و دقت در حالات و سیره عملی حضرت معصومه می یابیم که آنچه مادر ایشان داشت این دختر نیز داشتند، وجود مقدس امام زمان علیه السلام در توقیع شریف خود می فرماند« «فی ابنة رسول الله لی اسوة حسنة.»[5] در مطالعاتی که شده است مهمترین نکته ای که در وجود مقدس بی بی دو عالم فاطمه معصومه قابل مشاهده است ولایتمداری ایشان می باشد.
در زندگی فاطمه معصومه(س) نیز این نکته به خوبی مشهود می باشد، اصل هجرت ایشان از مدینه به سمت توس و وفات ایشان در این مسیر در جهت حمایت و تبیین و اثبات جایگاه ولایت بود ؛ این گونه نبود که این حرکت صرفا بر اساس عواطف خواهر و برادری باشد. یکی از جهاتی که می تواند برای دختران ما الگو قرار بگیرد همین جهت ولایتمداری ایشان است و البته این امر اختصاص به تنها دختران ندارد و در کشور ما زنان جامعه اسلامی در این جهت بسیار خوب و قوی وارد شده اند.
*هجرت در جهت احیاء شعائر دینی
از دیگر خصیصه های حضرت معصومه هجرت در مسیر احیاء شعائر دینی می‌باشد، اگر این سفر حضرت اتفاق نمی افتاد چه بسا رسانه های تبلیغی آن روزگار اینگونه تبلیغ می کردند که ما علی بن موسی الرضا را از مدینه به توس بردیم و حتی اهل بیت و نزدیکان ایشان هم به این موضوع اعتراضی نداشتند لذا سفر طاق فرسای حضرت معصومه این شبهات را نیز دفع نمود.عمده کسانی که در خراسان بودند از اهل بیت خبر خاصی نداشتند و می توانستند تحت تاثیر تبلیغات مسموم دولت عباسی قرار بگیرند و می‌برد از این بی خبری مردم سوء استفاده هایی هم بشود، بیشترین سوء استفاده را ماموندر چنین شرایطی امام علی بن موسی الرضا در توس تحول عظیمی ایجاد کرد و باب مناظره را گشودند و بسیاری از مفاهیم دینی را منتقل کردند و فاطمه معصومه(س) نیز در چنین فضای مسمومی وارد شدند. و زندگی ایشان نشان از این امر دارد که یک زن با حفظ حجاب و عفاف می تواند خود یک مبلغ دین باشد حتی حیات و مرگ او وسیله ای برای ترویج و تبلیغ دین باشد .
- مقدمه برگرفته از سایت شهید آوینی
- اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام، ص: 688؛
- بحار الأنوار (ط - بيروت) ج57 228 ، ان للّه
- مرجع عظیم الشأن مرحوم آیت الله العظمی مرعشی نجفی فرمود: پدرم مرحوم آیت الله سید محمود مرعشی که در نجف اشرف میزیست، بسیار علاقمند بود که به طریقی، قبر شریف حضرت زهرا «سلام الله علیها» را بیابد، برای این مقصود ختم مُجَرَّبی انتخاب نمود، و چهل شب آن را انجام داد. شب چهلم بعد از انجام ختم و توسل فراوان، به بستر خواب رفت، در عالَم خواب به محضر امام باقر (یا امام صادق) «علیه السلام» رسید، امام به او فرمود: «عَلَیکَ بِکَریمَۀ اَهلِ البَیتِ؛ به دامن کریمه ی اهل بیت متوسل شو». ایشان تصور کرد منظور امام «علیه السلام» از این جمله، حضرت زهرا «سلام الله علیها» است، عرض کرد: «آری قربانت شوم، من نیز خَتم را برای همین گرفتم که محلّ شریف قبر آن حضرت را دقیق تر بدانم و زیارتش کنم»
امام «علیه السلام» فرمود: «منظور من قبر شریف حضرت معصومه «سلام الله علیها» در قم است» سپس افزود: به خاطر مصالحی، خداوند اراده نموده که قبر حضرت زهرا «سلام الله علیها» برای همیشه مخفی باشد، از این رو قبر حضرت معصومه «سلام الله علیها» را تجلّی گاه قبر شریف حضرت زهرا «سلام الله علیها» قرار داده است، اگر قرار بود قبر حضرت آشکار شود همان شکوه و عظمت مرقد شریف حضرت زهرا «سلام الله علیها» را برای قبر حضرت معصومه «سلام الله علیها» قرار داده است.
مرحوم آیت الله سید محمود مرعشی، وقتی از خواب برخاست، تصمیم گرفت که به قصد زیارت حضرت معصومه «سلام الله علیها» به قم مهاجرت کند. او بی درنگ با همه ی اعضای خانواده اش از نجف اشرف، عازم قم شد و به زیارت مرقد مطهّر حضرت معصومه «سلام الله علیها» پرداخت. آن مرحوم سرانجام به نجف بازگشت و فرزند برومندش آیت الله العظمی سید شهاب الدین مرعشی نجفی به قم آمد و در جوار مرقد مطهر حضرت معصومه «سلام الله علیها» می زیست تا اینکه پس از ۶۶ سال درس و بحث و خدمات علمی و سیاسی فراوان، در سن ۹۶ سالگی از دنیا رفت. ایشان هر روز صبح قبل از اذان صبح به زیارت حضرت معصومه «سلام الله علیها» میرفتند و حتی گاهی اوقات پشت در میماندند تا درِ حرم باز شود. خود آیت الله مرعشی نجفی میفرماید که: شصت سال است که هر روز من از نخستین زائران حضرت معصومه «سلام الله علیها» هستم.
- رک، زندگی حضرت معصومه ص 80 الي 81
- الغیبة، شیخ طوسی، ص 286، مؤسسة المعارف الاسلامیة، قم، 1417 ه - ; الاحتجاج، طبرسی، ج 2، ص 537، (بدون کلمه «لی ») ; بحارالانوار، ج 53، ص 180.
