به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام ایمان شکیبایی در نشست معارفی جمعی از ائمه جماعات خراسان رضوی، به تبیین سه حوزه آسیب پذیر بر محور حکمت ٣۶١ نهج البلاغه پرداخت و گفت: همانطور که امور مادّی انسان ها در مواجهه با حوادثی همچون سیل، زلزله،آتش سوزی،سرقت و... آسیب می بیند،شوربختانه امور دینی و معنوی انسان هم در زمان های مختلف دستخوش آسیب قرار می گیرد و گاهی دینداری از حدّ اعلی به حدّ أدنی تنزّل می کند. 

وی گفت: قرآنی که برای توضیح و تبیین آن، پیامبر اکرم(ص)،۲۳ سال زحمت کشیدند و خون دل خوردند و اهل بیت برای تبیین آن همواره در صدر موضوعات قرار دارد؛ موضوعی که حتی در آخرین لحظات زندگی شریفشان به آن وصیت نمودند؛ چنانکه در وصیت حضرت به حسنین، بدان تصریح شده و حضرت فرمودند: «وَ اللَّهَ اللَّهَ فِی الْقُرْآنِ لَا یَسْبِقُکُمْ بِالْعَمَلِ بِهِ غَیْرُکُمْ.»
خدا را خدا را در باره قرآن، نیاید که دیگران در عمل به آن از شما پیشی جویند...»

مبلّغ حوزه علمیه گفت: یکی از دغدغه های اصلی حضرت در آخرین لحظات زندگی شان، آن است که مبادا غیر مسلمانان در عمل به قرآن بر مسلمانان سبقت بگیرند؛ معلوم می شود که ممکن است که مسلمانان عمل به قرآن را جدی نگیرند و این جزو دغدغه های جدی حضرت بوده است؛ و برای همین آن را مطرح نموده اند.
اما حضرت در این حکمت ۳۶۱ نهج البلاغه، به زمانی اشاره می فرمایند که در آن از قرآن، جز خطی بیش باقی نمی ماند؛ یعنی تنها به ظاهرش اکتفاء می شود؛ و توجه به عمق آن و عمل بدان، اساساً از بین می رود؛ حضرت می فرماید: «یَأْتِی عَلَی اَلنَّاسِ زَمَانٌ لاَ یَبْقَی فِیهِمْ مِنَ اَلْقُرْآنِ إِلاَّ رَسْمُهُ...»مردم را روزگاری رسد که در آن از قرآن جز نشان نماند و از اسلام جز نام آن. در جامعه ای که از قرآن جز نشانی باقی نماند، یعنی اوج مظلومیت قرآن و فرامین آن؛ مهجوریت قرآن به معنای مهجوریت خدا در جامعه؛ چون قرآن کلام الهی است و وقتی قرآن، مهجور شود، یعنی کلام خدا مهجور شده است. و مهجوریت قرآن چیزی است که پیامبر اکرم(ص)در روز قیامت، در بارگاه الهی از امت خود شکایت می کند؛ در سوره مبارکه فرقان می فرماید: «وَقَالَ الرَّسُولُ یَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هَٰذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا»«و پیامبر عرضه داشت: «پروردگارا! قوم من قرآن را رها کردند...»

پژوهشگر حوزه و دانشگاه ادامه داد: پس مهجوریتِ قرآن حتماً واقع می شود و با توجه به این حکمتِ امام، معلوم می شود که نوع مهجوریت قرآن، عدم استفاده ی صحیح از آن است؛ یعنی از قرآن فقط به عنوان ظاهر استفاده می شود؛ یعنی تنها برای تلاوت قرآن، آن هم در مجالس ختم، یا جزء مهریه ی زنان در مراسم عروسی، و غیره استفاده می شود، و یا حتی در خانه ها به عنوان تلاوت، و کسب ثواب، خوانده می شود؛ اما در زندگی ورود پیدا نکرده و در زندگی ها حضور ندارد.

اکتفاء به پوسته اسلام
استاد نهج البلاغه حوزه گفت: دومین محور مورد نظر حضرت که به عنوان دغدغه ی حضرت، مطرح شده است، باقی ماندن پوسته ی اسلام در زندگی مسلمانان است؛ حضرت در حکمت فوق می فرمایند: «لاَ یَبْقَی فِیهِمْ... وَ مِنَ اَلْإِسْلاَمِ إِلاَّ اِسْمُهُ» «... و از اسلام جز نام آن باقی نماند...» اسلام زمانی نامی بیش از آن باقی نخواهد ماند، که فقط به ظاهر اسلام اکتفاء می شود؛ یعنی تنها به ظواهر آن عمل شود؛ یا به ابتدائیات و حداقل های دین اکتفاء می شود؛ یعنی اکتفاء به دین حداقلی؛ پس معلوم می شود که اکتفاء به دین حداقلی، اساساً مورد تایید امام نبوده و باید به عمق دین و دینداری پرداخت و باید دنبال دین حداکثری بود؛ دین حداکثری، یعنی مسلمان تمام ابعاد اعتقادی و اخلاقی و احکامیِ دین را در زندگی به عنوان برنامه جامع دینی، قبول داشته باشد و سعی در پیاده کردن تمام ابعاد و شئون آن نماید؛ مالک آن که امام جامعه است، بیان می شود؛ اینجاست که حضرت در این حکمت بدین مطلب تصریح می فرمایند: «وَ مَسَاجِدُهُمْ یَوْمَئِذٍ عَامِرَةٌ مِنَ اَلْبِنَاءِ خَرَابٌ مِنَ اَلْهُدَی...» «... در آن روزگار بنای مسجدهای آنان از بنیان آبادان است و از رستگاری ویران...»

اکتفاء به ظاهر نشانه های دین
وی افزود:در سومین محور، حضرت اشاره به کمرنگ شدن نشانه های دین می پردازند و یکی از مهمترین نشانه های دین، مسجد است که هم مکانی مقدس است و هم محل فرود فرشتگان و هم رأس امور جامعه اسلامی است؛ وی ادامه داد:این نشانه دین، بقدری مهم است که مهم ترین پایگاه پیامبر اکرم(ص)، به عنوان مقرّ فرماندهیِ جنگها، دادگاه برای قضاوتها، و امور مختلف مردم بشمار می آید.
مسجد جایی است که تمام امور مسلمین از آنجا پیگیری می شود؛ حال اگر این پایگاه و محور و نشانه دین، از محوریت خارج شده و تنها به بنا و ساختمان و زینت های آن اکتفاء گردد، معلوم می شود از آن کارایی و ارزش حقیقی و جایگاه اصلی خودش تنزل کرده است؛ و اینجاست که باید تاسف خورد و دغدغه ی اصلی آن توسط صاحب و مالک آن که امام جامعه است، بیان می شود؛ اینجاست که حضرت در این حکمت بدین مطلب تصریح می فرمایند: «وَ مَسَاجِدُهُمْ یَوْمَئِذٍ عَامِرَةٌ مِنَ اَلْبِنَاءِ خَرَابٌ مِنَ اَلْهُدَی...» «... در آن روزگار بنای مسجدهای آنان از بنیان آبادان است و از رستگاری ویران...»

آبادی و ویرانی مسجد
حجت الاسلام شکیبایی گفت:حضرت دو مطلب در این فراز، بیان فرموده اند: یکی: آبادانی مسجد؛ که تنها در بنا و ساختمان سازی و زینت های آن، خلاصه می گردد؛ و دوم: ویرانی مسجد؛ که از لحاظ هدایت گری و هدایت پذیری، ویران است؛
وی افزود:جای بسی تعجب است که مسجدی که محل هدایت انسان ها بود، در این دوره، محل عدم هدایت گردیده است؛ و مسجد، از این لحاظ ویران می شود؛ و زینت ها و فرش ها و بنای آن، تعمیر غیر ضروری و زینت بخشی غیر ضروری مسجد جزء کارهای اصلیِ متولیان و تعمیر کنندگانِ مسجد، قرار می گیرد.

بدترین مردم اهل زمین
این مبلّغ حوزوی افزود: این ویرانی بقدری شدید است که متولیان و تعمیر کنندگان، بدترین مردم روی زمین قرار گرفته اند؛ و این بدین دلیل است که آنها، فتنه هایی را در مسجد پایه ریزی می کنند که نه تنها، خودشان در آن فتنه صحنه گردانی کرده، بلکه دیگران را نیز درگیر این فتنه کرده و اگر کسی بخواهد از آن جان سالم بدر برد، آنان را به این فتنه بر می گردانند؛ اینجاست که حضرت می فرمایند: «...سُکَّانُهَا وَ عُمَّارُهَا شَرُّ أَهْلِ اَلْأَرْضِ مِنْهُمْ تَخْرُجُ اَلْفِتْنَةُ وَ إِلَیْهِمْ تَأْوِی اَلْخَطِیئَةُ یَرُدُّونَ مَنْ شَذَّ عَنْهَا فِیهَا وَ یَسُوقُونَ مَنْ تَأَخَّرَ عَنْهَا إِلَیْهَا...»، «...ساکنان و سازندگان آن مسجدها بدترین مردم زمینند، فتنه از آنان خیزد و خطا به آنان درآویزد. آن که از فتنه به کنار ماند بدان بازش گردانند، و آن که از آن پس افتد به سویش برانند...».

نتیجه فتنه اهل مساجد
حجت الاسلام شکیبایی گفت: نتیجه این فتنه ی متولیان مساجد و تعمیر کنندگان آن است که خداوند چنان فتنه ای به جانشان می اندازد که حتی انسان های بردبار نیز از شدت آن فتنه، حیران خواهند شد؛ و حضرت شدت این مطلب را با قسمی بیان کرده اند که از قول خداوند می فرمایند: «... فَبِی حَلَفْتُ لَأَبْعَثَنَّ عَلَی أُولَئِکَ فِتْنَةً تَتْرُکُ اَلْحَلِیمَ فِیهَا حَیْرَانَ وَ قَدْ فَعَلَ وَ نَحْنُ نَسْتَقِیلُ اَللَّهَ عَثْرَةَ اَلْغَفْلَةِ...»، «... به خود سوگند، بر آنان فتنه ای بگمارم که بردبار در آن سرگردان ماند و چنین کرده است، و ما از خدا می خواهیم از لغزش غفلت درگذرد.»

وی در پایان گفت: پس باید این سه محور اساسی، قرآن،اسلام و مسجد را طبق معارف دین و سنت پیامبر و سنت امام، حفظ نمود که طبیعتاً وظیفه ائمه جماعات سنگین تر خواهد بود و گرنه نعوذ بالله به یکی از آفات سه گانه بیان شده دچار خواهیم شد.