به گزارش خبرگزاری حوزه ، مرکز تخصصی مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی مشهد یکی از مراکزی است که تحت اشراف مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با زعامت آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی به فعالیت می پردازد.

برای آشنایی با فعالیت های مرکز تخصصی مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی مشهد، با مدیر آن، حجت الاسلام  افضل آبادی به گفت و گو نشسته ایم؛ توضیحات وی درباره فعالیت های این مرکز را می خوانید :

علم کلام از کهن‏‌ترین علومی است که غایت آن دفاع عقلی و نقلی از آموزهای دینی است. بی‌تردید دفاع از عقاید دینی، نقش برجسته‌ای در بالندگی اصل دین دارد؛ به‌گونه‌ای که حیات و دوام اصل دین، علوم دینی و دین‌داران در گرو حیات و دوام بالنده آن است. یکی از ویژگی های مهم مباحث کلامی نقد و تحلیل نظریه هاست و نقد عالمانه در گرو شناخت صحیح آرا و مقایسه دقیق اندیشه های کلامی بین المذاهب است. در این رشته اندیشه مذاهب، نقاط اشتراک و اختلاف آنها مورد بررسی قرار می گیرد و در نهایت در ترازوی فکری امامیه مورد سنجش قرار خواهد گرفت.

به یاری خداوند متعال و در ظل عنایات حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام، مرکز تخصصی مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی با حمایت های بی دریغ آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی، از سال1394 و با مجوز مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان فعالیت خود را در مقطع سطح سه (کارشناسی ارشد) در رشته مذاهب کلامی و سطح چهار (دکتری) در رشته کلام تطبیقی آغاز نموده است.

 ضرورت تاسیس این مرکز

سلفیان اندیشه های غیراسلامی خویش را به عنوان تفکر سلف به جهانیان عرضه کرده و سعی در همراه سازی دیگر مسلمانان با خود را دارند؛ ایشان با حربه تکفیر به تفرقه میان مسلمانان دامن زده و چهره اسلام را با برداشت های ناصواب خشن و غیر واقعی جلوه داده اند، با توجه به وضعیت این تفکر در جهان اسلام، می توان آن را یکی از بزرگترین تهدیدات مکتب امامیه در عصر حاضر و آینده دانست. دفع این خطر میسر نخواهد شد،‌ مگر با شناخت دقیق اندیشه مذاهب و نقد منصفانه که از اهم وظایف حوزهای علمیه است. با توجه به وضعیت شکل گرفته ضرورت ایجاد این رشته در سه محور خلاصه می شود:

1. رسالت حوزه علمیه در تربیت اندیشمندان متکلم جهت تبیین، ترویج و دفاع از باورهای مکتب تشیع به صورت مستدل و منطقی

2. ایجاد هم‌گرایی اسلامی در مقابله با تهاجمات فکری و فرهنگی استکبار جهانی و سلفیان تکفیری از طریق تربیت نیروی متخصص

3. نبود متخصصان کارآمد در زمینه شناخت آراء و اندیشه مذاهب اسلامی

 اهداف تاسیس مرکز

1.  تسلط بر درک، تحلیل و مقایسه دیدگاه های کلامی مذاهب اسلامی

2.  توانایی نظریه پردازی و طرح مباحث نوین در عرصه تطور اندیشه فرق اسلامی

3.  تعمیق باورها و مبانی اعتقادی شیعه و توانایی پاسخ‌گویی به شبهات و پرسش ها

4.   تقویت درک و تحلیل جریان های فکری مذاهب و تحولات جهان اسلام

5.  توانمند سازی در پژوهش و نگارش مقالات علمی

6. نقد اندیشه سلفیان تکفیری و وهابیت

خط‌ مشی‌ و سیاست‌های مرکز

1. دفاع معقول و مستدل از باورها و ارزش‌های اسلامی و مبارزه با انحرافات و شبهات فکری و اعتقادی
2. اهتمام به تقویت تعبّد و تعهّد دینی و دفاع از عقاید شیعة امامیه
3. اهتمام به تقویت مبانی نظام اسلامی و ترویج ارزش‌های آن
4. تأکید بر آموزش پژوهش‌گرا
5. تأکید بر بهره‌گیری از روش‌های کارآمد آموزشی با اهتمام به سنّت‌های اصیل حوزوی
6. تأکید بر پویایی برنامه‌های آموزشی، پژوهشی و مهارتی و توجّه به نیازهای روز
7. تأکید بر شناسایی استعدادهای برتر در زمینة تحقیق، تدریس، تبلیغ و مدیریت فرهنگی در مناطق تلفیقی

فعالیت های مرکز در سه حوزه آموزشی، پژوهشی و فرهنگی تبلیغی دنبال می شود.

فعالیت های آموزشی:

1. برگزاری چهار دوره آموزش که دارای 80 واحد درسی تخصصی در رشته مذاهب اسلامی می باشد

2. برگزاری اولین دوره دکتری سطح چهار در رشته کلام تطبیقی

3. تعداد طلاب: 100 نفر

4. فارغ التحصیل: 40 نفر

فعالیت های پژوهشی:

الف: نشست های علمی:

با توجه به گستردگی زمینه‌های علمی، جنبش نرم‌افزاری و نیاز روزافزون به تبادل نظر، تعمیق و گسترش مباحث علمی به‌ویژه اندیشه‌های نو در زمینه علوم انسانی- اسلامی، برگزاری نشست‌های علمی امری ضروری است. نشست‌های علمی بستری مناسب برای ارایه و نشر دستاوردهای علمی را فراهم می سازد و امکان بررسی و نقد این یافته ها را در جامعه علمی مهیا می‌گرداند. بر اساس همین ضرورت مرکز تخصصی مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی 48 نشست علمی را تا کنون طراحی و برگزار نموده است،  عناوین برخی از نشست های برگزار شده:

1. عرصه های نوین در مطالعات سلفی پژوهی

2. مبانی نظری داعش«تلفیق سنت و مدرنیزم»

3. جریان شناسی اهل سنت ایران

4. بررسی اندیشه تقریب مذاهب اسلامی موانع و آسیب ها

5. جایگاه صحابه نزد امامیه

6. بررسی نصب در آثار ابن تیمیه

7. جایگاه فقه و کلام در منازعات مذهبی

8. همگرایی اسلامی در سیره رضوی

9. بایسته های پژوهش در عرصه بین الملل

10. اهمیت رجوع به منابع اولیه در مطالعات تطبیقی

11. ضرورت شناخت فقه مذاهب اسلامی و تأثیر آن در اجتهاد

ب: تجهیز کتابخانه تخصصی:

کتابخانه مرکز با هدف تامین منابع مورد نیاز  محققان در حوزه مذاهب اسلامی و دسترسی آسان به منابع اصلی را فراهم کرده و با داشتن 5000 جلد کتاب، به عنوان یکی از ارکان مرکز مورد توجه پژوهشگران حوزه علمیه خراسان قرار گرفته است.

ج: انتشار فصل نامه با عنوان «پژوهش نامه مذاهب کلامی»

با توجه به گسترش فضای ایجاد شده در جهان اسلام نسبت به رواج افراط گرایی مذهبی و اندیشه وهابیت تکفیری، مرکز تخصصی مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی با استعانت از خداوند و عنایت حضرت ثامن الحجج علیه السلام  به جهت فراهم کردن بستری مناسب برای نظریه‌پردازی و طرح مباحث نوین در عرصه‌های کلام، فقه، تفسیر، مبانی حدیث و رجال، تاریخ تطور اندیشه مذاهب، و همچنین برقراری گفتمان علمی میان مذاهب اسلامی اقدام به انتشار فصل نامه با عنوان «پژوهش نامه مذاهب کلامی» نموده است. شایان ذکر است مقالات این فصل نامه توسط دانش پژوهان مرکز تدوین می گردد.

مشخصات پژوهش نامه:

صاحب امتیاز: مرکز تخصصی مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی

مدیر مسئول: آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی

سردبیر: محسن افضل آبادی

نشانی اینترنی دریافت مقالات : jmazaheb.ir

ج: چاپ کتاب

1. درس نامه اصول فقه مقارن

2. درس نامه جوامع حدیثی اهل سنت

3. درس نامه جریان شناسی فکری سلفیان

د: تدوین مقالات علمی

با توجه به اینکه رویکرد اصلی مرکز آموزش پژوهش محور است، کلیه طلاب موظف هستند در هر ترم یک مقاله علمی تدوین نمایند که هم اکنون بیش از 200 مقاله علمی تدوین و گردآوری شده است.

فعالیت های انجام شده تبلیغی:

الف: اعزام مبلغ در روزهای پنج شنبه و جمعه به حاشیه شهر مشهد

ب: اعزام مبلغ در ایام تبلیغی به استانهای محروم کشور

ج: برگزاری دوره توانمند سازی مبلغین دفتر تبلیغات در پاسخ گویی به شبهات

د: برگزاری 4 اردوی زیارتی برای دانش پژوهان مرکز

ج: برگزاری اردوی علمی در هفته وحدت به حوزه علمیه اهل سنت تربت جام

 ۳۱۳/۵۶