مرضیه سادات ابراهیمی یکی از اساتید دانشگاه، دارای دکترای تخصصی روان شناسی و یک روان درمانگرا است که با توجه به شیوع ویروس کرونا پیرامون اهمیت مدیریت اضطراب در شرایط فعلی و آثار آن بر شیوع بیماری کرونا، گفت وگویی را با خبرنگار خبرگزاری حوزه، انجام داده است که مشروح آن بدین شرح است:
لطفا بفرمائید اضطراب‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
اضطراب هنجار، میزان قابل قبولی از اضطراب است که در مواقع خاص در فرد ظاهر می‌شود، ولی اضطراب نابهنجار، نوعی بیمارگونه از اضطراب است که بیش ازحد بوده و فرد هرچقدر تلاش می‌کند نمی‌تواند با آن مواجه شود.
چه نوع اضطراب‌هایی طبیعی است؟
معمولا اضطراب در برابر مسائل جدید و تهدید آمیز طبیعی است، اما اگر این اضطراب‌ها طولانی و فرد دچار رنج روانی شود، باید راهکارهایی را برای آنها ارائه داد.
در این روزهای بحرانی به نظر شما مهم ترین عوامل افزایش استرس‌ها کدام‌اند؟
یکی از دلایل افزایش این استرس‌ها بررسی کردن اخبار در فضای مجازی است، بدون اینکه افراد از صحت و سقم آن مطمئن باشند.
برای مقابله با این دست استرس‌ها به ویژه در رابطه با خبرهای بد در فضای مجازی چه باید کرد؟
یکی از مهمترین کارهایی که می‌توان انجام داد، این است که به اخبار مورد تایید وزارت بهداشت توجه کنیم و اگر سوالی درباره ویروس کرونا داشتیم از سامانه ۴۰۳۰ این اطلاعات را به دست بیاوریم، در روزهای اخیر، بسیاری از افراد اضطراب ابتلا به ویروس کرونا را دارند، اضطراب واکنش طبیعی به شرایط سخت و تهدید آمیز است، اما اگر شدید و طولانی شده و رنج ایجاد کند، زندگی را مختل می‌کند. مردم باید توجه کنند که قبل از بازنشر اخبار و اطلاعات، از صحت آنها مطمئن شوند. انتشار اخبار نادرست، اضطراب اطرافیان شما و جامعه را بی دلیل افزایش می‌دهد.
استرس‌ها و اضطراب‌ها چه مشکلاتی را برای ما به وجود می‌آورند؟
نگرانی زیاد، سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند و این اختلال در سیستم ایمنی یکی از مهمترین عوامل در ابتلا به ویروس و بالا رفتن میزان کشندگی آن است، به طور کلی باید بتوانیم اضطراب‌ها را کنترل کنیم، چرا که اضطراب تاثیر منفی بر سیستم بدنی و روح و روان دارد،
ارتقای سطح آگاهی چه تاثیری بر مدیریت اضطراب دارد؟
تاثیر بسیار زیادی دارد، مردم باید آگاه باشند که این بیماری، اولین و آخرین بیماری واگیردار و همه گیر نبوده و کشنده‌ترین بیماری نیز محسوب نمی‌شود؛ شاید جالب باشد که بدانید از هر صد نفری که مبتلابه این بیماری می‌شوند، دو نفر ممکن است که جانشان را از دست بدهند، در ضمن، بعضی از بیماری‌ها که چندان جدی گرفته نمی‌شود، مرگ و میر بالایی دارند، برای مثال، سالانه بیش از یک میلیون نفر در جهان به علت ابتلا به سل جان خود را از دست می‌دهند. البته از سویی عده‌ای با انکار و کوچک شمردن خطر کرونا به نحوی سعی در مقابله با ترس و اضطراب خود دارند. به عنوان مثال افرادی که با وجود هشدارهای فراوان دست فرزند خود را می‌گیرند و به خرید عید یا مسافرت و مهمانی می‌روند.
از چه روش‌هایی برای کنترل اضطراب باید استفاده کرد؟
از روش‌های مختلفی می‌توان استفاده کرد، برای مثال، روش‌های آرام سازی و ریلکسیشن را به کار ببریم، خود را سرگرم کنیم، فیلم تماشا کنیم یا هر فعالیت لذت بخشی که ما را آرام می‌کند انجام دهیم، باید متوجه باشیم که مثبت اندیشی و افکار منفی هر دو به صورت مسری از فردی به فرد دیگر سرایت می کنند پس با دوستان و آشنایانی معاشرت کنید که مثبت اندیش هستند تا حمایت و رغبتی را که برای مقابله و شکست دادن این ویروس نیاز داریم به دست آوریم. هم چنین اجازه ندهیم افکار منفی دیگران بر روی ما تأثیر بگذارد و روحیه ما را تضعیف کند با این کار می‌توانیم هم به اطرافیان خود کمک کنیم و هم روحیه مثبت اندیشی خود را بالا ببریم.
چگونه با بچه ها در مورد ویروس کرونا صحبت کنیم؟
طبق نظر پژوهشگران، اگر فرزندتان زیر ۶ سال و هنوز چیزی در مورد ویروس کرونا نمی داند، لازم نیست اطلاعاتی بیشتری به آنها بدهیم. زیرا ممکن است اضطرابی ناخواسته ایجاد کنیم، همچنین باید جلوی اضطراب خودمان در برابر بچه ها را بگیریم. نباید به گونه‌ای نشان دهیم که بچه ها احساس کنند که جهان جای ترسناکی است زیرا این کار ممکن است باعث کنجکاوی و درگیرهای ذهنی بیشتری در آنها شود. ترس های واقعی کودکان را نادیده نگیریم، اگر کودک به معنای واقعی می ترسد، به او بگوییم که این یک ترس واقعی است و باید آن را جدی بگیریم. اگر در برابر این ترس واقعی به کودک بگوییم همه چیز خوب خواهد شد کودک آن را باور نمی کند چون می ترسد. پس به آنها گوش دهیم و آن چه او می گوید را درک کنیم.
در برابر کروناهراسی چه باید کرد؟
فاجعه سازی نکنیم و باور کنیم که کرونا هم یک بیماری مانند سایر بیماری‌هاست که با رعایت نکات بهداشتی قابل پیشگیری است و در صورت ابتلا هم اکثریت بهبود پیدا می کنند، امیدواری باعث می شود که روحیه بهتری داشته باشیم و روحیه قوی، سیستم ایمنی ما را تقویت می کند.
امیدواری تا چه حد می‌تواند در کنترل اضطراب موثر باشد؟ و باید چه اقداماتی را برای مقابله روحی با کرونا انجام دهیم؟
امیدواری، درهای رحمت الهی را به رویمان می گشاید، این بیماری را هم همانند سایر بلایای طبیعی و از امتحانات الهی بدانیم و سعی کنیم از این امتحان با صبر و شکر سربلند بیرون بیاییم، خودگویی های منفی را به خودگویی های مثبت تبدیل کنیم. مثلا به جای اینکه بگوییم کرونا آمد بدبخت شدیم بگوییم این هم مثل بقیه بیماری هاست و با رعایت بهداشت و توکل به خدا آن را شکست می دهیم، به جای تصویرسازی های منفی در مورد کرونا به خاطرات خوب گذشته یا اهداف زیبای آینده خود و به عزیزانمان و کسانی که دوستشان داریم فکر کنیم، در اوقات فراغت در کنار اعضای خانواده به تماشای فیلم های تاثیر گذار، امیدبخش و فرح زا بپردازیم، با دوستان یا نزدیکانمان می توانیم در مورد ترس ها و نگرانی های مان در مورد این بیماری صحبت کنیم، اگر دوست یا یکی از اعضای خانواده در مورد ترس و نگرانی خود صحبت می کند به خوبی و با جان و دل گوش دهیم تا هیجانات خود را ابراز کند، طنز و لطیفه گویی و خواندن و شنیدن جملات زیبا و حکیمانه می تواند میزان تاب آوری ما را افزایش دهد.
توکل به خدا چه تاثیری بر آرامش دارد؟
باید به خدای بزرگ توکل کنیم و باور کنیم که بیماری و شفا و مرگ و زندگی ما در واقع به دست خداست و در کنار رعایت همه موارد بهداشتی توکلمان به خدا باشد و تسلیم خواست پروردگار باشیم و از او طلب عاقبت بخیری کنیم، ذکر گفتن و دعا کردن و راز و نیاز با خدا و تلاوت کتاب آسمانی می تواند سبب نورانیت و آرامش قلب و جانمان شود.
گفت و گو از علی اکبر پوست چیان
