به گزارش سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»، استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه صد و سه و صد و چهار سوره بقره پرداخته است.

«وَ لَوْ أَنَّهُمْ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَمَثُوبَةٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ خَيْرٌ لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ» (بقره، 103)

اگر آنها ایمان آورده و پرهیزکار شده بودند، قطعاً پاداشى كه نزد خداوند است براى آنان بهتر بود، اگر مى ‏دانستند.

در آیات قبل بیان شد كه قوم یهود به جاى تمسّك به تورات و دیگر كتاب هاى آسمانى به دنبال كُتُبى كه مربوط به سحر و جادو بود، رفتند و براى توجیه این كار خود، منشأ سحر و جادو را حضرت سلیمان مى ‏دانستند، امّا قرآن حضرت سلیمان را از این نسبت ناروا، پاك و مبّرا دانست.

این آیه مى ‏فرماید: اگر یهود، ایمان واقعى داشتند و از این گونه كارهاى ناشایست و نسبت ‏هاى نادرست دورى مى ‏كردند براى آنها بهتر بود زیرا ایمان به تنهایى كافى نیست و تقوى‏ و مراقبت لازم است.

تقوا، تنها به معناى اجتناب و پرهیز از انجام كارهاى بد نیست بلكه یك حالت و نیروى درونى است كه هم انسان را از انجام كارهاى زشت مانند دروغ باز دارد و هم بر انجام كارهاى خوب مانند نماز، تحریك و تشویق نماید.

یأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لاَ تَقُولُواْ رَاعِنَا وَقُولُواْ انْظُرْنَا وَاسْمَعُواْ وَلِلْكَفِرِینَ عَذَابٌ أَلِیمٌ‏(104) بقره

 اى كسانى كه ایمان آورده‏اید (براى مهلت خواستن از پیامبر) نگویید «راعِنا» (زیرا این كلمه در نزد یهود، نوعى دشنام تلقى مى‏شد) بلكه بگویید «اُنْظُرْنا» (یعنى به ما مهلت بده). این توصیه را بشنوید و بدانید كه براى كافران عذابى دردناك است .

 مسلمانان صدر اسلام، هنگامى كه پیامبر مشغول سخنرانى و یا خواندن آیات الهى بر آنان بود، براى آنكه سخنان پیامبر را بهتر درك كنند، درخواست مى‏كردند كه آن حضرت با تأنى و رعایت حال آنان سخن بگوید.

 آنها این تقاضاى خود را با كلمه «راعِنا» مطرح مى‏كردند كه در زبان عربى، یعنى «مراعاتمان كن»، اما این كلمه در زبانِ عِبرى به معناى حماقت و كودنى است و یهود، مسلمانان را مسخره مى‏كردند كه شما از پیامبرتان مى‏خواهید تا شما را احمق كند.

 لذا آیه نازل شد كه بجاى «راعِنا» بگویید «اُنْظُرْنا»، تا دشمن سوءاستفاده نكند و آنرا دستاویز براى تمسخر شما و پیامبر قرار ندهد و اصولاً از هر كارى كه بهانه بدست دشمن مى‏دهد چه در سخن باشد و چه در رفتار، اجتناب كنید.

 این آیه نشان مى‏دهد كه اسلام به انتخاب واژه‏هاى مناسب و رعایت ادب و احترام در سخن گفتن با بزرگان و معلمان توجه دارد و مسلمانان را از هر كارى كه موجب تمسخر یا توهین به مقدسات و سوءاستفاده دشمن گردد نهى مى‏نماید.