به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه ، حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی در مراسم گرامیداشت هفته پژوهش که در مرکز تخصصی مهدویت برگزار شد، با اشاره به دو نگاه موجود به پژوهش عنوان کرد: یک نگاه تشریفاتی و تصنعی بوده و برخی از افراد وقتی نام پژوهش می آید به آن به عنوان یک کالای لوکس و تزئینی در جامعه علمی می نگرند.
وی افزود: متاسفانه این نگاه تشریفاتی در حوزه و دانشگاه وجود دارد و تا این نگاه اصلاح نشود، ما نمی توانیم به جایگاه واقعی پژوهش برسیم.
رئیس مرکز تخصصی امامت گفت: پژوهش برای برداشتن موانع، افق گشایی در مسیر حیات و پیشبرد اهداف در جامعه است و نمی توان پژوهش را هدف دانست، اگر ما بخواهیم به تعداد کتاب ها اکتفا کنیم و تعدد پژوهش ها را عامل پیشرفت بدانیم، راه ناصواب را پیموده ایم.
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی ادامه داد: منطق حقیقی پژوهش حل مشکلات بوده و اگر بخواهیم شاخصی برای موفقیت پژوهش ها تعیین کنیم باید ببینیم این پژوهش ها چه مقدار از مسائل را حل و مسیر را روشن کرده اند.
وی تاکید کرد: تکامل پژوهش و توسعه آن زمانی رخ می دهد که ما از تک مسئله ها به گروه مسئله ها منتقل شویم و از موضوعات موردی و اقتضائی به کلان پروژه ها برسیم.
رئیس مرکز تخصصی امامت اضافه کرد: ما به جای اینکه به یک موضوع توجه کنیم، باید آن موضوع را در مجموعه مسئله ها ببینیم، ما باید به یک شبکه عام و کلان برسیم و اگر به شبکه علمی دست پیدا نکنیم، نمی توانیم به سازمان عام پژوهش برسیم.
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی اظهار داشت: موسسات و گروه های علمی ما در حال شکل گیری بوده و نسل جوان وارد این عرصه می شود، برخلاف گذشته که به سبک های سنتی اکتفا می شود، نسل گذشته در حال یادگیری برای به سرانجام رساندن پژوهش ها می باشد.
وی بیان کرد: رسیدن به یک شبکه تحقیقات حوزوی در علوم یکی از ضروریات بوده و پایه این شبکه نظام موضوعات است، تصمیم گیران باید نقشه راه برای نظام موضوعات ترسیم کنند، اگر این اتفاق رخ ندهد پژوهش های تکراری انجام می شود که ربطی به مسئله ندارد.
رئیس مرکز تخصصی امامت مطرح کرد: اساتید و پژوهشگران جوان باید یک نقشه راه پژوهشی برای مطالعات مهدویت تدوین کنند، ما در بحث امامت با برگزاری بیش از ۵۰ جلسه، یک نقشه راه تدوین کرده ایم و اگر این نقشه در بخش های مختلف مربوطه بحث و نقد شود، در نهایت به نقشه راه مشترک خواهیم رسید.
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی ابراز کرد: علی رغم کارهای فراوانی که انجام شده، ما نسبت به آن چیزی که باید انجام دهیم راه درازی در پیش داریم واگر به وضعیت موجود و نوع مطالعات خود راضی شویم، آغاز درجا زدن در عرصه مطالعات مهدویت خواهد بود.
وی با اشاره به کارهای شیعه پژوهشی در ادیان دیگر و مراکز غیرشیعی مطرح کرد: اینکه ما صرفا به خودمان بپردازیم و به رقبا بی توجه باشیم، یک خطر بزرگ در عرصه علم و پژوهش به شمار می رود، جریان شیعه پژوهشی معاصر که بیش از سه دهه سابقه پژوهشی دارد، عملا عرصه را برای ما تنگ می کند و اگر ما در عرصه مفاهیم شیعه مانند مهدویت کار نکنیم، دیگران گوی رقابت را از ما می ربایند.
رئیس مرکز تخصصی امامت بیان کرد: ما عقب ماندگی های فراوانی داریم، در عین حال افق های بلندی نیز پیش روی ما است، در ۳۰ سال گذشته مجموعه محققان ما در عرصه مهدویت مجموعا ده نفر نبود اما امروز جوانان بسیاری وارد این عرصه شده اند، اما از طرف دیگر این نکته نیز باید موردتوجه قرار بگیرد که در ۳۰ سال گذشته در عرصه مهدویت مسائل به اندازه امروز مطرح نبود.
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی ادامه داد: ما نباید به کارهای خود اکتفا کنیم، بلکه در پژوهش ها باید به کاربردها، شبهات و پژوهش های رقیب توجه جدی داشته باشیم.
وی با اشاره به مطالعات تاریخی در حوزه مهدویت و امامت تصریح کرد: یکی از ویژگی های دوران معاصر توجه به تاریخ بوده و در گذشته این نگاه تاریخی کمتر وجود داشت.
رئیس مرکز تخصصی امامت خاطرنشان کرد: مطالعات تاریخی جزءلاینفک علوم انسانی بوده و اگر ما به بستر تاریخی یک علم توجه نداشته باشیم، در فهم آن به مشکل می خوریم.
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی تاکید کرد: امروز موج عظیم شیعه پژوهشی به صورت سهمگین در غرب به راه افتاده و اطلاعاتی که این مراکز از مباحث شیعی دارند بعضا بیش از اطلاعات موجود در بین ما است.
وی ادامه داد: روش شناسی تاریخی و پدیدارشناسی یکی از اهرم های مهم در راه پیشرفت علمی بوده و استفاده از این موارد به معنای عدول از روش های علمی نیست، بلکه این ها ابزار هایی اند که موردنیاز امروز ما هستند.
رئیس مرکز تخصصی امامت خاطرنشان کرد: در بحث های مهدویت اگر بنیادهای امامت در دسترس پژوهشگران نباشد، در تک تک بخش های تحقیق مشکل ایجاد می شود.
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی مطرح کرد: اگر تحقیقات در زمینه امامتی باشد که با مهدویت مطابق نباشد کاری از پیش نخواهیم برد.
وی امامت را مهم ترین نهاد اجتماعی دانست و تاکید کرد: معتقدیم در حوزه مهدویت و امام چهار بعد باید موردتوجه قرار گیرد، نخست نهاد امامت است، ما اعتقاد داریم که امامت یک نهاد بوده و جامعه شیعه بدون اهتمام به امام شکل نمی گیرد.
رئیس مرکز تخصصی امامت تصریح کرد: تاریخ امامت به صورت اجتماعی نهادی مطالعه نشده و نهاد امامت به مطالعات تاریخی متفاوت است، همه گزارش های تاریخی می گویند امامت و جامعه شیعه در حال فروپاشی است، وضعیت پراکندگی شیعیان در زمان امام حسن عسکری(ع) این وضعیت را نشان می دهد، در این نگاه تاریخی یک عصر پریشانی مسلط است، اما در همین عصر پریشانی بزرگترین دولت های شیعی را شاهد هستیم.
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی ادامه داد: امام موسی کاظم(ع) بیشترین زندان و حصر را در بین امامان ما دیده اند، اما بزرگترین شبکه وکالت در این زمان شکل می گیرد، اوج شکوفایی جامعه شیعه در عصر امام کاظم(ع) شکل می گیرد، بنابراین امام وقتی در وضعیت خفقان قرار گرفته است نیز ارتباط خود را با جامعه حفظ می کند.
وی بیان کرد: اگر می خواهیم مهدویت را بشناسیم باید باورهای عمیق شیعه در باب مهدویت را بشناسیم و برای این کار ناگزیر از مطالعه تاریخی هستیم.
