سرویس بین الملل مرکز خبر حوزه گزارش کامل این همایش را به نقل از رایزنی فرهنگی تقدیم خوانندگان ارجمند می کند.

افتتاحیه

در مراسم افتتاحيه همایش که با حضور آيت الله سیدمجتبى حسينى نماينده مقام معظم رهبرى در سوريه و حجت الاسلام موسوی سفیر کشورمان در دمشق و همچنین مسئولان وزارت فرهنگ این کشور و مقامات و نخبگان فكرى و فرهنگى ايرانى و سورى و لبنانى برگزار گرديد، پس از تلاوت آياتى از كلام الله مجيد و پخش سرود ملی دو کشور ایران و سوریه، آقاى سيدعلى موسوى زاده سرپرست رايزنى فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سوریه، ضمن عرض خوشامدگویی و تشكر از شركت حاضران در همایش اظهار داشت: هدف ما از برگزارى اين همایش علمى، معرفى علامه شيخ بهاءالدين عاملى به نسل جوان اعم از مسلمان و غير مسلمان است تا نسبت به گنجينه هاى ارزشمند و ميراث و تمدن اسلامى ما شناخت پيدا كنند.

اتهام های ناروا به اسلام

 وی با اشاره به توطئه های دشمنان اسلام گفت: آنان از سویى اسلام را مرتجع دانسته و آن را متناسب با واقعیت های زمان حاضر نمی دانند و از سوى ديگر اين دين الهى را به ناتوانی در برابر نيازهاى بشريت و تامين سعادت آنان متهم مي كنند. در حالي كه قرآن كريم و سيره پيامبر اكرم(ص) و همچنین سیرة ائمه اطهار(ع) و علماء و دانشمندان امت اسلام، کليه اصول تربيتی سالم را پايه ريزى كرده تا هسته صالح جامعه را شکل دهند. جامعه اى كه سرشار از محبت و برادرى و امنيت و صلح بوده و از هرگونه تبعيض نژادى و اختلاف طبقاتى پاكيزه است .

همایش اصلی؛سال آینده در اصفهان

آقاى موسوى زاده با اشاره به همكار ى دبيرخانه کنگره بزرگداشت شيخ بهائى در ايران با رايزنى فرهنگی در برگزارى اين همایش گفت: این گردهمائى از مقدمات و در راستای برپائى همایش بين المللى بزرگداشت شیخ بهائی در شهر اصفهان در سال آینده خواهد بود.

شیخ بهایی یکی از نابغه های جهان اسلام

وی در مورد شخصیت والای شیخ بهائی گفت: علامه شیخ بهاءالدین عاملی معروف به شیخ بهائی یکی از نابغه های امت اسلامی ما می باشد که دائرةالمعارفی آکادمی و دینی بوده و فقه و اصول، ریاضیات، مهندسی، پزشکی، ادبیات، علوم تفسیر و حدیث را فرا گرفت و به دیگران آموخت. شیخ بهائی در هرجا که حضور پیدا می کرد و اقامت داشت طرح های مهندسی زیادی را اجرا کرد بویژه در اصفهان که سال های متمادی را در آنجا سپری نمود.

برنامه های مشترک رایزنی با نهادهای سوری

سرپرست رایزنی فرهنگی در پايان با اشاره به سياست جديد رايزنى فرهنگی مبنى بر اجرای برنامه های مشترک فرهنگی با همکاری موسسه های فرهنگى، علمى و دينى کشور سوريه، به تلاش هاى وزرات اوقاف این کشور در برگزارى دو همایش بزرگ (نقش علما و مبلغان در هدايت گفتار دينى) و (برادرى اسلامى و مسيحى) اشاره نمود.

سپس آقاى دكتر محمود عبد الواحد نماينده وزير فرهنگ سوريه و مدير عامل شوراى كتاب سوريه پيام آقای دکتر ریاض عصمت وزير فرهنگ سوريه را قرائت نمود.

وزير فرهنگ سوريه در پیام خود تاكيد نمود: تجليل و بزرگداشت علماء و دانشمندان از مظاهر دو فرهنگ بزرگ تمدن اسلام يعنى فرهنگ عربى و ايرانى به شمار مي رود.دين اسلام جايگاه مهمى براى علم و علما قائل مي باشد. پيامبر اكرم(ص) درخصوص ارزش دانش و علمى چنين فرمود ((ارزش علم براى من از ارزش عبادت بالاتر است.)) ((دانشمندان چراغ هاى زمين، جانشينان پيامبران و وارثان پيامبران هستند.))

وزیر فرهنگ سوریه:شیخ بهایی نیز ما را  تجلیل کرده است

دکتر ریاض عصمت وزير فرهنگ سوريه در بخش دیگری از پیام خود به جايگاه  بالاى شيخ بهائى در تمدن بشرى و علوم و دانش هاى عقلى و نقلى اشاره نمود و ابراز داشت: ما در شرايطى ايشان را مورد تجليل و تكريم قرار مي دهيم كه ايشان در چهار قرن گذشته با علم و ادب خود ما را مورد تجليل و تكريم قرار داده است.

آقاى محمد عبد الواحد پس از قرائت پیام وزیر فرهنگ سوریه اظهار داشت: همكارى فرهنگى ميان وزارت فرهنگ سوريه و ارگان هاى فرهنگى جمهورى اسلامى ايران به ويژه رايزنى فرهنگى بازتاب فراوانى در ميان صاحبان خرد و انديشه داشته است.

وى در پايان با اشاره به سرگذشت شيخ بهائى كه در كشور لبنان متولد شد و به تعدادى از كشورهاى عربى سفر نمود بیان داشت: اين سرگذشت، پيام هاى بزرگى درباره عمق روابط فيما بين جهان عرب و ايران در گذشته و حال و آينده دارد.

وزیر فرهنگ ایران:پیام شیخ بهایی،پیوند میان علماست

سپس آقاى باسل سرابى پيام آقاى دكتر سيدمحمد حسينى وزير فرهنگ و ارشاد اسلامى كشورمان را قرائت نمود.

وزير فرهنگ و ارشاد اسلامى در پيام خود ضمن تشكر از برگزاركنندگان اين گردهمايى بزرگ در سرزمين تمدن ها یعنی كشور برادر سوريه، اظهار نمود: پيوند و روابط جهان عرب و ايران در طول تاريخ اسلام منبع غناى تمدن اسلام بوده و هست. اين پيوند از قرن اول هجرى در كوفه و بصر ه آغاز سپس به سمت شرق يعنى نيشابور، اصفهان، خوارزم، بخارا، سمرقند و هرات آنگاه به سمت غرب يعنى سرزمين شام و شمال آفريقا و اندلس حركت كرد.

 آقاى دكتر سیدمحمد حسينى در ادامه تاكيدکرد: اين پيوند علمى و فرهنگى قرن ها استمرار يافت اما عليرغم همه زمينه ها وعوامل پيوند موجود، با استقرار مرزهاى سياسى و منطقه اى مورد تجزيه و تشتت قرار گرفت.

وزير فرهنگ و ارشاد اسلامى كشورمان ضمن اشاره به وضعيت موجود، بر ضرورت ارتقاء همكارى و ارتباط فيمابين تاكيد نمود و گفت: پيام شيخ بهائى براى جهان امروز بر ضرورت و پيوند ميان علما و دانشمندان و نخبگان و ادباء و و دانشگاهيان عرب و ايرانى به منظور خدمت به امت و انسانيت تاکید دارد.

آقای حسینی در خاتمه از همكارى وزارت فرهنگ سوريه و مسئولان آن و رايزنى فرهنگى جمهورى اسلامى ايران در دمشق وهمه شركت كنندگان در اين گردهمائى مراتب تشكر و سپاس خود را اعلام نمود وابراز امیدواری کرد که برگزاری چنین گردهمائی هائی  عامل خير و بركت براى امت اسلام و همه ملت ها ی دوستدار صلح و عدالت باشد.

معاون رئیس جمهور:دانش شیخ بهایی از برکت اسلام و قرآن است

 سپس دكتر عزيزی معاون برنامه ريزي ونظارت راهبردي رياست جمهوري گفت:علامه شیخ بهائی شخصيت كم نظيري در علم فقه، اصول، معماري، رياضيات، شعر و ادبيات است همه اين مطالب از بركت قرآن و اسلام است . خوب است كه بر اين مبنا بنده آياتي را از قرآن كريم قرائت كنم كه در اين صورت مي توانيم شكرگزار اين نعمت بزرگ باشیم. قال تعالي : (إِنَّ وَلِيِّيَ اللهُ الَّذِي نَزَّلَ الْكِتابَ وَهُوَ يَتَوَلَّى الصَّالِحِينَ).  در اين آيه شريفه كه كلام خدا هست و از زبان رسول گرامي اسلام(ص) ایراد شده است، وقتي كه پيامبر عظيم الشأن تحت ولايت خداوند است بنابر این براساس آيه : (اللهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ) پيامبر غرق در نور هست.....و وقتي كه تحت ولايت خدا بود خدا همه امور را اصلاح مي كند واين بشارت در باره همه امت اسلامي است زيرا در قسمت اخير آيه شريفه (وَهُوَ يَتَوَلَّى الصَّالِحِينَ) پس مسلمانان عزيز مي توانند جزو عباد صالح خداوند باشند ومانند پيامبر غرق در نور شوند وخداوند امور آنان را اصلاح نمايد. لكن رمز آن حد وسطي كه ذكر شده است (اللهُ الَّذِي أَنْزَلَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ وَالْمِيزانَ) پس انسان مؤمن مي تواند با شناخت و تمسك و عمل به قرآن جزو عباد صالح خدا شود و مانند پيامبر اكرم (ص) امور خودرا اصلاح كند و وقتي كه اینگونه شد خداوند مهر و محبت ايشان را در دل مردم قرار مي دهد. شايد به همين علت باشد كه اين آيه كريمه را در اين سالن بر افراشتيد (إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا) يكي از مصاديق روشن اين آيه مي تواند مرحوم شيخ بهائي باشد كه هم مؤمن بود و هم عمل صالح انجام داد واكنون پس از سال ها مورد تكريم قرار داده مي شود . همه اينها از بركات خداوند و قرآن است.

برنامه 5 ساله ایران در جهت تکریم از علم و دانشمندان است

معاون رئیس جمهور کشورمان ادامه داد: قرآن به جهاد و تقوا اشاره مي كند و به علم توجه خاصي دارد. (وَفَضَّلَ اللهُ الْمُجاهِدِينَ عَلَى الْقاعِدِينَ أَجْراً عَظِيماً)  (وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ حَتَّى نَعْلَمَ الْمُجاهِدِينَ مِنْكُمْ وَالصَّابِرِينَ وَنَبْلُوَا أَخْبارَكُمْ)  بي شك جهاد همراه با صبر و استقامت مورد نظر است. جهاد علمي مي تواند در اين جايگاه معني داشته باشد و استقامت در راه تحصيل علم و پشتكار (الصبر من الايمان كالرأس من الجسد) (إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللهِ أَتْقیكُمْ) تقوا بدون علم، بدون شناخت واجبات و محرمات نمي تواند محقق شود . بنابراين مقدمه آن علم عمل صالح است. وقتي كه به علم مي رسد (خداوند) سبحان مي فرمايد (هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ إِنَّما يَتَذَكَّرُ أُولُوا الأَلْبابِ) نوع استدلال بسيار متفاوت است. اين بسيار روشن است كه اينها برابر نيستند بحمد الله خداوند رهبري جمهوري اسلامي ايران را در دست فقيهي عادل و عالم قرارداده است.

برنامه پنج ساله در جهت تكريم از علم و علما است كه اين برگرفته از اسلام ناب است و بحمد الله در كشور برادر سوریه نیز اين رويه وجود دارد . از خداوند مي خواهم در اين راه ما را ثابت قدم قرار دهد.

سپس حجت الاسلام والمسلمین سيد احمد موسوي سفير جمهوري اسلامي ايران در سوريه به ایراد سخن پرداخت.

سفیر کشورمان سخنان خود را با این جمله آغاز کرد: به اينجا نيامدم تا شيخ بهائي را معرفي كنم زيرا معرف بايد اجلي از معرف باشد .كلمات در ستايش از چنين شخصيتي قاصر است  اما ما به دنبال برگرفتن شعاعي از نور می باشیم تا گوشه هاي دلمان  را نوراني كند.

راه پرورش شیخ بهایی ها در حوزه های علمیه

وی ضمن تشکر از برزارکنندگان اظهار داشت: برادران وخواهران عزيز در اينجا گردهم آمديم تا درباره چنين شخصیتی به بحث و گفتگو بنشینیم  تا براي ما اسوه و الگو باشد. اما چگونه به اين مهم نائل مي شويم و چگونه مي توان امثال شيخ بهائي در حوزه هاي علميه ما نشا ونمو یابند. به نظر مي رسد راه حل در تحقق موارد ذيل باشد:

1- با مطالعه زندگي پربار ايشان به اين نتيجه می رسیم كه ايشان كوتاهي در طلب علم را گناهي بزرگ مي دانست بنابراين به منظور رسيدن به قله هاي علم بايد تلاش مستمر وپيگير انجام دهيم .

2- شيخ بهائي خويش را محدود به حوزه ها ومدارس ديني نكرد بلكه خود به مدرسه اي تبديل شد.

3- بايد به دنبال رشد و ارتقاء نظام آموزشي ديني باشيم تا با نيازهاي كنوني جامعه منطبق باشد و در راستاي پيشرفت جامعه حركت كند. آيا دانش فلك، پزشكي و جغرافيا در دوره شيخ بهائي تدريس نمي شد پس چرا ما امروزه به دنبال تدريس علوم مختلف اعم از جامعه شناسي، روان شناسي، اديان و زبان هاي خارجي در حوزه علميه همانند شيخ بهائي كه همه علوم را فرا گرفت نباشيم.

4- چنانچه استاد به مفاهيم مذكور ايمان نداشته باشد نمي تواند به دنبال ايجاد لايه هاي خلاقيت در ذهن ومغز دانش آموزان باشد . بنابراين بايد در انتخاب استادان دقت نمود.

5- عدم محدود كردن مفهوم دين به عبادت ؛ قوانين ما به گونه ای فراگیر باشد همانند مسجد النبي(ص) كه جايگاه حكومت ومركز عبادت و نشر دين بود مدارس ما باید چنین باشد. شيخ بهايي چنين شيوه ای را از سيره پيامبر فراگرفت و از آن استفاده نمود.

6- احياء نقش اخلاق در زندگي فردي و اجتماعی.

اگر راه شیخ بهایی را ادامه داده بودیم ...

سفير جمهوری اسلامی ایران در سوریه در ادامه چنين نتيجه گرفت كه اگر چنانچه ما در مسير انبياء(ع) و صالحاني مانند شيخ بهايي حركت كرده بوديم آيا اوضاع جهان اسلام چنين بود؟

حجت الاسلام موسوی همچنین اظهار داشت: نبرد فعلي در صحنه دانش و علم است و چنانچه درگذشته علماي گرانسنگي همچون شيخ بهائي، ملاصدرا، ابن سينا، فخر رازي، فارابي ، بيروني وامام خميني (ره) را به جهان تقديم نموديم علمای امروز ما كجا هستند؟

شيخ بهايي درگذشته راه درست را ترسيم نمود . راه پرافتخار وعزت و امروزه به ما مي گويد كه راه مقاومت كه توسط ايراني ها و شامي ها ترسيم شده همان راه درست به شمار مي رود.

سفير کشورمان در پايان اظهار نمود: به كجا رسيدند كساني كه مقاومت را محكوم و مذاكرات را راه نجات مي دانستد. امروزه آنان ديگران را از پيمودن راه مذاكرات منع مي نمايند. رژيم صهيونيستي جز زبان زور را نمي فهمد.

مقالات علمی جلسه اول

سخنران : حجت الاسلام والمسلمین جعفر المهاجر

عنوان مقاله : اسرار شيخ بهاءالدين عاملى

حجت الاسلام والمسلمین شیخ جعفر مهاجر از روحانیون برجسته لبنان سخنرانی خود را با طرح این سئوال آغاز نمود : علت شکل گیری تصوير مردمی برای  شيخ بهائى در ايران و لبنان از یکسو و نیز شکل گیری همزمان تصوير علمی در ميان نخبگان فرهنگى، چه چیزی میتواند باشد؟

وی در پاسخ اظهار داشت: تبیین این مطلب که شیخ بهائی از شخصیت قوی در میان نخبگان برخوردار بود بسیار آسان است زیرا حضور قوی وی در عرصه فرهنگی عصر خود به عنوان فقیه، مفسر، ستاره شناس، ریاضی دان، شاعر به دو زبان عربی و فارسی برای همگان آشکار بود اما تبیین علت حضور قوی مردمی ایشان قابل توجه و تأمل است .

سخنران در جمع بندی مطالب خود به این نتیجه رسید که تصوير مردمى شيخ بهائی عبارت است از: دانشمندى است آگاه به اسرار و رمز و رموز طبيعت که از توانائي هاى شگفت انگيزى برخوردار وتمام دانش خويش را در راه خير بكار برد.

 سخنران : دكتر لبيب بيضون

عنوان مقاله :آثار مهندسى شيخ بهائى

در این مقاله آمده است: شیخ بهایی از علماء برجسته قرن دهم هجرى است و دستاوردهاى مهندسى وى بشر را به تعجب وا داشته است.او بهاء الدين عاملى است كه در شهر بعلبك در سال 953 هجری متولد شد و به همراه پدر خويش به هرات در شمال غربى افغانستان سفر كرد.

او در اين شهر كودكى خود را گذراند و بتدریج  موفق به دستيابى به اغلب علوم و دانش هاى بشرى مانند ستاره شناسى،فيزيك،هندسه،شيمى،فلسفه،علوم دينى ، فقه،ادبيات،شعر و تاريخ شد.

نگاهى به شهر اصفهان و پيرامون آن ما را به عمق علم و دانش وى آشنا خواهد كرد.آثار او در ميدان امام يعنى مسجد شاه عباس، سى و سه پل، شمع شگفت انگيز و مناره جنبان جهانيان را شگفت زده كرده است .

مقالات علمی جلسه دوم

 سخنران : خانم دكتر دلال عباس

عنوان مقاله : شيخ بهائى فقيه،احياگر و شاعر عرفان

نويسنده در اين مقاله بدنبال تبيین دو محور مهم از محورهاى گوناگون شخصيت شيخ بهائى شامل فقه و شعر عرفانى او ميباشد.درباره بعد فقهى شيخ بهائى بايد گفت كه او بلحاظ جمع بين فقه و حكمت، فلسفه، ادبيات ،رياضيات و هندسه يگانه دوران خويش بشمار مي رفت .

از مهمترين ويژگيهاى شيخ اينست كه وى بعنوان دانشمند رياضى دان براى منطق بیشترین اولويت را قائل بود.

اما درباره تصوف و عرفان شيخ بايد گفت كه او در انديشه صوفى گرى از اصول نظرى تصوف فرا نرفته و همواره بر تلفيق ميان طريقت و شريعت تاكيد نموده است.

عرفان شيخ در شعر فارسى بيش از شعر عربى تجلى پيدا مي كند.او در بيان تراوشهاى درونى خويش از رمز و اشاره استفاده ميكند و براى خود اصطلاحات ويژه اى ابداع كرد كه هيچكس بجز صوفى ها آن را درك نمي كنند.

بدين ترتيب او را به عنوان فقيهى عارف،صوفى آزاد انديش که در زمینه شعر از سرآمد ترین شعراء صوفی نیز پیشی گرفته قلمداد مي كنند .

سخنران : دكتر نزيه الحسن

عنوان مقاله : نگاهى به ابعاد فلسفه، عرفان و كلام نزد شيخ بهائى

این سخنراني بدنبال بررسی محورهاى ذيل مي باشد:

الف) محور فلسفى شامل:

-  نيروهاى معنوى

 -  تصوير نوعى و تصوير جسمى

 - جهان نمونه نزد قيصرى

- معاد نزد ابن سينا

- غزالى ابن سينا را مخالف معاد جسمانى مي داند و نظر شيخ بهائى در اين مورد

- امير مومنان(ع) بالاترين معیار فلسفه بشمار مي رود

ب) محور كلامى شامل:

- علم خداوند سبحان:حضورى

- وهمی بودن تصور علم خداوند از سوى بشر

- واقعيت مخالفين معاد

- ميزان كلام انبياء است

ج- محور عرفان شامل:

- علم صوفى گرى

-كلیات تصور نزد اهل عرفان

-عارف تاوان تحمل نيروى بالفعل خود را دارد

 - مظاهر و نمادهای آفرينش و ذات

-واقعيت زهد و ابتلا نزد امام صادق(ع)

-گفتگوی امام صادق(ع)و سفيان ثورى.

-امام زين العابدين(ع) و دو آتش.

 سخنران : دكتر مصطفى الزين

عنوان مقاله : انديشه هاى كلامى شيخ بهائى

نويسنده دربخش اول مقاله خود درباره شناخت خداوند متعال از نگاه شيخ بهائى سخن مي گويد. بخش دوم مقاله درباره اسماء و صفات الهى و شناخت آنها و مبحث نبوت و معاد از نگاه شيخ بهائى است. وی می گوید آنچه كه درباره شيخ بهائى ملاحظه مي شود تجليات و آثار وجودى او در دانش ها و هنرهاى گوناگون است..فقه، اصول، حديث، تفسير، عرفان، حساب، مهندسى معمارى، نحو،ستاره شناسى و كلام است.

وی  در ادامه اظهار می دارد که بمنظور شناخت تحليلى انديشه هاى كلامى شيخ بهائى بايد به دلايل ذيل مراجعه شود:شخصيت علمى تاثيرگذار و جايگاه او در ترويج دانش هاى اسلامى سبب مي شود كه انديشه هاى او  در تمامى ابعاد و زمينه ها مورد بررسى قرار گيرد بنابراين به علم كلام از منظر ایشان توجه خواهيم نمود.

موقعيت و جايگاه تاريخى او در اصفهان در قرن دهم هجرى و اوائل قرن يازدهم كه آثار ارزنده و سرنوشت سازى را در مسير انديشه مكتب امامى به همراه داشته است.

او استاد صدرالدين شيرازى است و بدون شك نظرات كلامى ملا صدرا  از نتايج دانش فكرى شيخ بهائى است .

هيچگونه بررسى علمى جامعى درباره نظريات يا انديشه هاى كلامى شيخ بهائى انجام نگرفته است .

شيخ بهائى و علم كلام: مي توان گفت كه او متكلم صاحب نظر بود و هيچگاه در بحث و مناظره با بزرگان مذهب شيعه مانند مفيد و صدوق به خود شك و ترديد راه نميداد ..البته باحفظ شان و شئونات تعامل با سلف صالح است

سخنران : دكتر شيخ نبيل حلباوي

عنوان مقاله : توجه انساني نزد شيخ بهائي

توجه انساني معياري است براي انساني بودن انسان است و داراي دو بعد مي باشد:

الف) بعد داخلي است كه عبارت است از توجه انسان به نيروها وابعاد انساني خويش است.. بديترتيب علم را با ادب همراه مي سازد.. دين را با فلسفه .. فقه را با عرفان ، اصول را با تفسير توأم مي خواند.

ب) بعدي خارجي كه بموجب آن انسان به انسان هاي ديگر توجه مي نمايد اين بعد در موارد ذيل تجلي مي يابد:

- گفتگوها وقصائد ميان او وديگر علما و دانشمندان

– انديشه اصولي او در كتاب (زبده الأصول)

– انديشه فقهي او در كتاب (جامع عباسي)

- انديشه تفسيري او در كتاب (العروه الوثقى)

- انديشه اعتقادي او در كتاب (الرساله الاعتقاديه)

– انديشه عرفاني وي در گفتارهاي صوفي ها و ايجاد تلفيق ميان صوفي گري و فقه

– تنوع تاليفات و تعداد فراوان آن ها با بيش از يك زبان : قريب به 83 اثر به زبان عربي و ده اثر فكري ، علمي ، ادبي ، فلسفي و تفسيري به ز بان فارسی.

چنانچه به توجه انساني شيخ بهائي نظري بيافكنيم به عوامل آن پي خواهيم برد:

عامل جغرافيا ، بدليل سفرهاي شيخ.

عامل تاريخ كه در سايه آن شيخ با دو دشمنی که برای مردم به وجود آورده بودند  یعنی (پيروي و بدعت ) مقابله نمود.

عامل فرهنگي كه در اساتيد او  یعنی شهيد اول و شهيد ثاني و شاگردان برجسته او مانند فيض كاشاني، ملا صدرا و استاد وي محمد بن ابي الحسن العكبري نيز تجلي پيدا كرده بود، عامل ذاتي است.

مقاله علمی جلسه اختتامیه

سخنران : دكتر صفاخواه

عنوان مقاله: منيني دمشقي و بهاء الدين عاملي

شيخ بهائي يكي از مشعل هاي فروزان علم و دانش در قرن دهم هجري بشمار مي رود. او از بزرگترين علما وفضلاي تاريخ قلمداد مي شود. او علوم عقلي و نقلي را فرا گرفت و از بزرگترين علماء فقه ، تفسير ، حديث ، ستاره شناسي ، رياضيات و پزشكي شد و آثار و تاليفات فراواني در اين زمينه ها به ارث گذاشت.

قصيده شعر او که تحت عنوان (راه پيروزي وامنيت) می باشد يكي از زيباترين قصائد شعري بلحاظ نظم ادبي عربي در ستايش و مدح امام زمان (ع) بشمار میرود.

این قصيده مشتمل بر 63 بيت و مورد تقدير و شگفتي ادباء و شعرا در طول تاريخ قرار گرفته است .

يكي از كساني كه به اين قصيده علاقه وافري نشان داد شيخ احمد بن علي بن عمر بن صالح مشهور به احمد بن علي عدوي دمشقي منيني (1089-1173 هـ.ق) علامه ، محدث و شاعر و اديب سوري میباشد.

دمشقي منيني اين قصيده ارزشمند را در كتابي تحت عنوان (فتح المنان .. شرح قصيده الفوز و الأمان) شرح نموده كه در سال 1288 در مصر چاپ گرديد.

جلسه اختتامیه همایش

همایش بزرگداشت شیخ بهائی در سوریه با سخنرانی حضرت آیت الله سیدمجتبی حسینی نماینده مقام معظم رهبری(مدظله العالی) پایان یافت.

نماینده رهبری در سوریه مطرح کرد:نقش پدر شیخ بهایی در پروروش وی

آیت الله حسینی در مورد شیخ بهائی اظهار داشت: ایشان از شخصيت هاى منحصر به فرد و جامع الاطراف بود. بسيار كم مي توان يافت كه يك شخصيت همه علوم و فنون را داشته باشد.

نماینده مقام معظم رهبری در سوریه ادامه داد: شیخ بهائی از نوابغ تاريخ اسلام بود كه به همه علوم اعم از فقه، شعر و ادب تسلط داشته است. ايشان سعى و تلاش و فراوانى داشته است. پدر ايشان نقش  بزرگى در شكل گيرى شخصيت ايشان داشت. پدر، نبوغ فرزند را درك كرد و به دنبال تربيت و تقويت زمينه هاى علم و دانش و ادب و شعر در وجود ايشان تلاش نمود..ملا عبد الله(در زمينه منطق) عماد الدين محمودکه پزشک  مخصوص شاه طهماسب بود از اساتید وی بود. بهترين استادان را پدر  به منزل مي پذيرفت تا او را تعليم و تربيت نمايند.از شاگردان وى می توان به (زين الدين بن شيخ محمد) كه فرزند شيخ (شهيد ثانى) بود اشاره کرد.

شاگردان شیخ بهایی،ستارگان امت اسلامی

آیت الله سیدمجتبی حسینی در معرفی علامه شیخ بهائی چنین ادامه داد: از شاگردان شیخ بهائی، شيخ حر عاملى  صاحب كتاب وسائل الشيعه بود.كتاب بسيار مهمى است زيرا هر فقيه بايد به آن رجوع كند.كتاب بسيار ارزشمند که بر اساس موضوع طبقه بندى شده است. ين سبك نشان دهنده  اين است كه وى توسط استاد خود شيخ بهائى چنين آموخته است. ازشاگردان وى (محمد تقى مجلسى) بود كه از جایگاه علمى بزرگ در عصر خود برخوردار بود و استاد مجلسى دوم (محمد باقر مجلسى) می باشد  كه از کتاب بحارالانوار را در 110 جلد تاليف نموده است. شهيد مطهرى مي گفت نوابغ در دو بخش اند (نبوغ بدون پشتکاری ونبوغ در بحث و تحقيق به همراه  صبر در تحقيق. شيخ بهائى از نوع اول بود.

از شاگردان وى (صفى الدين الشيرازى) ملا صدرا شيرازى بود كه مدرسه اى در فلسفه به وجود آورد. ايشان از ائمه فلسفه بود و شاگردان بسيارى داشته است.

از شاگردان ديگر وى(زين الدين على بن حاتم) (علامه بحرانى) كه بحرين را احيا نمود بود ... از ديگر شاگردان ایشان ( شیخ ملا محسن فیض کاشانی ) از علمای حدیث است که کتاب (الوافى) را نوشته است.ايشان عارف و مفسر و محدث بوده است.

ویژگی های اخلاقی شیخ بهایی

 آیت الله حسینی به ویژگی های اخلاقی شیخ بهائی پرداخت و گفت: از ويژگي هاى شيخ شهرت ايشان به فروتنى  و تواضع بود در ميان مردم و با فقيران حشر و نشر  داشته است. از ويژگي هاى ديگر وى عدم تعصب بود. ايشان قبول نداشت كه علم را جهت منافع سياسى و يا اقتصادى بكار ببرند. وى معتقد بود كه عالم بايد فارغ از نژاد و گروه به كار خود ادامه دهد. عالم بايد به همه بشريت خدمت كند و علم را در ميان همگان منشر كند. دانشمندانى كه از  مذاهب مختلف و از كشورهاى مختلف بودند اما هيچكس به آنان به عنوان كشور خود توجه نمي كرد بلكه آنان ملك همه بشريت بودند. عالم بايد به همه بشريت خدمت كند.

نماینده مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در سوریه سخنان خود را با این جمله پایان داد: از خداوند متعال مي خواهيم كه قدر و منزلت علماى خود را بدانيم.

خاطر نشان می شود در حاشیه برگزاری این همایش ، نمايشگاه عكس از آثار علامه شيخ بهايي و آثار پيرامون آن شيخ تأليف شده برپا شد.

این همایش به همت و هماهنگي رايزني فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در سوريه و با همكاري دبيرخانه كنگره بزرگداشت شيخ بهايي و رايزني فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در لبنان برگزار شد.