حجت الاسلام سیدعطاءالله ارکیان، در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در تهران، ضمن عرض تسلیت به مناسبت شهادت إنسیه حوراء، امّ الائمه و ابیها حضرت فاطمه زهراء سلام الله علیها، با اشاره به کمالات معنوی حضرت زهرا(س)، اظهار داشت: یکی از خصوصیات بارز حضرت زهراء پوشش و پوشیدگی آن حضرت بود. اما این، تنهاترین و والاترین خصوصیت ایشان نبود. اساسا خود پوشش محصول و نتیجه حیاء و عفت آن حضرت بود. اما خصوصیات دیگری نیز آن حضرت داشتند که همین خصوصیات باعث شده امام زمان (عج) از ایشان به عنوان الگوی خویش یاد کنند و فرمودند: «اِنَّ لی فی ابنه رسولِ الله اُسوةٌ حَسَنَه»؛ یعنی دختر رسول الله برای من، الگوی نیکی است.

وی افزود: وجود خصوصیات والای اخلاقی در آن وجود مقدس است که به عنوان «صدیقه کبری» معرفی شده اند. صدیقه یعنی کسی که به آنچه می گوید و معتقد است، جامه عمل می پوشاند؛ «مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ». در هر صورت، علاوه بر حیاء و عفتشان که در حجاب و عفاف آن حضرت خودنمایی می کرد، خصوصیات دیگری نیز بود. نظیر امام شناسی، حق شناسی، بصیرت، ولایت پذیری، دشمن شناسی، زمانه شناسی، جریان شناسی و اقدام مناسب در راه حق.

 استاد حوزه علمیه تهران اظهار کرد: دفاع حضرت زهرا(س)، از امیرالمؤمنین(ع) صرفا دفاع زن از حریم و شوهر خود نبود. دفاع از امام زمان و ولی عصر زمان خود بود و با استفاده از جایگاهی که داشت، در صدد معرفی امام حق بود. به نظر می رسد این خصوصیات، از مهمترین خصوصیاتی است که شیعیان آن حضرت می توانند از آن تاسی کنند.

وی ادامه داد: نکته دیگر اینکه قرب به خدا یا قرب به ائمه صرفا قرابت مادی، نَسَبی یا مکانی نیست بلکه قرب مکانتی است که باعث می شود سلمان فارسی، سلمان محمدی شود و موجب می شود رسول خدا، خود را پدر معنوی این امت بخواند: «أَنَا وَ عَلِیٌّ أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّة». با این مبنی، حضرت زهراء مادر شیعیانی است که خود را مهذب ساخته اند.

وی با بیان اینکه شواهد تاریخی نشان می دهد که حضرت زهرا(س) از جریان حاکم زمان خود رضایت نداشتند و در سخنان خود به این عدم رضایت اشاره کرده اند، به تشریح اسناد تاریخی دلایل اصلی نارضایتی حضرت زهرا(س) از جریان حاکم پرداخت و عنوان داشت: در مورد نارضایتی حضرت زهراء سلام الله علیها از جریان حاکم دو نکته قابل طرح است: نکته اول در مورد اصل ناراحتی و نارضایتی حضرت از شیخین است که طبق اسناد تاریخی غیر قابل انکار است و در منابع روایی معتبر برادران اهل سنت هم مطرح شده است. در این زمینه هیچ جای بحثی وجود ندارد. آنچه که برخی علمای اهل سنت مطرح می کنند این است که حضرت زهراء در اواخر عمر شریفشان از شیخین راضی گشته اند. علمای شیعه و برخی علمای اهل سنت قائلند که دختر رسول الله با حالت ناراحتی و نارضایتی از شیخین رحلت کردند.

حجت الاسلام ارکیان اضافه کرد: نکته دوم در مورد علت ناراحتی حضرت از جریان حاکم بود. طبق نص صریح قرآن، حاکمیت و رهبری منحصر در خداست. نه تنها مردم، بلکه رسول خدا نیز در این زمینه نقشی ندارد. بلکه رهبر جامعه اسلامی از جانب خدا باید نصب شود. حاکمیت انتصابی است نه انتخابی. ناراحتی حضرت زهراء سلام الله علیها نیز از هیمن قضیه بود که جریان حاکم، حضرت علی (ع) را که از طرف خدا نصب و توسط پیامبر معرفی شده بود، کنار گذاشته و در یک انتخابات فرمایشی و اقلّی دیگران را به حاکمیت گماشتند و تا آخرین روز نیز با تمام توان در مقابل این تحریف ایستادند و از جایگاه خود برای افزایش معرفت و شناخت مردم استفاده کردند. آن حضرت حتی زمانی که در بستر بیماری بودند و زنان مدینه به عیادت حضرت آمده بودند، به روشنگری در بین زنان پرداختند.

وی در ادامه با اشاره به دلایل بی مهری جریان حاکم پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) به خاندان پیامبر(ص) به ویژه حضرت زهرای اطهر (س)، گفت: جریان حاکم برای رسیدن به اهداف خود، موانع متعددی داشتند که عمده مانع آنها، دختر رسول خدا بود. صحابه رسول خدا، عمده ترین موانع این کار بودند که در خانه حضرت زهراء تحصن کرده بودند. این تحصن مفهوم خاصی داشت. در این میان، نقش یگانه یادگار پیامبر، خاص و ویژه بود و جریان حاکم نیز غافل از این موضوع نبود به همین خاطر برای فریب افکار عمومی، تبلیغات و فعالیت های زیادی را انجام دادند مثل جعل حدیث «نحن معاشر الانبیاء لا نورّث» و غیره.

 استاد حوزه علمیه تهران در ادامه افزود: نقش حضرت زهراء در اثبات امامت و ولایت اصیل، پر رنگتر از خود امیرالمومنین علیه السلام بود. ممکن بود فعالیت ها و تلاشهای حضرت علی علیه السلام، را قدرت طلبی و حکومت خواهی قلمداد می کردند اما این شائبه ها در مورد حضرت زهراء وجود نداشت خصوصا با آن جایگاهی که ایشان داشتند.

وی در پاسخ به این سوال که چرا و چگونه جامعه مدینه و امت اسلام در برابر این تعدیات واکنش مناسبی نداشته است؟، عنوان داشت: این مسئله نیاز به تحقیق و تحلیل زیادی دارد. لازم است فضای حاکم بر شهر مدینه در آن زمان تبیین شود، تا به سوال جواب داده شود. به نظر می رسد که چندین عامل در این مسئله دخالت داشته است؛ اول آنکه مردم مدینه، مسئله خلافت را جدی نگرفتند و آن را یک مقام تشریفاتی و عنوان صرف می دانستند. متوجه اهمیت موضوع نشدند. و این باعث شد در موضع گیریها و حمایتها، جدی عمل نکنند.

حجت الاسلام ارکیان افزود: دوم آنکه مردم مدینه نگاه قومی و قبیله ای به خلافت کردند. قوم گرایی یکی از خصوصیات عرب آن روز بود که علیرغم تعالیم پیامبر اسلام، هنوز ریشه هایی در میان مردم داشت. عده ای از مردم مدینه دوست نداشتند که حکومت دست علی بیفتد که از بنی هاشم است و دارای اولاد ذکور یعنی امام حسن و امام حسین علیهما السلام است. به عبارت دیگر، مقام خلافت را از جایگاه معنوی و دینی به مقام زمینی و حکمرانی تنزل دادند.

وی ادامه داد: گویا عامل سومی هم می توان در این زمینه نام برد و آن بی تجربگی مدنی مدینه در ایفای نقش اجتماعی بود. مردم مکه روحیه ایفای نقش کلان را داشتند اما مردم مدینه بیشتر به راحت طلبی و عافیت طلبی شهره بودند و زحمت انقلاب یا چالش را به خود نمی دادند. حضرت زهرا همین روحیه مردم مدینه را مورد مذمت قرار می دهد و آنها را عهدشکن و بدبرخورد معرفی می کند که عهد غدیر را فراموش کردند. شاید برنامه ریزی قبلی جریان حاکم برای حکومت و غافل گیری مردم مدینه نیز از عواملی باشد که باعث شده مردم مدینه واکنش لازم و کافی را نشان ندهند. در هر صورت لازم است به صورت مفصل در این زمینه تحقیق صورت گیرد.

این پژوهشگر حوزوی با اشاره به دلایل پنهان ماندن مرقد مطهر حضرت زهرا(س)، گفت: اوائل انقلاب؛ عربستان پیامی را برای امام خمینی فرستاد مبنی بر بازسازی بقیع و حرم حضرت زهراء. و امام خمینی در پاسخ فرموده بودند هر چه که آقای گلپایگانی بگویند، من تایید می کنم. رفتند قم پیش آقای گلپایگانی. ایشان فرمودند: اگر تمام مراجع شیعه هم با این پیشنهاد موافقت کنند من به تنهایی با آن مخالفم حتی اگر در این مسیر جان دهم. اخیرا هم به صورت جسته و گریخته چنین پیشنهادهایی به گوش می رسد در حالی که این تحریف تاریخ شیعه است.

وی تصریح کرد: این امر بنا بر وصیت آن حضرت خطاب به امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام بود تا برای همه مسلمانان دلسوز و آن‌هایی که به تعالیم الهی و رسول خدا صلی‌الله علیه و آله اندک اعتقادی دارند، برای همیشه این سؤال مطرح باشد که چرا دختر پیامبر صلی‌الله علیه و آله و کسی که آن‌قدر مورد عشق و علاقه آن حضرت بود و بارها او را سرور بانوان دو عالم نامیده بودند، باید شبانه و به دور از اکثریت مردم دفن شود. حضرت زهرا با این کار، اعتراض خود را محدود به دوره حیات خویش نکردند. بلکه کاری کردند که این اعتراض به پهنای روزگار ادامه داشته باشد. به همین خاطر، تعیین محل قبر هم درست نیست هر چند منابع تاریخی، قبرستان بقیع را محتمل ترین مکان عنوان کرده اند.

حجت الاسلام ارکیان در پایان با اشاره به مهم ترین پیام ها و وصایای حضرت زهرا(س)، خاطرنشان کرد: همان طور که گفتیم امام زمان(عج) به عنوان انسان کامل از حضرت زهراء(س) به عنوان الگوی کامل نام می برند. در بعد اخلاق فردی، می توان عفاف و حیاء آن حضرت را الگوی خواهران قرار دارد و عبادت و بندگی را الگوی خود قرار دهیم. در بعد سیاسی نیز امام شناسی آن حضرت، دشمن شناسی و جریان شناسی و اقدام به موقع آن حضرت می توانند رفتارهایی باشد که لازم است از آن الگو گیری کنیم. ۳۱۳/۴۲