به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین احمد واعظی در آیین اختتامیه همایش ملی «مقاومت اسلامی از نگاه قرآن کریم» که به همت پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و با همکاری قطب های فکری و فرهنگی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم به صورت مجازی برگزار شد، ضمن گرامیداشت چهلمین سال دفاع مقدس و یاد امام راحل و شهدا اظهار داشت: امام راحل حقیقتاً در برپایی این رستاخیز معنوی و این انقلاب روحی و معنوی در ملت ایران سهم بسزایی داشت و یاد شهیدانی که به امام خود لبیک گفتند را گرامی می داریم.
دفاع مقدس مصداق اتم و اکمل مقاومت در روزگار ما بود
وی با بیان این که جهاد جبهه ها، ایثارگری ها، مقاومت ها، صبرها، جهادها و شهادت ها مصداق اتم و اکمل مقاومت در روزگار ما بود و گفت: امیدواریم که این شجره طیبه ای که امام(ره) بنیاد نهاد و ریشه اش نهضت حسینی و فرهنگ عاشورایی است، تداوم داشته باشد تا به دست حضرت حجت(عج) به انقلاب جهانی آن حضرت متصل شود.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم ضمن قدردانی از دست اندرکاران برگزاری این همایش تصریح کرد: یکی از ضرورت های دوران ما، این مقاومت همه جانبه در مقابل باطل، استکبار و طاغوت و برای احیای کلمه الله و اقامه دین است و تنقیح، تبیین و تشریح مبانی این مقاومت، آبشخور همه معارف ما و کلام خدای تعالی در قرآن است؛ این که ما پشتوانه معرفتی مبتنی بر وحی را نسبت به ضرورت زمانه ما، بلکه همه اعصار و قرون همت کنیم، کار بایسته ای بوده و از کسانی که نسبت به این مهم همت کردند، تشکر می کنم.
مقاومت و پایداری در مسیر حق یک ضرورت همیشگی است
وی با ضروری خواندن همیشگی مقاومت و پایداری در مسیر حق، افزود: هر کسی نقش خود را متناسب با قابلیت ها، ظرفیت ها و جایگاهی که قرار گرفته و توانایی و امکاناتی که دارد، باید این مقاومت را صورت ببخشد و اهل علم و فضلی که سلاح و قلم شان، فکر و اندیشه شان می باشد، تلاشی که می توانند در سنگر مقاومت انجام دهند، تلاش های علمی و تبیینی است که بتواند این مهم را صورت دهد.
حجت الاسلام والمسلمین واعظی با بیان این که صبر بماهو صبر، یک مفهوم ارزشی است، اظهار داشت: مفاهیم دو دسته می شوند: یک دسته، مفاهیمی مثل عدالت، صداقت و ایثار است که ذاتاً مفاهیم ارزشی هستند و بار معنایی مثبت دارند و دسته دوم، مفاهیمی مثل صبر و مقاومت هستند که به لحاظ ذاتی مفهوم بماهو مفهوم نسبت به محتوای ارزشی خنثی هستند؛ صبر بماهو صبر، یک مفهوم ارزشی است، چرا که ممکن است صبر و مقاومت در باطل هم باشد و افراد متعصبِ لجوج و ائمه کفر در عناد و حق ستیزی خود صبور و مقاوم هستند و گاهی اوقات اهل باطل در باطل خود، پایمردی شان و مقاومت شان بیش تر از اهل حق است.
بار ارزشی واژه صبر برگرفته از قرآن کریم است
وی با اشاره این که بار ارزشی واژه صبر برگرفته از قرآن کریم است، گفت: صبر و مقاومت بما هو صبر و مقاومت خنثی است و مثل عدل، احسان و ایثار نیست؛ اما قرآن کریم به صبر و استقامت و به واژگان مربوط به صبر و جهاد بار ارزشی و محتوایی مثبت داده و به عنوان مفهوم ارزشی مطرح کرده است و این مسأله به سبب مسیر و جایگاهی می باشد که به این صبر و مقاومت اعطا کرده است.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تصریح کرد: این مقاومتی که قرآن منادی آن می باشد، جهت دهی شده و اقامه حق و اعتلای کلمه الله و پایمردی در برابر ولایت طاغوت است.
وی با بیان اینکه این استقامت قرآنی با آن جهت گیری هایش، یک سبک زندگی و گونه زیستنی را ترسیم می کند که محفوف و درآمیخته با مشاکل، مصائب و مشکلات است، افزود: این استقامت، یک کنش اجتماعی را رقم می زند و از مؤمنین انتظار دارد که توأم با مقاومت، صبر و انحای بلایا است و با مشکلات زیادی رو به رو می شود، چرا که اهل طغیان، باطل، ستمگر، استکبار، شرک و کفر در مقابل این پویش و حرکت مؤمنانه و توحیدی، نه متوقف و نه ساکت و نه بی عمل می شوند، بلکه مبارزه و مقابله می کنند و آنها برای اعتلای کلمه باطل خود مجاهدت می کنند، بنابراین مؤمنین در مقابل اهل طاغوت باید متحمل رنج ها و مصیبت هایی شوند.
حجت الاسلام والمسلمین واعظی اظهار داشت: گاهی اوقات مثل صبر امت، حرکت جمعی و کنش اجتماعی می شود؛ اگر در محیط مؤمنین به فرهنگ استقامت و صبر در مقابل طاغوت و استکبار لبیک گفته شود، این پدیده و سبک زندگی و کنش اجتماعی می شود.
کنش های اجتماعی هم تفسیر پذیر و هم داوری پذیرند
وی با بیان این که کنش های اجتماعی هم تفسیر پذیر و هم داوری پذیرند، گفت: کسانی که بیرون از این کنش قرار می گیرند و به این حرکت اجتماعی می نگرند، آن را به گونه های مختلفی فهم و تفسیر می کنند؛ حرکت امام حسین(ع) و جنگ تحمیلی و مقاومتی که ملت ایران داشت، به عنوان یک پدیده اجتماعی تفسیر می شود، کما این که در طول تاریخ تفسیرها و فهم های مختلفی نسبت به این حرکت شده است و سپس، قضاوت ها، تحسین و تقبیح هایی وجود دارد و در این مسیر موضع های مثبت و منفی وجود دارد.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تصریح کرد: تمام این تفاسیر و قضاوت ها برآمده از عقلانیت های مختلف است؛ هر کسی که با یک پدیده اجتماعی و کنش اجتماعی مواجه می شود، در مقام فهم آن پدیده اجتماعی عقلانیت خاصی را مد نظر قرار می دهد و از منظر عقلانیت اتخاذ شده خود، تفسیر و فهم می کند و اگر داوری و قضاوت می کند، این داوری برآمده از عقلانیتی بوده که اتخاذ کرده است.
وی افزود: هم در مباحث مربوط به معرفت و هم در رابطه با آنچه که به حیطه عمل و رفتار بر می گردد یا بحث مقبولیت رو به رو هستیم، با مسأله عقلانیت رو به رو هستیم؛ دو نوع عقلانیت معرفتی و نظری و عقلانیت عملی داریم. در حوزه باورها و نظر، یک باور هم باید معقول و هم باید موجه و هم می تواند صادق باشد.
حجت الاسلام والمسلمین واعظی اظهار داشت: در بحث مقاومت و دعوتی که قرآن نسبت به این مسأله می کند هم فهم ها و هم قضاوت های متعددی صورت می گیرد؛ ادعای بنده این است که قرآن در رابطه با عقلانیت عملی به ما چارچوب داده است و یعنی می توانیم از چیزی به نام عقلانیت قرآنی سخن بگوییم که در پرتوی این عقلانیت قرآنی می توان گفت که آیا رفتار و کنش ما در عرصه های مقاومت معقول است یا نیست؟
وی گفت: در چشم دنیا پرستان و کسانی که عقلانیت مادی و دنیوی دارند، بسیاری از صحنه های مقاومت در بستر تاریخ اسلام، حرکت های معقولی نبوده است؛ مثلاً یک فرد دنیا طلب وقتی که به حرکت امام حسین(ع) نگاه می کند، می گوید که "مگر از شما چیزی جز بعید با یزید می خواستند؟ این رفتار معقولی نیست"؛ این نگاه دنیایی و طبیعت گرایانه و منهای معادباوری و نگرش توحیدی بوده و این کنش نامعقول است.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تصریح کرد: قرآن برای ما عقلانیتی را ترسیم می کند که در پرتوی آن، این حرکت در کمال راستی، درستی و معقولیت است و عقلانیت عملی که قرآن ترسیم می کند، عقلانیت فطری است و ریشه در فطرت انسانی دارد که اگر انسان بتواند آن فطرت اخلاقی و توحیدی خود را بیدار و شکوفا کند، با این عقلانیت همراه می شود و اگر کسی فطرت خود را دسیسه و پنهان کرده و شکوفا نکند، نمی تواند این عقلانیت را بپذیرد.
وی افزود: عقلانیت قرآنی دو رکن بینشی و ارزشی دارد یعنی از شبکه ای از باورها تشکیل می شود که آن باورها پشتوانه اعتقادی و بینشی مقاومت می شوند و رکن بینشی آن عقلانیت را تأمین می کند و قرآن نظامی از ارزش ها را مطرح می کند که پذیرش آن ارزش ها، رکن ارزشی آن عقلانیت را تأمین می کند.
حجت الاسلام والمسلمین واعظی اظهار داشت: تربیت یافته آن فرهنگ قرآنی، هم بینش و فهمش نسبت به امور دگرگون نمی شود و هم کنش و رفتارش آماده می شود تا آن سبک زندگی را بپذیرد که قرآن منادی آن است. ارکان این رکن بینشی، مسأله پذیرش ربوبیت تکوینی و تشریعی حضرت حق است.
اهم عناصر رکن ارزشی در عقلانیت قرآنی
وی گفت: در رکن و نظام ارزشی، اهم و اصول که در واقع پذیرش این ارزش ها و این که این منظومه ارزشی که قرآن معرفی می کند و وارد حریم منظومه ارزشی ما می شود، سبب می شود که در مسیر حق و اقامه دین الهی این صبر و مقاومت بایستنی شود و این نگاه ارزشی این صبر و مقاومت را ایجاد کند؛ اهم این عناصر مسأله عدالت محوری، حق مداری و باطل ستیزی، عزت مداری توحیدی، توکل الهی و عدم پذیرش سلطه کفار است.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: این عقلانیت نهفته در پسِ مقاومت ایمانی و قرآنی این عقلانیت است که هم باید تبیین شده و هم در بستر اجتماع برای لایه های مختلف اجتماع موجه شود و استدلال کنیم و بر حقانیت این باورها و این نظام ارزشی، فرهنگ سازی، جریان سازی و تبیین کنیم و سنگر اهل فکر و علم، سنگر تبیین، ترویج و فرهنگ سازی نسبت به این عقلانیتی می باشد که پشتوانه مقاومت قرآنی است.
