به گزارش سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»، استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه صد و سه و صد و چهار سوره بقره پرداخته است.
«وَ لَوْ أَنَّهُمْ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَمَثُوبَةٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ خَيْرٌ لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ» (بقره، 103)
اگر آنها ایمان آورده و پرهیزکار شده بودند، قطعاً پاداشى كه نزد خداوند است براى آنان بهتر بود، اگر مى دانستند.
در آیات قبل بیان شد كه قوم یهود به جاى تمسّك به تورات و دیگر كتاب هاى آسمانى به دنبال كُتُبى كه مربوط به سحر و جادو بود، رفتند و براى توجیه این كار خود، منشأ سحر و جادو را حضرت سلیمان مى دانستند، امّا قرآن حضرت سلیمان را از این نسبت ناروا، پاك و مبّرا دانست.
این آیه مى فرماید: اگر یهود، ایمان واقعى داشتند و از این گونه كارهاى ناشایست و نسبت هاى نادرست دورى مى كردند براى آنها بهتر بود زیرا ایمان به تنهایى كافى نیست و تقوى و مراقبت لازم است.
تقوا، تنها به معناى اجتناب و پرهیز از انجام كارهاى بد نیست بلكه یك حالت و نیروى درونى است كه هم انسان را از انجام كارهاى زشت مانند دروغ باز دارد و هم بر انجام كارهاى خوب مانند نماز، تحریك و تشویق نماید.
یأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لاَ تَقُولُواْ رَاعِنَا وَقُولُواْ انْظُرْنَا وَاسْمَعُواْ وَلِلْكَفِرِینَ عَذَابٌ أَلِیمٌ(104) بقره
اى كسانى كه ایمان آوردهاید (براى مهلت خواستن از پیامبر) نگویید «راعِنا» (زیرا این كلمه در نزد یهود، نوعى دشنام تلقى مىشد) بلكه بگویید «اُنْظُرْنا» (یعنى به ما مهلت بده). این توصیه را بشنوید و بدانید كه براى كافران عذابى دردناك است .
مسلمانان صدر اسلام، هنگامى كه پیامبر مشغول سخنرانى و یا خواندن آیات الهى بر آنان بود، براى آنكه سخنان پیامبر را بهتر درك كنند، درخواست مىكردند كه آن حضرت با تأنى و رعایت حال آنان سخن بگوید.
آنها این تقاضاى خود را با كلمه «راعِنا» مطرح مىكردند كه در زبان عربى، یعنى «مراعاتمان كن»، اما این كلمه در زبانِ عِبرى به معناى حماقت و كودنى است و یهود، مسلمانان را مسخره مىكردند كه شما از پیامبرتان مىخواهید تا شما را احمق كند.
لذا آیه نازل شد كه بجاى «راعِنا» بگویید «اُنْظُرْنا»، تا دشمن سوءاستفاده نكند و آنرا دستاویز براى تمسخر شما و پیامبر قرار ندهد و اصولاً از هر كارى كه بهانه بدست دشمن مىدهد چه در سخن باشد و چه در رفتار، اجتناب كنید.
این آیه نشان مىدهد كه اسلام به انتخاب واژههاى مناسب و رعایت ادب و احترام در سخن گفتن با بزرگان و معلمان توجه دارد و مسلمانان را از هر كارى كه موجب تمسخر یا توهین به مقدسات و سوءاستفاده دشمن گردد نهى مىنماید.
