حجت‌الاسلام‌ والمسلمین عبدالکریم بهجت‌پور با حضور در غرفه خبرگزاری «حوزه» در پنجمین نمایشگاه دستاوردهای مراکز پژوهشی حوزه(مشکات۵) در گفت‌وگو با خبرنگار این خبرگزاری، با تبریک هفته پژوهش به پژوهشگران عرصه دین و دانش اظهار داشت: امید است حوزه علمیه به‌خوبی بتواند بار سنگین مسئولیتی را که در استخراج معارف و نیازهای نوآمد از منابع اسلامی بر دوش دارد، پیاده کند.

مدیر حوزه‌های علمیه خواهران در مورد حسن و ویژگی این نمایشگاه‌ها بیان کرد: این مجموعه محصول تلاش‌های متفرقی می‌باشد که در دستگاه‌های مختلف حوزه انجام شده است.

وی اظهار کرد: این نمایشگاه هویت جمعی تلاش‌های علمی و پژوهشی یک سال، یا چند سال و یا یک دوره را به نمایش می‌گذارد و میزان استقبال مردم از نوع تولیدات و کشش‌هایی که بین مخاطبین و متون برقرار می‌شود، حتی از نظر طراحی‌ها و صفحه‌آرایی‌ها، برای همه افرادی که در این مجموعه تلاش می‌کنند، بسیار باارزش است.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین بهجت‌پور خاطرنشان کرد: حوزه علمیه اصولاً دستگاهی است که باید به تناسب سؤالات نوآمد، در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی و دینی نیز پیشرفت کند و سؤالات را شناسایی نماید.

وی تصریح کرد: همچنین حوزه باید نسبت به زمان آگاهی پیدا کند و متناسب با زمان و زبانی که زمان می‌فهمد، مطالب را از منابع اصیل استخراج نماید. اصل تشکیل چنین مجموعه‌هایی که با هدف دیدن این مجموعه و تقویت انگیزه‌ها و هم‌افزایی بین مجموعه‌ها صورت می‌گیرد، امر غیرقابل‌انکاری است.

مدیر حوزه‌های علمیه خواهران یادآور شد: بیرون و خارج از حوزه علمیه افرادی هستند که دوست دارند حوزه و دین را پاسخگو ببینند. پاسخگویی دین گاهی به مناسبت‌های شفاهی و دیدارهای مشافهی صورت می‌گیرد و گاهی پاسخگو بودن با توجه به انواع سؤالات را می‌توانیم با توجه به شرایط محیطی و پیرامون در مکتوبات به اطلاع برسانیم.

وی گفت: کمترین اثر تنوع برون‌داد و کمترین اثر گستردگی حوزه‌های دانش و حوزه‌های تولید برای این است که ناظر بیرونی دین را یک جریان پاسخگو و توانا برای راهبری مردم بداند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین بهجت‌پور افزود: این جریان که توانسته است به تناسب سؤالاتی که در جامعه مطرح می‌شود، چهره‌ای از دین و ظرفیت دین را نشان بدهد، به‌عنوان یک جریان پویا هم شمرده می‌شود.

دین ظرفیت پاسخگویی به همه سوالات را دارد

وی بیان کرد:چنین جریانی این احساس را به مخاطب بیرونی منتقل می‌کند که ما با یک سؤال دو سؤال و یک شبهه و دو شبهه در اصل کارآمدی دین تردید نمی‌کنیم؛ بلکه دین این ظرفیت بی‌کران را دارد که پاسخ بسیاری از سؤالات و شبهات را از دل خود بدهد.

مدیر حوزه‌های علمیه خواهران عنوان کرد: البته غواص این زمینه‌ها عناصر پژوهشگر و متفکر و عناصری هستند که بتوانند به‌خوبی به سراغ منابع بروند و پاسخ‌ها را برای ما استخراج کنند.

وی در مورد وضعیت پژوهش در حوزه علمیه خواهران نیز خاطرنشان کرد: حوزه علمیه خواهران یک جریان جدید است و 22 سال از عمرش می‌گذرد که به تناسب این حیات کوتاه، در دو دهه، حوزه علمیه خواهران عمدتاً تمرکز را بر بناگذاری زیرساخت‌ها و تولید ادبیات و زمینه‌های پژوهش گذاشته است.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین بهجت‌‌پور یادآور شد: حوزه خواهران در پژوهش‌های عمومی خود بسیار پیشرفته عمل کرده و گوی سبقت را از مراکز نظیر خود برده و شوق مطالعات پژوهشی بسیاری به طلبه‌های ما منتقل شده است؛ به‌گونه‌ای که زنان احساس می‌کنند توانایی و فرصت ویژه‌ای در این عرصه وجود دارد.

ما برآنیم که پژوهش را در دل آموزش قرار دهیم

وی گفت: کاری که ما کرده‌ایم، تلاش برای گسترش سطح دانش از سطح دو به سطح سه، از سطح سه به سطح چهار و تلاش برای این است که پژوهش را در دل آموزش‌ها شکل بدهیم.

مدیر حوزه‌های علمیه خواهران ادامه داد: در این راستا نه واحد مباحث پژوهشی را در معاونت پژوهش آورده و تجزیه کرده‌ایم. مباحث پژوهش در کنار کتبی که تدریس می‌شود  باید ارائه گردد تا علوم به نحو مطلوبی به طلاب منتقل گردد.

وی عنوان کرد: هر طلبه‌ای که در سطح دو تحصیل می‌کند، حداقل باید دو مقاله زیر نظر استاد در دوره تحصیل ارائه دهد.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین بهجت‌پور تصریح کرد: بر این اساس، دوره‌هایی از اختبار و آزمایش را در مراکز پژوهشی استان‌ها به خوبی  شروع کرده‌ایم تا آموزش و ظرفیت‌ها را به‌تدریج بالا ببریم.

وی خاطرنشان کرد: از افتخارات مجموعه حوزه علمیه خواهران، مرکز تحقیقات زن و خانواده است که تلاش وسیعی را در قم و تهران انجام می‌دهد و نقش مرجعیت را در مباحث زن و خانواده پیدا می‌کند. به‌نظرم این مسیری که در حال شکل‌گیری است، مسیری است که در آینده نه چندان دور، بخش زیادی از تألیفات و تولیدات در عرصه دین توسط خواهران تولید خواهد شد.

مدیر حوزه‌های علمیه خواهران اظهار کرد: اگر علم و گستردگی آن را تا سطوح سه و چهار نرسانیم ، یک سطح تخصصی پژوهش ‌شکل نخواهد گرفت. در حال حاضر، 55 مدرسه سطح سه و دوازده مدرسه سطح چهار در سراسر کشور داریم که باید اینها را افزایش دهیم تا ظرفیت پژوهش را به‌دنبال آن در سراسر کشور توسعه داده و ان‌شاءالله این امر اتفاق می‌افتد.

وی متذکر شد: در حوزه پژوهش‌های دینی یک مسئله مهم داریم؛ باید بدانیم هویت دانشی که با حساسیت زنانه نوشته می‌شود، چیست و این نباید صرفاً تفکیک و جداسازی بخش خواهران و برادران باشد که مخاطبین این مجموعه دو تا هستند؛ بلکه خود دانش ماهیتی دارد که باید در مسائل مشترک در بخش زنان تطبیق شود.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین بهجت‌پور اظهار کرد: بر زنان یعنی وقتی می‌گوییم مؤمنین و محسنین و متقین و یا طاقی وقتی زن باشد چه معنایی دارد پیوست اجتماعی که آیات برای آن نازل شده است با توجه به وضعیت فرهنگی و اجتماعی زنان چگونه بوده است باید این‌گونه اطلاعات اضافه شود تا مطالعات درباره دانش‌های دین در این ابعاد کامل شود.

وی خاطرنشان کرد: ما باید افزون‌بر تطبیق بر مسائل زنان، مسائل مهم و ویژه زنان را در هر دانش تعقیب کنیم؛ برای نمونه، توجه به تاریخ با رویکرد مسائل زنان، فقه و تربیت با محوریت مسائل زنان و...  از جمله امور مهمی است که باید انجام شود.

مدیر حوزه‌های علمیه خواهران عنوان کرد: در پاسخگویی به بسیاری از سؤالات، تولید دانش ویژه زنان امری ضروری است و باید یکی از فعالیت‌های مهم باشد.

پژوهش‌ها باید هویت زنانه را در تولید دانش دنبال کند

وی بیان کرد: پژوهش‌ها باید هویت زنانه را در تولید دانش دنبال کند. در واقع، اصلی‌ترین برنامه پژوهشی خود را باید در تولید دانش‌هایی صرف کنیم که هویت زنانه داشته باشد یا در حساسیت نسبت به مسائل زنان برخوردار باشد؛ اگر این اتفاق بیفتد، حوزه‌های علمیه خواهران مرجعیت مسائل زنان را در کشور و افق بین‌الملل پیدا خواهند کرد.

گفت‌وگو: اکبر پوست‌چیان