به گزارش خبرگزاری حوزه، شعار اولین سال قرن، از سوی مقام معظم رهبری بازهم اقتصادی بود با یک رویکرد جدید. آن هم تولید دانش بنیان.

مقام معظم رهبری در سالهای گذشته به اثبات رسانده اند که عملا مهمترین پیشران جریان توسعه علمی درکشور به شمار می روند. کما اینکه در گفته های بسیاری از پیشران های عرصه علم و فناوری در ایران اگر حمایت های ایشان نبود، قطعا بسیاری از جریان های علمی در کشور شکل نمی گرفت.

پیشرفت خیره کننده ایران در صنایع دفاعی در سالهای گذشته نشان دهنده این مساله است که هرجا تفکر اطاعت کامل از فرامین رهبری معظم به شکل کامل پیاده شده است، ایران به سمت پیشرفت های اعجاب آور رفته است.

شعار امسال اعلام شد و تولید دانش بنیان به عنوان محور این نامگذاری مشخص شد، ولی واقعا تولید دانش بنیان به چه معنی است؟

به ظاهر همه تولیدها به نوعی پشتوانه یک دانش را دارد ولی این تعریف در دنیای مدرن و اقتصاد مدرن تعریف دیگری دارد.

دکتر اخوان علوی رئیس پارک علم و فناوری در این خصوص گفت: رهبری معظم انقلاب اسلامی در پیام نوروزی خود در ادامه سنت نام‌گذاری و تعیین شعار سال، امسال که به معنای واقع شروع قرن جدید شمسی هم هست با نکته‌سنجی و توجه به مقوله تولید به عنوان پیشران مهم تولید ملی بحث توجه به تولید ملی را به طور عمیق تر مطرح کردند و صحبت از تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین داشتند و نام امسال و شعار امسال را تولید دانش‌بنیان و کارآفرین نام‌گذاری کردند.

وی افزود: تا حدی این موضوع قابل پیش بینی بود به این دلیل که تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی کشور ما جایگاه مناسبی از حیث شاخص‌های علمی در منطقه خاورمیانه و آسیای نداشت و در سطح جهان که به هیچ وجه حائز آن نبود، اما بعد از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی فهم و درک این باور مهم که علم قدرت‌ساز است و دو مقوله مهم علم و ایمان می‌تواند به‌عنوان دو پیشران مهم تولید قدرت در کشور مورد توجه قرار گیرد و با تاکید رهنمودهای امام راحل در کشور ما شاهد رشد شاخص‌های کمی و کیفی علمی بودیم.

اخوان ادامه داد: بحمدالله هم از جهت تاسیس دانشگاه‌ها و هم از جهت ایجاد رشته‌های جدید و لذا تعداد دانشجویان و حتی عدالت جنسیتی در آموزش عالی ما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد رشد خوبی بودیم به طوری که در حال حاضر ایران جایگاه خود را از این حیث با کسی رتبه ۱۶ به خود اختصاص داده و طی ده سال اخیر جمهوری اسلامی ایران رشد بالای علمی را داشته و جزو پنج کشوری بوده که از رشد علمی برخوردار بوده‌است.

وی با اشاره به ادامه روند پیشرفت علمی در دوران رهبری معظم خاطرنشان کرد: رهبری به معنای واقع پرچم‌دار توسعه علمی و فناوری کشور را برافراشته و این نقش کلیدی را به عهد گرفتند و در بیانات مختلف توجه و تاکید بر توسعه علم و فناوری را بیش از پیش به دولت‌های مختلف یادآور شدند و به نوعی اهداف کلان و چشم‌اندازهای توسعه علمی کشور را ترسیم فرمودند، طبیعی است که این تحول و پرچم داری به گونه‌ای عینیت می‌یابد که با تولید ملی گره بخورد، تولیدی که خود پیشران ملی است.

اخوان در خصوص تاثیرات توجه گسترده به بحث تولید ملی اظهار کرد: باتوجه به بیانات مقام معظم رهبری مدظله العالی با تولید ملی می‌توان به ثروت ملی دست یافت، درآمد سرانه کشور افزایش پیدا می‌کند، اشتغال کشور وضعیت بهتری پیدا می‌کند، نرخ بیکاری کاسته می‌شود و می‌توان وابستگی خود را به خصوص در محصولات و فناوری‌های خاص به دیگر کشورها در مقابل تحریم‌های ظالمانه آنها کم‌تر کنیم و نیازهای ملی خود را تأمین کنیم، لذا این رو است که فرمایشات نوروزی رهبری با بحث دانشی شدن تولید ملی گره خورده است.

رئیس پارک علم و فناوری استان به مقایسه وضعیت تولیدی و علمی ۲۰ سال اخیر کشور در سطح جهان اشاره کرد و گفت: ما یک تحول عصری در تاریخ بشر را شاهد هستیم، لذا انسان از عصر شکار شروع کرده تا به عصر کشاورزی رسیده و از آن پس به عصر ماشین و بعد از آن عصر الکترونیک را طی کرده و به عصر رباتیک رسیده و اکنون در آستانه ورود به عصر هوش مصنوعی است، لذا اکنون نیز همه این اعصار را شاهدیم به گونه‌ای که گره خورده با عصر حاضر به نام هوش مصنوعی، نقطه عطف این عصرها دانشی شدن هر عصر نسبت به ماقبل خود است لذا هر چه به عصر پیش رو قدم گذاشتیم این دانش جلوه بیشتری در محصولات و فناوری‌ها پیدا کرد.

وی افزود: وقتی صحبت از محصولات و فناوری‌ می‌شود ما آن را بر روی یک پیوستار ترسیم می‌کنیم، پیوستاری که این محصولات وصل می‌شود به فعالیت دانشی، فعالیت دانشی به وظیفه دانشی، وظیفه دانشی به پست و کارگر دانشی، کارگر دانشی به محصول و فناوری دانشی و محصول و فناوری دانشی به شرکت دانش بنیان یا دانشی، از شرکت دانشی به اقتصاد دانشی، اقتصاد دانشی به رشد دانشی، رشد دانشی به توسعه دانشی و توسعه دانشی به پیشرفت و تعالی دانشی و نهایتا این پیشرفت به حیات طیبه مبتنی بر دانش و معرفت خواهد رسید، پس ما به موازات آن تحول اصلی افزایش سهم دانش در این مسیر را به خوبی شاهد هستیم، بنابراین وقتی صحبت از هریک از این موارد می‌شود نشان از سهم دانش در آن‌ها است.

اخوان با اشاره به یک ژورنال معتبر جهانی در خصوص روند بکارگیری موثر علم و دانش تصریح کرد: در این ژورنال اشاره شده که «ما شاهد جابه‌جایی کانون‌های تولید علم از غرب به شرق جهان و به خصوص جمهوری اسلامی ایران به منطقه غرب آسیا هستیم» که البته جنوب شرق و شرق آسیا در این روند هم جزو مناطقی هستند که پیشرفت زیادی داشتند.

نکته مهم این است که بسیاری عنوان می کنند که رسیدن به بحث دانش بنیانی از روی کاغذ کارساز نیست و باید دانش بنیانی را به عرصه کارآمدی اقتصاد کشاند. آنچه رهبری در این بخش اشاره کردند، دقیقا همین مساله است.

اینکه ظرفیت های این مساله در کشور وجود دارد یا خیر، یک مساله بسیار مهم و حیاتی است. بسیاری از تحلیلگران مخالف نظام اسلامی در روزهای اخیر تولید دانش بنیان تحقق این مساله در ایران را در کوتاه مدت منتفی می دانند ولی ببینیم تحلیل یکی از استخوان خورد کرده های حوزه فناوری و علم در استان قم را.

اخوان علوی در ادامه می آورد:

بر پایه استناد اطلاعاتی که موسسات و پایگاه‌های استنادی معتبر مثل ASA این وضعیت برای کشور ما تثبیت شده و رتبه ۱۶ را در اختیار داریم، لذا یک حوزه دیگر که به نام عرصه نوآوری و فناوری است که در آن نیز ارزش‌گذاری شدیم، لذا ایران در سال ۲۰۱۴ رتبه ۱۲۰ را در این حوزه به خود اختصاص داد اما به لطف الهی در طی این ۸ سال گذشته این رتبه به زیر ۶۰ ارتقا یافته که در زیر پرچم ایران و تحت حمایت رهبری که انصافا پیشران این حوزه بودند ما شاهد تدوین اسناد بالادستی و قوانین خیلی خوب و محکمی بودیم که در طول این ۱۰ الی ۱۵ سال گذشته تدوین شده و این قوانین و نقش آفرینی‌هایی که مجلس شورای اسلامی در وضع قوانین و قوه مجریه در اجرای برنامه‌های ۵ ساله و اجرای قوانین بودجه یکساله و اجرای سیاست‌های مصوب نظام داشتند و لذا حمایتی که قوه قضائیه داشته، شاهد شکل‌گیری زیست بوم نوآوری و فناوری در کشور بودیم.

وی دو رکن از ارکان بازیگران خاص این زیست بوم را که سیاست‌گذاری عملیاتی و در سیاست‌گذاری تسهیل کنندگی نقش بی‌بدیل دارند، وزارت علوم تحقیقات و فناوری و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برشمرد و اظهار کرد: علاوه بر این دو مورد بازیگران دیگری نیز نقش آفرینی می‌کنند که به نوعی همه آن‌ها وصل به این دو رکن اصلی هستند، مثلا جهاد دانشگاهی که رکن مهم و تعیین کننده‌ای هم به شمار می‌آید، از جهت قانون تاسیس که مصوبه مجلس شورای عالی انقلاب فرهنگی را دارد اما نقش آفرینی‌هایی که جهاد در حوزه آموزشی و آموزش عالی و فناوری دارد که خب به مجوزهای جهاد دانشگاهی از وزارت علوم تحقیقات و فناوری برمی‌گردد.

اخوان ادامه داد: این دو رکن با کمک بقیه بازیگران که اسناد بالادستی زمینه فعالیت آن‌ها را فراهم کرده و در یک مقطع به طور اختصاصی و در مقطعی دیگر به طور اشتراکی ایفای نقش داشتند، از جمله اینکه شاهد تاسیس و فعالیت بیش از ۲۰۰ مرکز رشد فناوری و ۴۴ پارک علم و فناوری در کشور هستیم که با مجوز وزارت علوم تحقیقات و فناوری فعالیت دارند و امروز می‌توان گفت بیش از ۱۰ هزار و پانصد شرکت و واحد فناور در مراکز رشد و پارک‌های فناور کشور در حال فعالیت هستند.

رسیدن به مساله اولویت بندی های اجرایی جهت پیاده شدن این مساله نیازمند یک رویکرد همه جانبه است که به قول مقام معظم رهبری همه چیز در حد تعویض سربرگ های اداری نباشد.

در گزارش ها و مصاحبه های بعدی به شکل کامل به ابعاد این مساله می پردازیم.

انتهای پیام