به گزارش خبرگزاری خبرگزاری «حوزه»، آیت الله مصباح یزدی چهارشنبه شب در سلسله مباحث درس اخلاقی خود در ماه رمضان که در دفتر مقام معظم رهبری در قم برگزارشد اظهارداشت: خداوند در ماه رمضان باب رحمت الهی را باز کرده است و آدرس این باب را نیز داده است و اگر کسی بی اعتنای کند ونخواهند وارد این خانه شود، چه عذری خواهد داشت.
ایشان افزود: خداوند همیشه به دنبال ایجاد ظرفیت برای بازگشت انسان و درک رحمت الهی است؛ خداوند می خواهد که انسان در پایان این ماه، وارد بیت عفو و رحمت الهی شود و اگر لغزشی نیز دارد این لغزش از بین برود.
آیت الله مصباح یزدی اظهارکرد: آیات پیرامون توبه در قرآن بسیار است و وعده های بسیاری بر آمرزش گناهان وجوددارد که در آیات دیگر ذکر شده است؛ حال در اینجا این سوال مطرح است که اگر انسان توبه نکرد و مقداری از عمر را به کارهای خوب و نیمی از عمر را با کارهای بد بگذارند، آیا خدا همه کارهای او را بد حساب می کند؟ در این حالت پس توبه چه نقشی دارد؟.
عضو خبرگان رهبری ادامه داد: انسان با کارهای خوب پاداش آن را می گیرد، ولی اینکه خدا یک تفضل خاصی بر بندگان کرده و بابی را برای بندگان باز کرده و تذکر هم می دهد، این تفضل خاص الهی است که شامل گناهکاران است این مساله را باید مورد بازشناسی قرار دهیم.
این استاد حوزه خاطرنشان کرد: حال اگر کسی قرار است هر میزان از کارهای خوب خود را پاداش و نیمی دیگر را عقوبت ببیند، باید نیمی از عمرش را در بهشت باشد و نیمی دیگر را در جهنم بگذراند؛ آیا این مسئله مساوی است با این که خدا باب توبه را برای کسی باز کند؟ معنای توبه این است که پس از گناه توبه می کند و پاداش توبه را می گیرد و پس از آن کارهای خود را اصلاح می کند، ولی سوال این است که کیفر گناهان او چه می شود؟ خاصیت توبه این است که این خواص و کیفر گناهانش نیز پاک می شود و این مساله تفضل عالی الهی است.
ایشان گفت: مبنای کار خداوند در تفضل است نه عدالت، زیرا اگر بنای بر عدالت بود افراد باید نیمی از عمر خود را در جهنم می گذراندند؛ تفضل خاص الهی در خصوص توبه آن است که اگر چه فردی اکثریت عمرش را به گناه پرداخته است اگر توبه واقعی کند و بنای بر جبران مافات افراد آسیب دیده باشد مستوجب پاداش توبه است که این مساله قابل مقایسه حتی با ثواب هایی که چند برابر هم محاسبه می شوند نیست.
رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) افزود: سوالی دیگر که مطرح است، این که آیا توبه شامل همه گناهان می شود؟ یا اینکه برخی از گناهان استثنا است؛ آیات قرآن در این زمینه ظواهر مختلفی دارد، یعنی گاهی تصور می شود که ظواهر برخی با برخی دیگر فرق دارد؛ یعنی در برخی از آیات می فرماید که همه گناهان را می بخشد و در یک آیه دیگر می فرماید که همه گناهان به جز شرک را می بخشد؛ اینگونه هم نیست که به صرف استغفرالله گفتن همه گناهان انسان پاک شود زیرا توبه شرایط خاصی دارد.
آیت الله مصباح یزدی اظهارکرد: اگر کسی از کارش پشیمان شده باشد که عمری، حیات و سعادت خود را آتش زده و نعمت های خدا را فروخته و در مقابلش آتش جهنم را خریده و پس از آن پشیمان شد و عزم به بازگشت کرد؛ لازمه اش این است که پس از ترک نماز به دنبال قضای نمازهای گذشته باشد و اگر آبروی کسی را برده است آن را جبران کند.
ایشان گفت: امام علی(ع) فرمودند، استغفار شش لازمه دارد که اولین آن پشیمانی است و تصمیم بر عدم انجام است و سوم ادای حقوق تضییع شده و ادای واجبات قضا شده و آب کردن گوشت هایی که از مال حرام بر تن تو آمده است را آب کنی، آن زمان است که توبه تو مقبول می شود.
رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) افزود: البته خواندن این حدیث نباید باعث ناامیدی شود، ولی برای تشویق هم گفته اند که هر لحظه ای که از کار بد پشیمان شوید از عقوبت کار بد کاسته می شود، ولی اگر بخواهیم جزو توابینی باشیم که خدا آنها را دوست دارد باید این لوازم را رعایت کنیم.
آیت الله مصباح یزدی اظهارکرد: اولین مرتبه توبه این است که واقعا از کار خود پشیمان شویم؛ اگر پشیمان شویم خود این پشیمانی توبه است، ولی اگر این پشیمانی واقعی باشد درست است، ولی اگر سطحی باشد مثل یک موج در روی یک استخر است؛ طبعا دوباره انسان به گناه مبتلا می شود و اثرش را نیز از بین می برد.
این استاد حوزه خاطرنشان کرد: آیاتی داریم که می فرماید، توبه برخی افراد اصلا قبول نمی شود که از جمله آنها افرادی است که کافر بودند و ایمان آوردند و پس از ایمان دوباره به سمت کفر رفتند و بر کفر خود نیز افزودند، چنین افرادی راه توبه را برخود سد می کنند.
ایشان گفت: در آیه دیگر آمده است که توبه برای کسانی است که کار زشتی انجام می دهند، ولی به سرعت پشیمان می شوند؛ ولی کسانی که تا لحظه مرگ کارهای بد خود را دنبال می کنند و آثار آخرت را می بینند که راهی برای بازگشت نیست، توبه می کنند مشمول توابین نمی شوند.
عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: در یک آیه دیگر بیان می کند که خداوند این حق را بر بندگان قبول کرده است که توبه آنها را بپذیرد که اولا زود برگردند و گناهی که می کنند از روی جهالت باشد؛ درباره این به جهالت هم گفته اند که اگر کسی نمی دانست که این کار بد است و سپس توبه کند خدا آن را می پذیرد، ولی اگر کسی می داند خوب و بد چیست و بعد به سراغ یک گناهی می رود طلبی از خدا ندارد، حال شاید خدا او را ببخشد، ولی او چنین حقی ندارد از خدا طلب کار باشد.
