به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، حجت الاسلام سید محمدجواد سید شبیری، مدیر گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان، در نشست تخصصی این گروه ضمن تبیین جایگاه علم رجال و نیاز به آن در اعتبارسنجی روایات، به کتاب «مُعْجَمُ رجالِ الْحَدیث» از آیت الله العظمی خوئی(ره) اشاره کرد و گفت: در مقدمه این کتاب به برخی از مباحث کلیات علم رجال و موضوعاتی از جمله نیاز به علم رجال، عدم قطعی بودن کتب اربعه و ملاک حجیت کتب رجالی پرداخته شده است و ایشان در عین اختصار به خوبی به بررسی اشکالات پرداخته اند.

حجت الاسلام سید شبیری با بیان این که برای رسیدن به معارف و معالم دینی راه های مختلفی وجود دارد، تصریح کرد: مهم ترین این راه ها نزد فقها، مراجعه به ادله اربعه یعنی کتاب، سنت، عقل و اجماع، شناخته شده است، ولی راه اصلی و کامل نزد آنان در این میان فقط سنت است و شارع کتاب، عقل و اجماع را به این منظور قرار نداده و آنها درصدد تکفل بیان کامل احکام شرعی و معارف دینی نیستند و به بسیاری از آموزه های دینی در آنان اشاره نشده است، لذا جایگاه روایات که حکایتگر سنت می باشند بسیار مهم و تاثیر گذار بوده و برنامه ریزی پیامبر و ائمه(ع) بر اهتمام به روایات و صیانت آن از تحریف بوده است.

وی در تقریر دلیل نیاز به علم رجال، با بیان اینکه در علم اصول با استفاده از ادله اربعه ثابت شد که عمل به ظن در استنباط احکام دین حرام بوده و ظن حجیت ندارد و فقط قطع و یقین آن چیزی است که باید بدان اعتماد شود و اعتماد پذیری آن ذاتی می باشد، خاطر نشان کرد: هر آنچه غیر از قطع و یقین چون اعتماد پذیری اش ذاتی نیست، در اعتبار و حجیت نیاز به جعل مُعتبِر دارد و مُعتبِر هنگام جعل می تواند موضوع را هر طور بخواهد از جهت توسعه و تضییق ملاحظه کند.

مدیر گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان با بیان این که کشف، احراز و اعتبار قطع طریقی، ذاتی است و قابل رد، اثبات و یا تقیید توسط شارع نیست، عنوان کرد: ولی اگر قانون گذار قطع را در موضوع حکم دیگری قرار داده باشد می تواند خصوصیات مختلفی در آن اعتبار کند چون احراز و اعتبار ذاتی نسبت به حکم دیگر ندارد و ظن هم اینگونه است یعنی چون اعتبارش جعلی است و اعتبار ذاتی ندارد، جاعل می تواند خصوصیاتی را در آن ملاحظه کند و مثلا بگوید اگر ظن از خبر شخص ثقه حاصل شد، حجت است.

وی با بیان این که به دلیل عدم قطع به صدور و دلالت اکثر روایات برای استنباط از آنان نیازمند احراز دو مقدمه اثبات حجیت خبر ظنی و اثبات حجیت ظواهر هستیم، بیان کرد: اگر کسی بگوید شارع صدور همه روایات را امضاء و حجت کرده است یا هیچیک از این اخبار واحد حجت نیست، دیگر نیازمند به بررسی مسائل علم رجال نیست، ولی اگر در اصول حجیت بخشی از روایات را از جهت صدور از معصوم ثابت کردیم پس ضرورت کاوش و واکاوی دقیق و علمی روایات از این جهت روشن می شود و تنها دانشی که به این عرصه پرداخته است دانش رجال است.

حجت الاسلام سید شبیری با اشاره به مبانی مختلف فقهاء و اصولیان در حجیت خبر واحد مثل حجیّت خبر ثقه یا عادل یا امامی یا حجیّت خبر موثوق السند یا موثوق الصدور بنابر انفتاح یا حجیّت خبر مظنون الصدور بنابر انسداد، به بررسی و اثبات نیازمندی به دانش رجال بنابر تمام مبانی پرداخت و ابراز کرد: بی تردید بررسی و دقت در اسانید، طبقات، اجازات، ویژگی ها و احوال راویان احادیث که در دانش رجال انجام می شود، نقش محوری در کشف ظنی یا اطمینانی صدور روایات دارد و می تواند کارآمد ترین و تاثیرگذار ترین روش علمی و ضابطه مند در این عرصه باشد.

انتهای پیام 313/49