اسماعیل عفیفه، تهیهکننده سریال «آنام» در گفتوگو با خبرگزاری «حوزه» درباره این مجموعه تلویزیونی گفت: متاسفانه این روزها وضعیت تلویزیون به لحاظ مادی به هیچ وجه خوب نیست، برای همین هم سریال سازی آنچنان که باید کیفیت گذشته را ندارد. این دو آسیب بسیار جدی به همراه دارد. ابتدا اینکه کمییت تولیدات نمایشی در رسانه ملی کاهش پیدا میکند و آثار تکراری بیش از گذشته پخش میشود. آسیب دیگر اینکه در فضای موجود کم کاری در امر تولید به نوعی سبب خواهد شد تا ما در حوزه جنگ نرم نتوانیم عملکرد مطلوب را داشته باشیم و همین مسئله نیز برایمان بسیار خطرناک خواهد بود.
وی افزود: در کنار آسیبهایی که به واسطه کمی بودجه از آن سخن گفتم باید به نکتهای دیگر اشاره کنم که به نوعی به وحدت ملی ما ارتباط دارد. وقتی بودجه در امر تولید کم باشد، تهیهکننده ترجیح میدهد کار خود را در تهران جلوی دوربین برد، همین مسئله نیز در طولانی مدت باعث خواهد شد تا کارهای نمایشی عاری از گوناگونی فرهنگی شود.
این تهیه کننده ادامه داد: کار کردن در شهرستان سختیهای خود را دارد، چون علاوه بر هزینههایی زیادی که این قبیل کارها طلب میکند نیاز است تا سازنده پیرامون آن منطقه مطالعه کافی داشته باشد، چون آشنایی با فرهنگ و جغرافیایی که در آن فیلمبرداری انجام میشود، بسیاری از حاشیهها را از بین خواهد برد. برای درک بهتر به کارهایی اشاره میکنم که بنا به دلایلی در زمان پخش متوقف شدند، چون مصالح آن جغرافیا در مجموعه لحاظ نشده بود.
این تهیهکننده تاکید کرد: دلیل دیگری که باعث شد در سریال آنام کار ما مورد پسند مردم آن منطقه نیز (آذربایجان) قرار گیرد این بود که فیلمنامهنویس آنام پرورش یافته همان منطقه است، برای همین آدمهای آنجا را کاملا می شناخت و به خوبی این مزیت را در فیلمنامه جا داده بود، همچنین ما در طول کار از نیروهای بومی بسیاری در پشت و جلوی دوربین بهره بردیم تا مردم آن منطقه احساس کنند که کاری توسط خودشان در حال ساخت است. در مجموع سیاستهای اندیشیده شده تا به آنجا مفید به فایده بود که ما هر روز بازتاب خوب آن را از طریق پیامک از مردم آذربایجان به وفور دریافت میکنیم.
این تهیهکننده درباره پیام سریال «آنام» اظهار کرد: هر قصه برای خود پیامی دارد و داستانی نیست که در فرهنگ ایرانی و اسلامی ما روایت شود و در خود اندرز نداشته باشد، اما اینکه چگونه آن پیام به مخاطب منتقل میشود دارای اهمیت است. با این توضیح باید بگویم در آنام سعی شده بسیاری از آموزههای دینی و اسلامی مد نظر ما در قالب قصه رعایت شود. برای مثال به احترام به والدین اشاره میکنم. در آنام قهرمان قصه (بیژن) پدر خوبی ندارد، اما وی باز هم احترام وی را نگاه میدارد و هیچگاه نسبت به او بیاحترامی انجام نمیدهد. این موضوع درستی است که در لایههای قصه به آن اشاره میشود.
وی با تاکید بر اینکه سطحینگری هیچگاه منتج به اتفاقی خوب در آثار نمایشی نشده، گفت: در برخی از کارهای نمایشی میبینیم که به بهانههای مختلف مناسک مذهبی در سریال جا داده میشود. این اتفاق نیز به هیچ وجه به ضروریات قصه ربط ندارد و تنها برای بیان یک شعار مذهبی بیان شده، در صورتیکه این سبک تبلیغات علاوه بر اینکه مفید نیست به نوعی ضد تبلیغ نیز است. در همین رابطه باید اضافه کنم، کمکاری ما در این حوزه در شرایطی است که سینمای جهان به ویژه هالیوود تمرکز ویژهای، روی تولیدات مذهبی دارد، چون میداند زبان فیلم و سریال میتواند همه قلبها را تسخیر کند.
تهیهکننده سریال «آنام» تصریح کرد: من سریالهای بسیاری را تا به امروز برای شبکههای مختلف سیما تولید کردهام. در پرونده کاریم نیز هم نوع اثری دیده میشود. یعنی سعی کردم تنوع ژانر را در کارم لحاظ کنم. برای همین سریال ماه رمضانی جلوی دوربین بردهام، هم سریال ملودرام، اما در همه این کارها تلاش کردم به سلیقه تماشاگر احترام بگذارم، چون اگر فیلمساز یا تهیهکننده این نکته را در کارهایش مد نظر قرار ندهد دست آورد منفی آن را به خوبی در کارش مشاهده خواهد کرد.
عفیفه در انتها درباره نقدنویسی در حوزه سریالهای نمایشی نیز چنین توضیح داد: نقد اگر بر پایه اصول بیان شود بسیار مفید خواهد بود، اما برخی نقدها تنها برای تخریب بیان میشودزیرا در آن اصول حرفهای مد نظر نیست، بلکه سازنده یا بازیگر مد نظر است. نکته دیگر در همین رابطه این است که کارگردان اولین فردی است که عیب کار خود را در مییابد، برای همین اینگونه فکر نکنیم که فیلمساز از نقصانهای کارش بیاطلاع است، بلکه باید شرایط تولید آن کار را هم سنجید.