سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری ««حوزه» ، متن سؤال و پاسخ این مرجع تقلید را منتشر می کند.

* معنای وسواس در مسایل شرعی

پرسش: وسواس در مسائل شرعي به چه معناست؟

پاسخ: گاهی میان متدیّنین در امور عبادی از جمله غسل، وضو یا اعمال حج و امثال آن وسواس ایجاد می شود که متأسفانه گاهی باعث ترس و خستگی از عبادت و یا ترک آن می گردد، البته ممکن است وسواس در امور اعتقادی و عادی زندگی نیز اتفاق بیافتد که از بحث ما خارج است، هرچند راه حل ها در مورد آنها نیز تقریباً یکسان است. درجات وسواس متفاوت است و در بعضی بسیار پیشرفته است و باید درمان شود تا عواقب نامناسبی نداشته باشد.

* ملاک یقین در افراد وسواسی

پرسش: با توجه به اینکه شخص وسواسی باید خیلی بیشتر از افراد عادی لباسش را بشوید تا یقین به طهارت برایش حاصل شود آیا باید یقین خود را ملاک طهارت قرار دهد؟

پاسخ: کسانى که گرفتار حالت وسوسه مى ‏شوند و زود یقین به نجس بودن چیزى پیدا مى ‏کنند و یا به هنگام آب کشیدن چیز نجس به آسانى یقین به پاکى پیدا نمى ‏کنند، یقین آنها اعتبار ندارد و مى ‏توانند همان ‏طور که دیگران یقین پیدا مى‏ کنند، قناعت کنند.

* علم و یقین افراد وسواسی به نجاست

پرسش: اگر شخصی، وسواس در نجاست و پاکی داشته باشد اما در عین حال یقین به نجاست چیزی داشته باشد چه تکلیفی دارد؟

پاسخ: افراد وسواسى نباید به علم و یقین خود در طهارت و نجاست توجّه کنند، بلکه باید ببینند افراد معمولى در چه مورد یقین به طهارت یا نجاست پیدا مى ‏کنند و به ‏همان ترتیب عمل کنند و براى ‏ترک وسواس، بهترین ‏راه، بى ‏اعتنایى است.

* نماز شخص وسواسی

پرسش: نماز فرد وسواسي که اذکار را تکرار مي کند چه حکمي دارد؟

پاسخ: چون تکرار آیات و اذکار به دلیل وسواس در نماز حرام است (بر خلاف تکرار معمولی که مانعی ندارد) این زیادی نماز را دچار اشکال می کند.

* وسواس اعتقادی

پرسش: وسواس در امور اعتقادي چگونه است و راه درمان آن چيست؟

پاسخ: گاهی افراد تصوّر می کنند به دلیل بعضی حالات دچار ارتداد و از دین خارج شده اند، در پاسخ به آنها می گوییم: نگرانی از ارتداد، نشان دهنده وجود ایمان است. توصیه می کنیم ذکر «لا حول و لا قوۀ الا بالله» را بسیار تکرار کنند. علاوه بر آن به این افکار اعتنایی نکنند.

* وضوی شخص وسواسی

پرسش: آيا وسواس باعث بطلان وضو مي شود؟

پاسخ: وسواس باعث اسراف آب می شود و کار حرامی است. ولی باعث بطلان وضو نمی شود مگر اینکه در شستن دست چپ وسواس داشته باشد، که در نتیجه آب اضافی خارج از وضو محسوب می شود و برای مسح دچار مشکل خواهد شد.

* غسل شخص وسواسی

پرسش: فتواي فوق در مورد غسل هم جاري است؟

پاسخ: وسواس در غسل مانند وضو، باعث اسراف می شود و حرام است، ولی غسل صحیح است.

* ارتباط وسواس و اعتقادات

پرسش: آیا اعمال وسواسى ‌ها ضررى به اعتقادات آنها نمى ‌زند؟ به عنوان مثال، زن وسواسى هنگامى که یک چیز نجس را ده بار آب مى ‌کشد، او در واقع وقتى دوبار با آب قلیل آب کشید، معتقد است که هنوز نجس است، در حالى که خدا و پیامبر (صلی الله علیه و آله) و ائمه (علیهم السلام) مى ‌گویند پاک است، آیا چنین شخصى عملا با شرع مقدّس اسلام مخالفت نکرده است؟

پاسخ: عمل به وسواس کار خلافى است؛ ولى ضررى به اعتقادات او نمى‌ زند.

* حرمت اسراف در وسواس

پرسش: در مصرف آب زیاده روى مى ‌کنم، و هر چه تلاش مى ‌نمایم نمى ‌توانم جلوى این کار زشت را بگیرم. به همین جهت همواره با شوهرم مشاجره داریم. او مى ‌گوید: «گذشته از این که کار حرامى انجام مى ‌دهى و ضامن هستى، من که شوهر تو هستم راضى به عمل تو نیستم». لطفاً بفرمائید : الف) آیا کار من حرام و موجب ضمان است؟ ب) آیا در وضو و نمازم اشکالى ایجاد مى ‌شود؟

پاسخ: سعى کنید به مقدار متعارف آب مصرف کنید. اگر بیش از آن باشد و همسرتان راضى نباشد، حرام و موجب ضمان است. و اگر شیطان وسوسه کند که فلان مقدار آب کافى نیست، اعتنا نکنید و اعمالتان اشکالى نخواهد داشت، و ما مسیولیّت آن را به عهده مى ‌گیریم؛ و به فرض که همسرتان هم راضى باشد، اسراف در آب وضو و غسل جایز نیست.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی