باده نوشی که درو روی و ریایی نبود

بهتر از زهد فروشی که درو روی و ریاست

به گزارش خبرگزاری «حوزه»، متن حاشیه کوتاه این فعال فرهنگی بر شاه بیت غزل 20 به شرح ذیل است.

1_باده نوش،میخواره در معنی حقیقی است،حافظ در اینجا او  را بر زاهد ریایی ترجیح می دهد. حافظ  در هیچ  جای دیوانش علاقه ای به این زاهد ندارد.

2_ زهد فروش همان زاهد ریایی است که به خاطر ریاکاریش منفور حافظ است نه به خاطر زهدش.  در سوره توبه آیه 111  آمده است: خداوند مشتری و خریدار متاع انسان متقی از مال و جان و اعمال اوست ، اما زاهد ریاکار زهد می فروشد  و در قبال آن جاه و  مقام دنیا را  از اهل آن می خرد . نزد حافظ زاهد در طیف فکری واعظ،صوفی،شیخ،مفتی و...  است و نقطه مقابل انسان آرمانی او یعنی پیر ،پیر مغان وپیر خرابات .حافظ گاهی از دست این انسان متظاهر خود پرست عصبانی  می شود و او را نفرین  هم می کند:
یارب آن زاهد خود بین که بجز عیب ندید/دود آهیش در آیینه اوهام انداز

3_روی و ریا، دو واژه مترافند که عطف هم شده اند،به نظر می رسد روی و ریا، ریای عملی و نظری را شامل شود. یعنی شخص هم  ریا کار است  که  جنبه قلبی دارد و  هم متظاهر وخود نما ،ضمن اینکه زیبایی و هم نوایی بین این دو را هم نمی شود نادیده گرفت. و از آنجا  که هر دو جزءدارای معنی است نمی توان یک جزء را اتباع دیگری به حساب آورد. حافظ در جاهای دیگر هم از این ترکیب بکار برده است؛
غلام همت آن نازنینم که کار خیر بی روی و ریا کرد

4_معنی  دقیق تر این بیت با دو بیت قبل  آن کامل می شود.

/محمدجعفر محمدزاده/

.