به گزارش خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین تحیری مدیر کمیته مطالعات منطقه ای غرب ایران همایش بین المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی، گفت: از آنجایی که شیعیان در عرصه تولید و توسعه علوم اسلامی همواره از سوی اهل سنت در معرض اتهام عدم نقش آفرینی بوده و در مواردی نیز جامعه علمی شیعه به صورت انفعالی عمل کرده اند و از سوی دیگر تاکنون کار قابل توجهی در عرصه بازشناسی و تبیین نقش شیعه در این زمینه صورت نگرفته است و از جهت سوم فعالیت‌های علمی غرب در عرصه شناسایی آموزه‌ها و معارف اسلام، تا قبل از وقوع انقلاب اسلامی ایران عمدتا مبتنی بر منابع تألیف شده از سوی اهل سنت بوده است.
وی افزود: از این جهت اهمیت این کنگره به عنوان اولین تلاش سازمان یافته و علمی در این زمینه کاملا مشهود است؛ خصوصا با توجه به این مسئله که حوزه فعالیت این کنگره بسیار گسترده و تعداد آثار سفارشی و فراخوان آن بسیار کم نظیر است.
مدیر کمیته مطالعات منطقه ای غرب ایران بیان کرد: تا حدی که بنده اطلاع دارم، زمانی که آیت الله العظمی مکارم شیرازی تصمیم به برگزاری این کنگره گرفتند، پیشنهاد دبیری این کنگره را به حجت الاسلام و المسلمین رضایی اصفهانی داده بودند و ایشان هم با قبول این مسئولیت اقدام به تشکیل کمیته علمی کنگره نمودند.
وی گفت: در ابتدا کمیته ای که بنده مسئولیت آن را به عهده دارم تاسیس نشده بود، اما در ادامه و با گسترش کار و احساس تشکیل چنین کمیته ای، استاد رضایی اصفهانی مسئولیت آن را به بنده پیشنهاد دادند که اینجانب با افتخار آن را پذیرفتم و از آن زمان بود که بنده در جریان روند کنگره قرار گرفتم.
وی اظهارکرد: حقیقت مطلب آن است که روند کار تاکنون در قالب کنگره بسیار عالی و حقاً فراتر از حد و چارچوب یک کنگره علمی است؛ اما به دلیل اهمیت موضوع و بکر بودن آن به نظر می رسد که تنها یک کنگره برای ادای حق مطلب کفایت نمی کند و تحقیق جامع در این موضوع نیازمند تاسیس یک پژوهشکده است که در قالب آن، ده ها و شاید صدها پژوهشگر مشغول به کارهای پژوهشی در این زمنیه شوند و چه بسا لازم باشد چندین سال به تحقیق و پژوهش بپردازند تا حق مطلب به درستی ادا شود. فلذا ایراد کار صرفا محدودیت در زمان، نیروی اجرایی و کمیت آثار است که فراتر از این هم از چارچوب یک کنگره خارج است و همانگونه که گفته شد، نیازمند تاسیس یک پژوهشکده می باشد.
حجت الاسلام والمسلمین تحیری گفت: از جهت دیگر ما در برخی کشورها به دلیل مشکلات امنیتی و عدم دسترسی به افراد و اطلاعات در مضیقه هستیم که رفع این مشکل نیازمند فراهم آمدن برخی تمهیدات و سفرهای برون مرزی و امثالهم است که ان شاء الله در آینده و در تکمیل کار در قالب کنگره‌های بعدی یا در مراکز علمی و پژوهشی مربوطه، به این امور پرداخته شود.
وی افزود: امیدوارم تمام نیروها، خصوصا نویسندگان اثار سفارشی که در حال حاضر رائه کار در گرو تلاش مضاعف آنهاست، با همان انگیزه و توانی که در ابتدا داشتند، ادامه مسیر را تا رسیدن به سرانجام مد نظر ادامه دهند. به نظر میرسد که در حال حاضر اصلی ترین آسیب کار، سستی و کاهش انگیزه باشد.
وی گفت: ما در کمیته به دو مطلب عمده پرداخته ایم، مطلب اول نقش شیعه در کشورهای اسلامی به تفکیک در حوزه علوم اسلامی(برخلاف سایر کمیته ها که به نقش شیعه در کل جهان اسلام می پردازند) بود و مطلب دوم برخی موضوعاتی که در سایر کمیته ها قابل بحث نبود و از موضوع و چارچوب کمیته های دیگر خارج بود(مثل فعالیت های سیاسی و اجتماعی شیعه، آثار هنری و معماری، موسسات و مراکز فرهنگی اجتماعی و...)
وی افزود: برای این منظور، ما در راستای تدوین عناوین مقالات و کتب سفارشی برای هر کشور، کارگروهی از فضلا و محققین آن کشور را تشکیل داده و با مشورت آنها، لیست عناوین را تدوین کردیم که این کار در برخی کشورها به دلیل گستردگی نقش شیعه، نیازمند چندین جلسه پی در پی و صدها ساعت نفر کار بود.
مدیر کمیته مطالعات منطقه ای غرب ایران یادآورشد: در مرحله بعد، بار دیگر با همکاری و مشورت همان کارگروه ها، نویسندگانی برای مقالات و کتب مصوب تعیین شدند که آنها عمدتا از همان کشور هدف بودند.
وی گفت: البته به دلیل محدودیت زمانی و امکانی، فعالیت ما معطوف به کشورهایی بود که نقش و سابقه شیعه در آنها پررنگ بوده است و سایر کشورها ـ که شامل تمامی کشورهای اروپایی و آمریکایی و عمده کشورهای آسیای شرق و جنوب شرق می شود ـ تجمیع شده و فعالیت و نقش شیعه در آنها در قالب یک عنوان (که البته شامل چندین جلد کتاب می شود) مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
حجت الاسلام والمسلمین تحیری اظهارکرد: قطعاً و یقیناً وقتی برآیند کنگره در قالب آثارمکتوب به جامعه علمی عرضه شود، این امر تأثیر تبلیغی و علمی بسیار بالایی در جهان اسلام خواهد داشت و زمینه برای بسیاری از فعالیت های علمی در این عرصه فراهم خواهد شد. کنگره مذکور به نظر بنده همانند جرقه یا شاید انفجاری مختصر می باشد که توجه محافل علمی شیعی و اسلامی را به این موضوع که از اهمیت و گستردگی بالایی برخوردار می باشد، جلب نموده و زمینه ساز آثار تحقیقات بسیار زیادی در این عرصه خواهد شد.
وی گفت: تنها افسوس بنده از آن جهت است که تعداد آثار سفارشی کمیته در اواسط کار، از آنچه که از ابتدا بنا بود یا آنچه گمان می کردیم، به مراتب کاهش یافت تا به حدی که به نصف و حتی کمتر رسید. امیدوارم در آینده شرایطی فراهم شود که این تلاش تتمیم و تکمیل گردد. به نظر میرسد که تحقیق در این موضوع نباید به همین مقدار محدود شده و مراحل بعدی هم برای این کنگره در نظر گرفته شود که در آنها به صورت جزئی تر و تخصصی تر به نقش شیعه در جهان اسلام پرداخته بشود.
وی افزود: به عنوان مثال برای هر کشوری ـ خصوصا کشورهایی که نقش و سابقه شیعه در آنها پررنگ است ـ یک کنگره‌ی اختصاصی ترتیب داده شود و یا برای هر یک از شاخه های علوم انسانی یک کنگره‌ی اختصاصی ترتیب داده شود و در مواردی چه بسا لازم باشد یک کنگره یا یک همایش به یک فرد یا یک خاندان اختصاص داده شده و نقش و تأثیر علمی و اجتماعی آنها در جهان اسلام مورد بررسی دقیق و تفصیلی قرار بگیرد؛ چون تأثیرها در مواردی مقطعی نبوده و به صورت یک فرآیند مستمر در طول تاریخ اسلام سریان داشته و درمواردی تا دوران حاضر هم ادامه دارد. کما اینکه لازم است به نقش علمی و سیاسی ـ اجتماعی شیعه در خارج از جهان اسلام هم در قالب یک کنگره‌ی اختصاصی پرداخته شود.
