به گزارش خبرگزاری حوزه، سال 84 ، شبکه دوم سیما با به روی آنتن بُردن سریال "او یک فرشته بود" به کارگردانی علیرضا افخمی در زمینه ساخت سریال های ماه رمضانی حرکت متفاوت و رو به جلویی انجام داد به این معنا که به این وسیله سریالی تولید و پخش شد با محوریت خیر و شر که تا حدودی برای مخاطب وحشت آفرین هم بود.

این سریال با ایفای نقش بازیگرانی چون مرحوم حسن جوهرچي، بهاره افشار، ثريا قاسمي، مريم كاوياني و رضا توكلي بعد از گذشت 13 سال همچنان در یاد و ذهن مخاطبان انبوه رسانه ملی باقی مانده و جزو سریال های شاخص ماه رمضان در طول دو دهه اخیر به شمار می رود.

ماجرای سریال از این قرار است که که دختري به نام فرشته در يك سانحه رانندگي حافظه خود را از دست داده و به ناچار وارد زندگي يك خانواده پنج نفري می شود اما حضور او به مرور موجب اختلافاتی بين اعضای خانواده ميزبان مي‌شود تا این که در نهایت مشخص مي‌شود كه او شيطانی بوده که خود را در کالبد یک انسان ظاهر کرده و به این وسیله قصد فریب و اغوای خانواده به خصوص شخصیت اصلی ماجرا یعنی مرد خانواده را داشته است.

همان ایام برخی از صاحب نظران و کارشناسان دینی بر این مساله تاکید می کردند که مادی نشان دادن یک مقوله معنوی یک امر فی نفسه مذموم نیست، چه آن که در اسلام نیز وصف بهشت و جهنم با تشبیهات دنیوی و ملموس صورت گرفته اما با این حال پرداختن به شخصیت هایی خارج از دایره محسوسات مثل فرشته یا شیطان، نیازمند دقت نظر و تبیین و تعریف جدیدی است و لذا در خلق داستان های مربوط به این موجودات غیرمادی، صرفاً نمی توان به خیال آفرینی های هنری و برداشت های شخصی بسنده کرد.

توجه به این نکته و ضرورت دقت نظر در این باره از این روست که اساساً مخاطب با توجه به پیش زمینه های دینی خود با این مباحث نسبت برقرار می سازد و لذا چنانچه اصول درام با آموزه های مذهبی مطابقت نداشته باشد، نه تنها حس اعتماد و همذات پنداری تماشاگر نسبت به شخصیت فیلم یا سریال از بین می رود، بلکه چه بسا این مساله منجر به رهیافت های جعلی و دروغینی از مبانی دینی نیز شود.

در واقع نویسندگان و کارگردانان آثاری چون "او یک فرشته بود" بر لبه تیغ حرکت می کنند ، چرا که از یک سو باید مراقب محتوای ارایه شده و تطابق آن با مضامین و آموزه های دینی و به تبع آن بازخوردهای پخش فیلم وسریال باشند و از سویی دیگر حواسشان به این باشد که محصول رسانه ای و هنری شان دچار شعارگرایی و کلیشه نشده و جذابیت داستانی خود را کماکان برای مخاطب سخت پسند تلویزیونی حفظ کند.

الغرض آن که این سریال با ایفای نقش بهاره افشاری برای اولین بار شیطان را میان انسان ها آورد و راههای نفوذ و تسلط او بر افراد را به تصویر کشید و از این حیث یک نوع خط شکنی را در امر سریال سازی نشان داد ، کما این که در ادامه چنین روندی، سریال "اغما" به کارگردانی سیروس مقدم ساخته شد که شیطان در حوزه وسیع تر و جالب تری به فعالیت خاص خود می پرداخت.

البته در مبانی اسلامی ما به این موضوع اشاره شده که شیطان می تواند به شکل هر موجودی اعم از انسان و یا غیر انسان (به غیر از صورت مبارک پیامبر اکرم(ص) و دیگر حضرات معصومین(ع) در آید و از راههای مختلف در ایمان بندگان خدا رسوخ کند.

در این بین یکی از ایراداتی که می توان به سریال "او یک فرشته بود" وارد کرد این است که شخصیت پردازی درباره نقش شیطان در آن چندان کامل و مناسب نیست چرا که در اینجا کاراکتر فرشته با بازی خانم افشاری ، عملاً یک موجود ناقص الخلقه می باشد که نه شیطان است و نه انسان؛ او گاهی مثل یک فرد عادی، غذا می خورد و می خوابد و حتی در برخی موارد خلق و خوی انسانی مثل برافروختن چهره موقع عصبانیت یا لرزش اندام موقع ترس بروز می دهد و گاهی اوقات نیز به فراخور داستان ، دست به سحر و جادو می زند و یا این که غیب و ظاهر شده و از ظاهر زن در هیبت مرد در می آید.

همچنین یکی دیگر از نقاط ضعف سریال ، کمبود قصه های فرعی است که بتواند داستان اصلی را جذاب و پویا به پیش ببرد که این مساله البته به ضعف نسبی سناریو برمی گردد که در عین پرداختن به سوژه جذاب ، نتوانسته آن طور که باید و شاید موثر واقع شود.

البته باید به این مساله هم توجه داشت که تعلیق دراماتیک سریال در کنار پرداختن به موضوعاتی چون تاثیر لقمه و مال حرام، همچنین پیروی از هوای نفس و دلباختن به دختر جوان در عین داشتن همسر تا حدودی خوب در سریال از کار درآمده که نباید از کنار آن به راحتی گذشت.

۳۱۳/۸