به گزارش سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه» استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه صد و یازده و صد و دوازده سوره بقره پرداخته است.
وَقَالُواْ لَنْ یَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلّا مَنْ كَانَ هُوداً أَوْ نَصَرَى تِلْكَ أَمَانِیُّهُمْ قُلْ هَاتُواْ بُرْهَنَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَدِقِینَ
بَلَى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَلاَ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلا َ هُمْ یَحْزَنُونَ
و گفتند هرگز كسى به بهشت داخل نشود مگر آنكه یهودى یا نصرانى باشد. این آرزوهاى آنهاست. بگو اگر راست مى گویید دلیل خود را بیاورید.
بله هر كس روى خود را تسلیم خداوند كند، در حالیكه نیكوكارست، پس پاداش او نزد پرودگار اوست و نه ترسى بر آنهاست و نه غمگین خواهند شد.
یكى دیگر از شیوه هاى اهل كتاب براى تضیف روحیه مسلمانان این بود كه مى گفتند بهشت در انحصار ماست، پس اگر مى خواهید به بهشت بروید باید به دین یهود یا مسیحیت باز گردید.
قرآن در پاسخ آنها مى فرماید: این حرفِ شما، خیال و آرزویى بیش نیست و دلیل و برهانى بر آن ندارید، زیرا بهشت در انحصار هیچ قوم و نژادى نمى باشد و میزان و معیارى دارد كه هر كس دارا باشد به بهشت وارد مى شود.
كلید ورود به بهشت، تسلیم بودن در برابر خداست كه انسان تنها به سوى او روى آورد و در راه او بدنبال كار نیك برود. بنابراین تبعیض در احكام الهى كه هر دستورى موافق میل و خواسته ام بود بپذیرم و هر چه مخالف بود پشت سراندازم با تسلیم محض بودن سازگار نیست.
اصولاً انحصارطلبى و نژادپرستى، با تسلیم بودن در برابر دستورات الهى نمى سازد و آنها كه حقانیت اسلام را فهمیدند ولى بخاطر تعصب حاضر نشدند ایمان بیاورند به بهشت نمى روند گرچه اهل كتاب باشند.
این آیه در پایان مى فرماید: كسى كه تسلیم محض خدا باشد از هیچ كس و هیچ چیز نمى هراسد و همیشه خدا را با خود احساس مى كند و خود را در پناه او مى یابد.
اكنون درس هایى را كه از این آیات آموخته ایم مرور مى كنیم:
* بعضى انتظارات و توقعات نابجایى كه انسان از اولیاء دین دارد، زمینه ساز كفر است، زیرا آنها تحت تأثیر این درخواست هاى نابجا قرار نمى گیرند و انجام نمىدهند، در نتیجه شخص در ایمان خود سسست و متزلزل مى شود.
* عفو و ملاطفت، مقدم بر خشونت و برخورد با كفّار و مشركان است و این عفو نشانه ضعف نیست بلكه زمین هاى براى جذب و اصلاح آنان است.
* به مردم خدمت كنیم كه اگر آنها هم متوجه نشوند یا تشكر نكنند، خداوند بیناست و آن كار نیك در نزد او محفوظ است تا در قیامت، پاداش آنرا عطا نماید.
* گمان نكنیم كه بهشت در انحصار قوم یا نژاد خاصى است و بر این خیال باشیم كه ما چون مسلمانیم پس بهشت مخصوص ماست زیرا ایمان و عمل صالح معیار بهشت است نه عنوانِ مسلمانى.
* آرامش واقعى در دنیا و آخرت، در سایه ایمان، اخلاص و كار نیك است. كسى كه تسلیم خدا باشد و به او توكل كند، از غیر او، هر كس و هر چه كه باشد هراسى ندارد و همواره خود را در پناه او مى بیند.
