به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی مهدوی‌راد، در نشست علمی «انعکاس آموزه امامت و ولایت در کتاب عیون اخبارالرضا(ع)» با بیان اینکه یکی از مباحث کتاب عیون، بحث امامت و ولایت و پیوند ولایت با توحید و نقش‌آفرینی امامت در تداوم سنت است، گفت: سنت، امامت و ولایت، اضلاع یک حقیقت است، که نمود بارز ارتباط این مسئله با توحید در روایت سلسلة‌الذهب دیده می‌شود.

استاد دانشگاه تهران، افزود: امام رضا(ع) در این روایت به ترتیب از ائمه(ع) قبل از خود، از پیامبر و پیامبر از جبرئیل و جبرئیل از خداوند، نقل فرموده است؛ سند این روایت در نهایت اعتبار است و نقل شده که اگر سند این روایت بیماری را شفا دهد، بعید نیست.

وی افزود: امام فرمودند که «لا اله الا الله حصنی، فمن دخل حصنی امن من عذابی» سپس، شتر حضرت حرکت کرد و مقداری که جلو رفت فرمود: بشرطها و شروطها و انا من شروطها»؛ کلمه لا اله الا الله دژی است که هر کسی به آن درآید او را حراست می‌کند به شرط آنکه همراه ولایت باشد. یعنی توحید و تفسیر ما ائمه از این وحدانیت، مایه نجات است.

حجت‌الاسلام والمسلمین مهدوی‌راد با اشاره به روایتی در ذیل آیه هشت سوره تکاثر «ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ»، تصریح کرد: کسی از امام رضا(ع) از نعمات الهی پرسید، امام سایر نعمات الهی را تایید فرمود ولی تاکید کرد که «لکنِ النّعیم حبّنا اهل البیت»؛ نعمتی که بر آن تاکید زیادی است که قطعا از آن پرسیده خواهد شد، ولایت و حب ما اهل بیت(ع) است؛ در روایت دیگری از امام درباره آیه ۲۴ صافات «وَقِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْئُولُونَ» پرسیدند و امام با سند از پیامبر نقل فرمودند که یکی از مواقف قیامت سؤال از ولایت امام علی(ع) است.

هویت حقیقی انسان‌ها وابسته به امام آنان است

استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه انعکاس امامت و ولایت در کتاب عیون اخبارالرضا عجیب است، اظهار کرد: آیه ۷۱ سوره اسراء، «یَوْمَ نَدْعُو کُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ فَمَنْ أُوتِیَ کِتَابَهُ بِیَمِینِهِ فَأُولَئِکَ یَقْرَءُونَ کِتَابَهُمْ وَلَا یُظْلَمُونَ فَتِیلًا»؛ آیه عجیبی است و از تکان‌دهنده‌ترین آیات درباره ولایت و امامت است؛ در کربلا یکی از اصحاب و بار دیگر یکی از نوجوانان به آن استناد کرد و امام با سند از پیامبر نقل کردند که همه کسان را در آن روز با امام‌شان سؤال می‌کنند، زیرا هویت حقیقی انسان‌ها به امام و پیشوای آنان است، لذا می‌گویند موسوی‌ها، محمدی‌ها و حسنی‌ها و ... .

حجت‌الاسلام والمسلمین مهدوی‌راد با بیان اینکه خدا برای انسان هم نقشه راه یعنی قرآن را کشیده و هم فردی را فرستاده تا این نقشه راه را تفسیر کرده و نیز افرادی را فرستاده تا آن را به کمال بنشانند که این افراد، امامان هستند، تصریح کرد: کامل بودن دین یعنی در گذرگاه زمان همه اهداف را برآوردن است و امامت است که این پاسخگویی را دارد؛ قرآن بن‌مایه‌ها را دارد و زنده است و امام در پیوند با این نقشه راه چند کار انجام می‌دهد؛ اول اینکه آن را تفسیر می‌کند، دیگر اینکه جلوی تحریف را می‌گیرد و بازی‌گری با این متن را رصد کرده و نمی‌گذارد انجام شود.

استاد دانشگاه تهران افزود: رسول الله(ص) تنها تطبیق‌دهنده، جهت‌دهنده و نشان‌دهنده بهره‌گیری از نقشه راه است و آنچه تفسیر قرآن را عهده‌دار دارد، سنت است و سنت برای ما حجت است؛ وقتی سنت را حجت دانستیم در ادامه آن سنت معصومان(ع) قرار دارد که تبلور عینی مسئله امامت و ولایت است.

وی ادامه داد: نکته اساسی این است که از پیامبر تا امام عسکری(ع) تاکید بر سنت و فهم و درک و همراهی با آن مهمترین دغدغه و آموزه معصومین(ع) بوده است؛ انعکاس سنت و همراهی با آن در میراث علوی حیرت‌آور است؛ امام علی(ع) تصریح فرمودند که این دو ستون استوار یعنی توحید و سنت را اقامه کنید؛ این دو مشعل جاوید را همچنان جاوید نگه دارید. پیامبر فرمودند که قرآن را درک کنید، برترین و مهمترین معلم قرآن یعنی امام علی(ع) فرمودند استنطقوه؛ آن را به زبان در آورید؛ پیامبر فرمودند استنطقوه بِسُنّتی؛ نزد سنت من بیایید تا بگویم چگونه از قرآن بهره ببرید؛ در برخی روایات، قاعده‌هایی برای فهم آیات وجود دارد که مفسران و معلمان امت باید سراغ رسول الله(ص) بروند و آن را استخراج کنند.

حجت‌الاسلام والمسلمین مهدوی‌راد اظهار کرد: امام حسن(ع) به اصطلاح صلح کردند(که در واقع آتش‌بس بود) ولی بندهایی برای آن نوشتند که از جمله عمل بر اساس سنت پیامبر در آن قید شده بود؛ همچنین سبّ به امام علی(ع) در منابر ترک شود؛ معاویه حق ندارد خود را امیرالمؤمنین بداند؛ یعنی مهمترین کار امام حسن(ع)، احیای سنت بود؛ در ۱۰ سال اول بعد از قرارداد امام، یارانی را در وسط شهر دمشق تربیت کرد که فضائل علی بن ابیطالب(ع) را در نزد معاویه فریاد می‌زدند.

اندیشه اهل بیت(ع) تمدنی و رساننده انسان به حیات طیبه است 

عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران با بیان اینکه چرا امام توحید را در کنار سنت قرار داده است؟ تصریح کرد: زیرا توحید را سنت و ولایت را هم سنت و خود سنت را هم سنت و شخصیت پیامبر را هم سنت بیان می‌کند؛ امام باقر(ع) فرمودند که مردم، مراقب باشید؛ بنی امیه آزاد گذاشته‌اند شما هر قدر می‌توانید درباره خدا حرف بزنید ولی از شرک حرف نزنید، زیرا اگر بحث شرک باز شود از آن، مشرک بودن بنی‌امیه بیرون خواهد آمد؛ همچنین کار امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه در احیای سنت حیرت‌آور است.

وی افزود: خداوند این همه نعمت فراوان در آفرینش به ما داده است و برای هیچکدام منت نگذاشته است ولی برای امام(پیامبر هم امام است) منت گذاشته است، در آیه ۱۶۴ آل عمران فرموده است «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَإِنْ کَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُبِینٍ»  احیای سنت مسیر حرکت ائمه(ع) است و انعکاس آن در ادعیه دیده می‌شود.

استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه خدا و پیامبر و ائمه تاکیدی که بر سنت و فهم و درک و حراست از آن کرده‌اند حتی بر قرآن هم نشده است، اضافه کرد: زیرا تا سنت نباشد قرآن هم مؤثر نیست؛ تفسیری که از خانه پیامبر و امام علی(ع) بیرون بیاید تفسیر قرآن است.

حجت‌الاسلام والمسلمین مهدوی راد همچنین به نگاه تمدنی در روایت «رحم الله من احیا امرنا»، اشاره کرد و گفت: امام رضا(ع) فرمود رحمت خدا بر آن کس خواهد بود که امر ما را احیا کند؛ امر ائمه امر واقع و صادق رساننده انسان به حیات طیبه و مسیر کار و تلاش و رهیدن از سستی و تنبلی است. به همین دلیل معتقدم که کوثر، مصداق منحصر به فرد حضرت زهراست نه اینکه مصداق اتم و اکمل باشد؛ زیرا اگر ائمه را از تاریخ بشر برداریم، در دنیا هیچ چیزی باقی نخواهد ماند. بنابر این اندیشه‌های ائمه تمدنی و منشا حیات طیبه است.

انتهای پیام