شنبه ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳ |۱۸ شوال ۱۴۴۵ | Apr 27, 2024
روز طبیعت

حوزه/ طبیعت همچون مدرسه ای الهی است که انسان را همیشه به آنچه باید بداند و عمل کند متذکر می شود.

به گزارش خبرگزاری «حوزه»، 13 فروردین ماه هر سال، با عنوان روز ملی طبیعت معرفی می شود؛ روزی که ایرانیان همه ساله به رسم سنت دیرینه به دل طبیعت می روند تا حس و حال خود را در کوران تغییر چهره طبیعت نو کنند.

چرخش ایام و تحول حال طبیعت و تجلی قدرت سرانگشتان خالق طبیعت، بهترین بهانه است تا مروری بر مصادیق این چرخش طبیعت داشته باشیم؛ طبیعتی که برگ های خشک و تنه یخ زده درختان و خواب زمستانی خود را با آب گوارای باران بهاری می شوید و سبزی و طراوت را با خشکی و یخ زدگی عوض می کند.

مکتب تدین و توحید در تاریخ بعثت انبیای الهی همیشه بهترین استفاده تبلیغی را از مصادیق طبیعت داشته است؛ آیات قرآن کریم و روایات و نصوص دینی همگی از جایگاه های مختلف به طبیعت نگریسته اند و از هر بخشی از آن به عنوانی خاص، استفاده ای توحیدی کرده اند.

درس اول: رستاخیر انسان ها حتمی است!

یکی از درس های مهم نظام توحیدی از دل طبیعت، رستاخیر است؛ طبیعت در گردش چهار مرحله ای خود از سبزی به گرمی و سردی و خواب و یخ زدگی نیل می کند و بعد دوباره سبزی را در بر می گیرد.

خداوند در آیه 9 سوره فاطر بیان می دارد که « خدا همان است که بادها را فرستاد که ابر را برمي انگيزد و مابه سرزميني مرده رانديمش و زمين را پس از مردنش زنده ساختيم؛ رستاخيز مردگان نيز چنين است».

همچنین در آیه 95 سوره انعام نیز به ذکر بخش دیگری از این زایش پس از میرایی عنوان می کند که «خداوند، شکافنده دانه و هسته است. زنده را از مرده برون مي آرد و برون آرنده ي مرده از زنده است».

خداوند متعال و اهل بیت(ع) با اشاره به این گردش و نوزایی به تمام کسانی که ذره ای ترس و شک در اثبات و وقوع قیامت دارند گوشزد می کنند که طبیعت و درختان را ببینید که این چنین در یخ و سرما و خشکی گرفتار می شوند ولی در عین ناباوری همه شکاکان و کافران به قدرت الهی، شکوفه های سبز و سرخ رنگ از دل همین شاخه های خشکیده و یخ زده دمیده می شود و به ناگاه پس از یک روز دامن طبیعت از سردی و انجماد و خاک و سنگ های خشک، لباس خوش رنگ سبز و زرد گل های داوودی و نرگس و شقایق را بر تن می کند.

درس دوم: در سیاه ترین و سردترین شب ها منتظر طلوع باشید

خداوند متعال در حاشیه تدریس درس رستاخیر طبیعت به این نکته مهم اشاره می کند که خداوند همان کسی است که طبیعت مرده را از زنده می کند تا درسی باشد برای بندگان خود که بدانند پس از مردن در این دنیا حتما در دنیایی دیگر زنده خواهند شد و معاد جسمانی که از مهمترین مباحث فلسفه و کلام اسلامی است نیز همین نکته را متذکر می شود که انسان با همین جسم خود در قیامت حاضر خواهد شد.

وقتی زمین یخ می زند و سرما بر همه چیز چیره می شوند و باد و بوران و برف و سرما عربده کشان و نعره کشان در طبیعت می گردند و سرها را خم کرده و انسان ها و حیوانات را در خانه ها و لانه های خود محبوس می کنند شرایط سخت و ناامیدی مطلقی طبعیت را فرا می گیرد.

در این شرایط است که تنها نور ایمان و امید به وعده های الهی برای آغاز بهار است که دل ها را امیدوار و مستحکم و گام ها را تثبیت خواهد کرد؛ آنهایی که به وعده بهاری خدا ایمان دارند در همین شرایط نیز امید خود را حفظ می کنند چون می دانند که وقتی برگ تقویم به اول فروردین رسید، ورق روزگار نیز برخواهد گشت و نور خورشیدی تابان و گرمای زندگی بخش آن دنیا را فراخواهد گرفت.

درس سوم: با طبیعت مهربان باشید تا با شما مهربان باشد

آنچه از مشاهده طبيعت در می یابیم آن است که طبیعت، فقط گل هاي زيباي بهاري نيست. طبيعت تنها به چشمه هاي پر تلاطم کوهساران نمي گويند. خشک ترين کويري نيز که هرگز باران نديده، يکي از جلوه هاي بي نظير طبيعت است. عظمت و شکوه بيابان هاي پر از خار، کمتر از لطافت سبزه زارها نيست.

انسان در دل طبیعت به دنیا آمده و در دل همین طبیعت تمدن های بزرگ و کوچک خود را شکل داده است؛ انسان ها در گذشته بیش از امروز بزرگی طبیعت را حس می کردند و سعی می کردند به هر شکلی خود را با طبعیت سازگار کنند ولی همان علمی که قرآن کریم بر آن تاکید کرده است انسان را کم کم بر شرایط خود و طبیعت مسلط تر کرد تا اشراف اصلی انسان بر زمین و زمان در مراحل اولیه خود قرار گیرد ولی منابع توحیدی در همه حال چه در شرایط انفعال و چه در شرایط فعالانه بشر این تاکید را دارند که انسان حق ندارد هیچگاه کوچکترین خللی در کارکرد طبیعت داشته باشد.

بسیاری از سوره های قرآن کریم به نام یکی از عناصر طبیعت خوانده می شود، مانند سور شریفه بقره ، رعد ، نحل ، نور ، عنکبوت ، نجم ، فجر ، شمس ، حدید ، لیل ، قمر ، تین ، ناس و... . خداوند منان، سرنوشت بشر را به گونه ای رقم زده است که در دامان طبیعت رشد کند و به آن نیازمند باشد . طبیعت به شکلی خلق شده است که در خدمت انسان باشد و نیازهای او را برطرف کند. با در نظر رفتن این نکته که به حکم قرآن کریم همه چیز در جهان آفرینش بر پایه ی نظم و عدالت استوار است و هر چیزی به اندازه لازم آفریده شده است ،

در حدود پانصد آيه از قرآن، از طبيعت، آموزه هاي طبيعت و شيوه برخورد انسان با آن بحث مي کند و انسان را به این نکته متوجه می کند که طبیعت را به عنوان درس بزرگی از خدا ببینند و در بستر آن رشد کنند و باآن مهربان باشند.

سیل های ویرانگر و زمین لرزهای غیر قابل پیش بینی و گرمایش زمین و... همه و همه صدمات بزرگی است که حاصل کار و فسادی است که او در بر و بحر کرده است.

درس چهارم: طبیعت را با فساد خود نیازارید که آزار خواهید دید

یکی از معروف ترین آیات قرآن کریم در این خصوص آیاتی است که با ظهرالفساد آغاز می شود؛ ظهور فساد است که انسان را به به این مرحله رسانده که از فردای خود در هراس باشد.

خداوند متعال می فرماید «ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُم بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ»؛ انسان ها برای طمع و حرص و آزمندی خود و دوری از فطرت توحیدی سالها است که کمربند و شلاق های خیس خود را بر پیکر طبیعت فرود می آورند.

انسان ها فساد می کنند و می تازند و و می ریزند و می پاشند و ویران می کنند ولی انتظار دارند که طبیعت همیشه روی خوب خود را به آنها نشان دهد. آزمایشات هسته ای و رشد قارچ وار کارخانه جات و دودهای گلخانه ای و زباله های پزشکی و هسته ای دریابی و خشکی و... همگی بدن استوار و محکم و با طراوت طبیعت را نحیف کرده است و این بدن نحیف شده با ویروس های ویرانگر و خودرس دست و پنجه نرم می کنند و همه آنها را به زمین بر می گردانند.

امروز سیل مشکلات از سوی طبیعت به انسان باز می گردد؛ گرمای بیش از حد زمین و آب شدن یخ های قطب ها و سیل زدگی و طغیان رودها و از سوی دیگر خشکسالی در اغلب نقاط زمین و جنگ آب پیش بینی شده در قرن آینده، پاره شدن لایه ازن و آلودگی گسترده شهرهای صنعتی در کشورهای مختلف و مرگ و میر انسان ها بر اثر این آلودگی ها همه و همه مصادیقی است از بازخورد همین فسادهایی است که بشر کرد و تفاله های تلخ آن نیز به خود او بازگشت.

درس پنجم: درخت و نهال و گل بکارید تا طول و عرض زندگی شما افزایش یابد

انسان ها در یک قرن گذشته پوست طبیعت را کنده اند و بیشترین منابع درختی دنیا را غارت کرده اند و برای ساخت خانه و چوب ساخت ها و کاغذ و... چهره دشت ها و جنگل ها را تغییر داده اند؛ امروزه سطح جنگل ها در روزی زمین کاهش بی سابقه یافته است و به حدی پیش می رویم که دیگر خبری از جنگل های انبوه نباشد.

به همین دلیل است که پیامبر اکرم(ص) بیشترین تاکیدات را در این زمینه داشته اند؛ ایشان فرمودند که رهيز از قطع درختان سرسبز، بر طول عمر انسان مي افزايد. ( همچنان می فرمایند که کسي که درختي را آب دهد، همانند کسي است که انسان مؤمني را سيراب کرده باشد. (

پیامبر اکرم در تشویق و ترغیب درخت کاری بیان می کنند که اگر عمر جهان پايان يابد و شخصي نهالي در دست داشته باشد، چنان که به قدر کاشتن آن فرصت باشد، هر آينه فرصت را غنيمت شمارد و نهال را بکارد.

مولا علی نیز در حدیثی در این خصوص می فرمایند که انسان ها مورد سؤال قرار مي گيرند، حتي درباره زمين ها و چهارپايان.( همچنین در کلامی دیگر می فرمایند که درختان ميوه دار را قطع نکنيد که هر آينه عذاب الهي متوجه شما خواهد شد.

درس ششم: کلبه احزان شود روزی گلستان غم مخور

اهل بیت(ع) و امام زمان(ع) در قرآن کریم و کلام معصومین(ع) با عناوین مختلف معرفی شده اند که یکی از مهمترین آنها، تفسیر آب و باران در قرآن کریم است.

در تفاسیر متعدد بیان شده است که در بسیاری از آیات الهی زمانی که از آب و احیای زمین سخن به میان می آید از اهل بیت(ع) سخن به میان آمده است زیرا اهل بیت(ع) هستند که دل های مردگان و حتی طبیعت را با ظرفیت الهی خود را احیا می کنند.

امام زمان(عج) در متن روایات اصیل نبوی به ربیع الانام معروف هستند؛ امامی که هستی را پس از استیلای بیدادگری و فساد و خشکی و بی ابی و قطحی و... حیات مجدد می بخشد و آن را استوار می سازد؛ امامی که دنیا را از فساد رهایی می بخشد و در دوران طولانی ظهور خود تعادل را به محیط زیست و انسان بر می گرداند.

پس انسان باید برای زمینه سازی ظهور با طبیعت نیز مهربان باشد و قطعا یکی از شروط مهم تحقق این وعده الهی، تعادل بخشیدن به نظام طبیعت است.

 

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha