سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»، بخش هفتم از روش سخنرانی دینی برگرفته از دروس «مؤسسه تخصصی خطابه أمیر بیان» را منتشر می کند.
رهبر معظم انقلاب: مبادا در حرف و منبر و تبلیغ ما حرف سُست، بی منطق و ثابت نشده ای وجود داشته باشد. اين فن را نبايد كوچك گرفت. منبر رفتن و سخن گفتن در أمر دين، جزو شريف ترين كارهاست و بايد شريف ترين انسان ها، عالم ترين و آگاه ترين آنها به مسايل اسلامى و عامل ترين آنها به احكام شرعى در اين راه قدم بردارند و آن را براى خود افتخارى بدانند؛ كما اينكه در گذشته هم همين طور بوده است.
*4 «تاء» بسیار مهم در روش سخنرانی دینی
1. تعلیمات؛ چون روش سخنرانی یک علم است.
2. تمرینات؛ چون یک مهارت است که باید کسب گردد.
3. تزئینات؛ چون یک هنر است.
4. توفیقات؛ چون یک أمر الهی است.
*فصل آماده سازی منبر
*روش های پردازش موضوع و پیام
یکی از روش های مناسب در آماده سازی سخنرانی دینی، پردازش موضوع و پیام و ارائه راهکار مناسب به مخاطب پس از این پردازش می باشد.
تعریف پردازش: بررسی موضوع یا پیام از زوایای گوناگون را پردازش گویند.
هدف از پردازش تهیه نقشه ای برای سخنرانی از سوی مبلغ می باشد.
نکته اول: پردازش، حرکت رفت و برگشتی میان موضوع و مخاطب یا پیام و مخاطب است.
نکته دوم: مهم ترین تفاوت سخنرانی های رایج با سبک حاضر، پردازش است.
*فوائد پردازش:
1. نقشه ای برای تهیه محتوا و مطالعات (پرهیز از تحیر و پراکندگی در تهیه محتوا)
2. بسط مفید (محتوایی) موضوع
3. افزایش تأثیرگذاری در مخاطب
4. چینش آسانتر و تأثیرمدار
5. ارائه گلچین ها
6. پرداختن به زوایای جدید
نکته قابل توجه در پردازش این است که سخنران به وسیله آن، ماهیت و هدف خود را از انتخاب موضوع مشخص می کند.
*کلید های پردازش
«عوامل بروز مشکل»، «آثار و پیامدها»، «راهکارها و راه ها»، «سطوح و مراحل»، «آفات و آسیب ها»، «مشکلات و موانع»، «انواع و ابعاد»، «روابط و ارتباط ها»، «دانسته ها و نادانسته ها» و «سؤالات و شبهات» از کلیدهای پردازش می باشند که به هرکدام در جای خود خواهیم رسید و روش استفاده از آن را بیان خواهیم کرد.
نکات: در پردازش موضوع می توان از همه 10 کلید مذکور استفاده کرد (در سخنرانی های تک جلسه و چند جلسه ای)؛ اما در پیام، 3 کلید «عوامل بروز مشکل»، «راه کارها و راه ها» و «آثار و پیامدها» مورد استفاده قرار می گیرد.
*کلید اول: بررسی عوامل بروز مشکل
در بررسی عوامل بروز مشکل از سه راه «مصاحبه با مخاطبین»، «مطالعه (فهرست خوانی کتب)» و «خودکاوی (تفکر در موضوع)» می توان به مشکلات دست یافت.
روش استفاده از روش «بررسی عوامل بروز مشکل» این است که سخنران، موضوعی همانند حجاب را برای سخنرانی خود انتخاب کرده و با استفاده از راه های مذکور، به این مسئله از نگاه مخاطب می پردازد که چرا حجاب را رعایت نمی کند و پس از دستیابی به پاسخ مخاطبین درباره عدم رعایت حجاب، به تشریح آن در سخنرانی پرداخته و راه کارهای مناسب برای آن ارائه می نماید.
مثال پردازش موضوع:
مثال پردازش موضوع و پیام: