حجت الاسلام عبدالعلی رضایی در گفت و گو با خبرنگارخبرگزاری حوزه، با اشاره به نقش بسیار تأثیرگذار رسانه بر مساله تربیت در جامعه انسانی ابراز داشت: در روزگار کنونی شاهد آن هستیم که روز به روز بر میزان حضور رسانه در زندگی انسان اعم از جوامع شهری و یا روستایی افزوده می شود، به طوری که چه در شهرهای بزرگ و چه شهرهای کوچک و نیز روستاها، این مساله کاملاً مشهود است.
وی افزود: فراگیری استفاده از رسانه ها به خصوص شبکه های اجتماعی در سال های اخیر در کنار فرصت هایی که داشته، توأم با تهدیدهایی نیز بوده که نباید از آن ها غفلت کرد.
تشدید فردی گرایی؛ آفت رسانه های نوین
وی همچنین گفت: یکی از تبعات این مساله تشدید فردیت و فردی گرایی در جامعه است، به طوری که در حال حاضر هر کسی با گوشی تلفن همراه خود گویا یک استقلالی پیدا کرده و در عین حال، در دنیای پیچیده امروزی، نقش آفرینی می کند.
عضو کمیسیون حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: در بحث تربیتی قبلاً محل رجوع فرزندان، عمدتاً والدین بودند و آن ها بیشتر از پدر و مادرهای خود تأثیر می گرفتند و حال آن که امروزه، رسانه های نوین و فضای مجازی، جایگزین این مساله شده اند.
کمرنگ شدن نقش والدین در تربیت فرزندان
وی افزود: کمرنگ شدن تدریجی نقش پدر و مادرها در مسایل تربیتی، واقعیتی است که نمی توان منکر آن شد، چه آن که به نظر می رسد نسل جدید در مواجهه با سوالات و پرسش هایی که برایش ممکن است مطرح شود، بیشتر به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی رجوع می کند تا والدین خود و حال آن که در گذشته این گونه نبود.
این محقق و پژوهشگر حوزوی همچنین اظهار داشت: این مساله وقتی بغرنج تر و نگران کننده تر می شود که در جامعه هنوز نتوانسته ایم سواد رسانه ای و اهمیت آن را به خوبی برای افراد و خانواده ها جا بیندازیم.
چرا نیازمند سواد رسانه ای در جامعه هستیم!؟
وی افزود: سواد رسانه ای کمک می کند که مردم اولاً رسانه و ماهیت و کارکردهای آن را به خوبی بشناسند و ثانیاً هم این که در استفاده صحیح از رسانه، مهارت های لازم را پیدا کنند.
وی گفت: آن چه از مسئولان به خصوص متولیان شورای عالی فضای مجازی کشور انتظار می رود این است که ضعف و کم کاری های صورت گرفته در این زمینه را جبران کنند و در واقع به ایجاد و توسعه نهضت سواد رسانه ای در جامعه کمک نمایند.
حجت الاسلام رضایی همچنین بیان داشت: امروز در دنیایی زندگی می کنیم که در مواجهه با رسانه ها نمی توان به شکل قهری و دستوری عمل کرد، چه آن که اقتضای جهان رسانه ای این چنین نیست، بنابر این باید بر لزوم توجه به کار فرهنگی و فراگیری نهضت رسانه ای تمرکز نمود.
ایجاد شبکه ملی اطلاعات؛ ضرورتی بر عهده مسئولان امر
وی افزود: از سویی نباید از یاد ببریم که رسانه های جمعی امروزه عمدتاً در اختیار دشمن است و لذا ما باید به سمت تحقق شبکه ملی اطلاعات حرکت کنیم که این هم جزو وظایف وزارت ارتباطات و شورای عالی فضای مجازی است.
وی گفت: متاسفانه در این باره کوتاهی های زیادی صورت گرفته، ضمن آن که در این خصوص وزارت ارتباطات کم کاری نموده و باید جبران مافات کند.
عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی همچنین تصریح کرد: طبعاً وقتی فضا در اختیار خودمان باشد، تولید اطلاعات و نشر آن در فضای امن تری صورت می گیرد، ضمن آن که ما با بهره گیری از توان رسانه ای بهتر می توانیم در عرصه مسایل تربیتی عمل کنیم. در حال حاضر زمین بازی در اختیار دشمن است و مشخص است که در چنین وضعیتی نمی توانیم دست به ایجاد تحول مطلوب بزنیم.
نهادهای متولی زمینه ترویج سواد رسانه ای را فراهم کنند
وی گفت: در چنین شرایط و اوضاع و احوالی، نه تنها مساله تربیت نسل جدید به خوبی محقق نمی شود بلکه ما در تأمین امنیت ملی در بستر فضای مجازی دچار مشکل جدی می شویم. روابط غلط و آسیب های این فضا می بایست در سایه تحقق شبکه ملی اطلاعات به شکل مناسبی اصلاح شود و این وظیفه مسئولان است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید مجدد بر اهمیت توجه به مقوله سواد رسانه ای و ترویج و نهادینه کردن آن بیان داشت: باید در بحث آموزش و پرورش بیش از این ها روی موضوع سواد رسانه ای تأکید شود، ضمن آن که نه تنها در آموزش و پرورش بلکه صدا و سیما، ارشاد و همچنین مساجد و کانون های فرهنگی وهنری آن ها در این باره وارد گود شوند.
از ظرفیت مساجد و ائمه جماعات غافل نشویم
حجت الاسلام رضایی افزود: یکی از ظرفیت های بسیار خوب ما وجود و فعالیت ائمه جماعات است که در تبیین اهمیت این مساله می توانند به خوبی نقش آفرین باشند، هر چند که معتقدم ما نباید به شکل شعاری با این موضوعات برخورد کنیم، بلکه لازمه توفیق در این باره، آشنایی با روش هایی است که مناسب با شرایط و اقتضائات روز جامعه باشد.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر افراد از سنین مختلف به خصوص کودکان و نوجوانان در فضای مجازی حضور دارند و خیلی از اوقات این حضور، برنامه ریزی شده، هدفمند و درست نیست و لذا شاهد تبعات آن در ابعاد مختلف هستیم؛ از این رو باید برای این مسایل چاره ای اندیشید و مهم هم این است که ما بتوانیم محتواها و در واقع خوراک های مناسب فرهنگی را برای نسل جدید، تولید و عرضه کنیم.
دشمن به دنبال سربازگیری در دورن خانواده هاست
این پژوهشگر و نویسنده حوزوی همچنین گفت: در این راستا لازم است که حوزه های علمیه و دانشگاه ها و آموزش و پرورش همه به میدان بیایند و هر کدام عرصه و جبهه ای را شکل داده و به مقابله با آفت ها و آسیب های فضای مجازی بپردازند.
وی افزود: از یاد نبریم و غافل نباشیم که دشمن در بستر فضای مجازی به دنبال سربازگیری از درون خانواده هاست و اگر ما هوشیار نباشیم و آرایش جنگی در عرصه فرهنگی نگیریم، لطمات جدی می بینیم.
وی ابراز داشت: خانواده ها متاسفانه گاه در این زمینه منفعلانه عمل می کنند و اسیر این فضا هستند و حال آن که چه والدین و چه معلمان و مربیان قبل از هر چیز باید واجد سواد رسانه ای باشند.
لزوم نقش آفرینی تأثیرگذار در عرصه رسانه ای دنیا
عضو کمیسیون حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین گفت: مساله مهم دیگر این است که ما باید در مدیریت فضای رسانه ای دنیا، سهم داشته باشیم. ببینید ما یک درصد جمعیت کل دنیا هستیم و حداقل به اندازه همین یک درصد می بایست در عرصه جهانی حضور و فعالیت رسانه ای داشته باشیم یعنی تولید محتوای اثرگذار داشته باشیم که به نظر می رسد این گونه نیست.
وی در خاتمه سخنان خود افزود: به هر حال ما امروز در یک جنگ رسانه ای تمام عیار قرار داریم و این در حالی است که غرب و به خصوص آمریکا به مدیریت فضای رسانه ای دنیا مشغول هستند و در این مواجهه ما باید خود را قوی کنیم تا بتوانیم در عرصه جهانی تأثیرگذار و موفق باشیم
