به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام و المسلمین محمدتقی سبحانی در مراسم نکوداشت جایگاه و مقام علمی استاد علامه آیت الله مصباح یزدی که در شب اول با عنوان معرفت شناسی- کلام اسلامی و به صورت مجازی برگزار شد به موضوع جایگاه و دستاوردهای آیت الله مصباح یزدی در دانش کلام معاصر پرداخت و اظهار داشت: ایشان یک متکلف ورزیده و یک اندیشمند حوزه معرفت دینی در عصر حاضر بود.

رئیس انجمن علمی کلام اسلامی حوزه با اشاره به نگاه درونی به اندیشه کلامی ایشان افزود: اساسا اندیشمندانی همچون استاد آیت الله مصباح بیش از اینکه هر عنوان و وصف دیگری شایسته آنها باشد عنوان متکلم و الهی دان اسلامی را باید برآنها گذاشت و از این عنوان و رسالت بزرگ درعصر ما دفاع کرد.

وی با بیان اینکه باید عصر جدید را به این سو فراخواند افزود: این کار اصلی حوزه های علمیه است که باید با گستردگی و عمق ادامه پیدا کند.

حجت الاسلام و المسلمین  سبحانی با بیان اینکه دو تن از فیلسوفان را بیش از اینکه فیلسوف بدانیم باید آنها را متکلم دانست، خاطرنشان کرد: علامه مصباح یک متکلم به تمام معنا نواندیش حاضر در جهان حاضر بود. از بین مراجع کنونی بسیاری هستند که در عرصه های کلامی اندیشه ورزی کردند اما عنوان فیلسوف را نمی گیرند بلکه از فلسفه از ابزاری برای کلام ورزی استفاده کردند.

رئیس انجمن علمی کلام اسلامی حوزه افزود: در مقابل فیلسوف هایی هم هستند که مباحث کلامی برای آنها اولویت ندارند اما کسانی هم هستند مانند آیت الله مصباح که از فلسفه آغاز کردند اما به قله های کلام دست پیدا کردند که این دواندیشمند بزرگوار یکی استاد بزرگ علامه مطهری و دیگری آیت الله مصباح بودند.

وی با بیان اینکه این دو شخصیت ها از برش های متعددی به یکدیگر شبیه هستند افزود:یکی از ضرورت های عصر ما این نوع نگاه است که باید آنها را تکامل بدهیم.

حجت الاسلام و المسلمین سبحانی با اشاره به تعریف دانش کلام افزود: دانش الهیات یا علم کلام دانشی است که به دنبال اندیشه ورزی دینی است، به دنبال اینکه حیات فکری و معرفتی جامعه را بر اساس اصول دینی بازسازی و احیا کند و تجلی بدهد که کار یک متکلم است و ازعهده دیگری ساخته نیست.

رئیس انجمن علمی کلام اسلامی حوزه با اشاره به اینکه علامه مصباح به درستی در کانون چنین عرصه ای می اندیشد و تمام حیات او را میتواند بر اساس این نگاه تفسیر کرد، افزود: روشن است که یک نگاه متکلمانه از یک نگاه فیلسوفانه محض به کلی ممتاز می شود.

وی ادامه داد: کسی که در عرصه فلسفه کار می کند اما دغدغه های متکلمانه دارد به این چارچوب محدود نمی ماند و تلاش می کند نیازها و پرسش ها و چالش ها و فکر دینی یک جامعه روزآمد را مورد بررسی قرار بدهد و با تبیین عقلانی آن نشان بدهد این نظام معرفت دینی از پایه های قوی برخوردار است.

حجت الاسلام و المسلمین سبحانی با بیان اینکه منطق حرکت آیت الله مطهری و آیت الله مصباح رویکرد متکلمانه است تاکید کرد: این به معنای کم ارزش کردن بعد فلسفی این دو استاد نیست بلکه از سرآمدان عرصه فلسفه همین دو بزرگوارهستند و اندیشه ورزی فلسفی در فکر و روح این دو اندیشمند وجود دارد.

رئیس انجمن علمی کلام اسلامی حوزه با اشاره به اینکه نگاه الهیاتی این دو بزرگوار به درک قواعد فلسفی به آنها کمک می کند، تاکید کرد:  شش ویژگی در شخصیت آیت الله مصباح وجود دارد که ایشان را به عنوان یک متکلم ممتاز می کند.

وی با اشاره به دغدغه مندی های بنیادین شخصیتی در حوزه معرفت دینی به عنوان یکی از شاخصه های ایشان افزود: معرفتی از جنس معارف موجود در کلام انبیایی برای یک متکلم مهم است و عاملی برای پیشبرد او در عرصه های علمی و اجتماعی است.

حجت الاسلام و المسلمین سبحانی با اشاره به انسجام شخصیتی استاد علامه مصباح تاکید کرد : نوع موضع گیری های ایشان تابعی از نگاه الهی بود.

رئیس انجمن علمی کلام اسلامی حوزه با اشاره به موضع گیری ایشان در عرصه سیاست تاکید کرد: آیت الله مصباح علی رغم اینکه از شاگردان امام و دلباخته روش و فکر ایشان است پس از حوادث 15خرداد از مبارزه سیاسی خودش پایین می آید و عنوان می کند که اگر قرار باشد مبارزات سیاسی مرز ما را با جریانات انحرافی کم کند  از آن فاصله می گیرد.

وی تصریح کرد: حضرت آیت الله مصباح در دهه اول انقلاب اگر با طوفان های انقلاب کمتر همراه می شود دلیلش این است که در جریان انقلاب خط انحرافی وجود دارد.

حجت الاسلام و المسلمین سبحانی اقدام ایشان بعدو قبل از انقلاب کاملا تحلیل ایدئولوژیک دارد تصریح کرد: موضع ایشان در انقلاب تغییر می کند به این دلیل که مرزها با جریان انحرافی را حفظ می کند.

رئیس انجمن علمی کلام اسلامی حوزه با بیان اینکه اصالت فکر و نگاه درست به اندیشه دینی برای او مهم تست تاکید کرد: خودشان را پاسدار سنگرهای ایدئولوژیک می داند که نباید این پرچم و سنگر را رها کند.

وی با بیان اینکه ورود ایشان به عرصه علوم انسانی اسلامی برای این است که بیش از اینکه علوم کاربردی ناظر بر امور اجتماعی باشد عرصه ای برای ورود به امور ایدئولوژیک است.

رئیس انجمن علمی کلام اسلامی حوزه با اشاره به اینکه ایشان این تئوری را بنا نهاد که میتوان از علوم انسانی علوم وحیانی دریافت بکنیم و میتوان علوم وحیانی بخشی از بدنه علوم انسانی باشد.

حجت الاسلام و المسلمین سبحانی به مسئله اندیشی استاد مصباح هم اشاره کرد و گفت: برای فیلسوف ساختار اندیشه و پی ریزی پای عقلانی مهم است و اگر بتواند آن را در عرصه های مختلف امتداد بدهد فیلسوف است.

وی  با اشاره به مسائل دموکراسی، آزادی، حقوق بشر و ... تاکید کرد: این مسائل را از میدان جامعه دریافت میکند و مسئله اندیشی اساسا یک محور معرفتی است.

رئیس انجمن علمی کلام اسلامی حوزه با بیان اینکه تعامل دانشگاهیان با حوزه علمیه قبل از انقلاب و بعد مرهون حرکت ایشان است، افزود: یکی از بنیان گذاران این ارتباط ایشان است و اساتیدی که با حوزه مرتبط شدند در بستر ارتباطی آیت الله مصباحی این ارتباط با آنها شکل گرفت.

وی برگزاری جلسات هم اندیشی اساتیدبین حوزه و دانشگاه را نشانه ای از رویکرد الهی شناسی می داند که نباید در عصر حاضر محدود  به دوره ادیشی خاص بود.

حجت الاسلام و المسلمین سبحانی با اشاره به بازاندیشی و فراروی از قواعد کلامی و سایر قواعد دانشی به سود اندیشه های الهیاتی را از دیگر خصوصیات ایشان برشمرد و تاکید کرد: اینکه آیت الله مصباح در مصاف بین امور کلامی و فلسفی که به تعارض ظاهری می رسند چه می کند مورد مطالعه قرار بگیرد جواب این است که همیشه نظریه الهیاتی را مرجح می دانند.

وی با اشاره به اینکه بین قرائت های مختلف فلسفی قرائت الهی را برمی گزیند تاکید کرد: دستگاه مند کردن اندیشه دینی خصوصیت دیگر ایشان است که با مجموعه ده گانه معارف قرآن یک بار نظام اندیشه دینی را بازسازی کردندکه این نظام و ترکیب پیش از ایشان وجود نداشت.

حجت الاسلام و المسلمین سبحانی با بیان اینکه رویکرد کلامی به اندیشه داشتن به معنای فراوری یک عرصه مهم معرفتی است، تصریح کرد: حرکت انبیا و اولیا یک منبع معرفتی است و آیت الله مصباح هیچ جا از این متدولوژی دوری نکرده است.

رئیس انجمن علمی کلام اسلامی حوزه افزود: شجاعت آیت الله مصباح حتی اگر با او مخالف باشیم قابل ستایش است شخصیتی که مقاوم، استوار، دغدغه مند و ایستاده  در طول حیات خود ایستادگی کردند.

313/61پ