به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» از اصفهان، حجت الاسلام قیصریان صبح امروز در نشست پژوهشی «نقش خانواده در گذر ایمن از فضای مجازی»، در جمع طلاب مدارس علمیه ریحانه، خدیجه کبری(س) و رکن الملک اصفهان، حضرت حکیمه(س) سپاهانشهر و فاطمیه درچه، به تشریح انواع خانواده در مواجهه با فضای مجازی، ظرفیت های فضای مجازی، آسیب های فضای مجازی و روش های مدیریت رسانه در خانواده و زیر شاخه های آن پرداخت.
کارشناس حوزوی، خانواده ها را به سه دسته خوش بین، بدبین و واقع بین در مواجهه با فضای مجازی تقسیم کرد و گفت: در خانواده های خوش بین، استفاده از فضای مجازی از اوان کودکی برای فرزندان مهیا می شود و آزادی بی قید و شرط نشانه ای از رویکرد منفعلانه آن ها نسبت به استفاده از این فضاست.
وی ادامه داد: رویکرد خانواده های بدبین نیز منفعلانه است، زیرا آسیب های فضای مجازی تنها چیزی است که به آن توجه دارند و به همین دلیل تمام تلاش خود را بکار می گیرند تا فرزندان خود را از بودن در این فضا منع کنند و یا حداقل زمان ورود آن ها را به تأخیر بیندازند، اما در این بین خانواده هایی هستند که نسبت به فضای مجازی نگاهی واقع بینانه دارند و سعی می کنند ظرفیت ها و آسیب های رسانه ها را به صورت توأمان ببینند و خود و فرزندانشان را در استفاده از این فضا مدیریت کنند.
قیصریان در ادامه به ظرفیت های رسانه از جمله بازاریابی و شغل های اینترنتی، تسهیل و تسریع ارتباطات، آموزش از راه دور، تبلیغات، جابه جایی مطالعات در سطح وسیع و... اشاره کرد و آسیب های رسانه را در قالب اتلاف زمان، اتلاف پول و هزینه، گرایش به مفاسد اخلاقی، اعتیاد اینترنتی، سوءاستفاده از عکس ها و فیلم های شخصی، از بین رفتن مرزهای تربیتی و اخلاقی، کلاهبرداری اینترنتی، مواجه شدن با حجم زیادی از شبهات اعتقادی، اخلاقی، سیاسی و فرهنگی بدون یافتن پاسخ عنوان کرد.
وی در ادامه روش های مدیریت رسانه در خانواده را طبق عناوینی چون مدیریت زمان، مدیریت مکان، اصل جایگزینی، اصل همراهی، اصل قانون محوری، اصل تدریج و اصل الگوسازی تشریح کرد.
قیصریان افزود: برای مدیریت زمان در استفاده از فضای مجازی الزام است تا نیازهای خود و فرزندان را به دو دسته نیازهای ضروری و غیرضروری تقسیم کنیم و زمان استفاده از این فضا را بیشتر به نیازهای ضروری اختصاص دهیم.
وی با بیان اینکه مدیریت مکان و رعایت این اصل تربیتی برای خانواده الزام است، اظهار کرد: به هیچ عنوان به فرزندان، حق مالکیت مطلق در استفاده از اتاق های منزل و سیستم ها داده نشود بدین صورت که آن ها نتوانند ساعت ها با سیستم رایانه، تبلت و تلفن همراه در اتاق های در بسته به عنوان اتاق شخصی تنها بمانند.
قیصریان در مورد اصل جایگزینی گفت: این راهکار در دو بخش زیرساخت ها و برنامه و محتوا. ارائه می شود، در رابطه با زیرساخت ها، برای کاهش استفاده فرزندان از بازی های رایانه ای الزام است والدین، زمانی را برای بازی با فرزندان خود در فضای حقیقی فراهم نمایند، همچنین استفاده از جایگزین های دیگر برای دیگر استفاده ها ضروری است.
وی در رابطه با برنامه و محتوا ادامه داد: در حال حاضر پنج دسته شبکه اجتماعی وجود دارد که برای هر کدام از نمونه خارجی آن ها نمونه ایرانی و درون مرزی تعریف شده است و الزام است تا خانواده ها برای کاهش آسیب های اخلاقی و... به جای استفاده از انواع خارجی، از شبکه های ایرانی و داخلی استفاده کنند.
کارشناس حوزوی، در رابطه با اصل همراهی گفت: والدین باید برای ورود و استفاده از فضای مجازی با فرزندان خود همراهی نمایند و با کمک گرفتن از تغافل و اطمینان بخشی به فرزندان در رابطه با اشتباهات احتمالی اعتماد آن ها را جلب نمایند در این صورت فرزندان، علاقه مندی ها، عملکرد و مشکلات خود در استفاده از این فضا را براحتی با والدین خود مطرح کرده و والدین با دادن اطلاعات و هشدارهای منطقی می توانند راهنمای مؤثری برای فرزندان خود در این زمینه باشند. در کنار اصل همراهی، اصل قانون محوری بسیار مهم و مکمل است بدین معنا که قانون کلی در استفاده از فضای مجازی باید قانون خدا و به تعبیری ساده، استفاده بدون گناه باشد.
وی ادامه داد که برای درمان اعتیاد اینترنتی و کاهش استفاده افراطی از فضای مجازی، منع یک باره آسیب زاست و می تواند به کج خلقی یا گرایش به کارهای نادرست دیگر بینجامد لذا استفاده از اصل تدریج در این باره مفید خواهد بود بدین صورت که در یک بازه زمانی بلند مدت سعی شود به تدریج ساعات استفاده از فضای مجازی کاهش داده شود.
قیصریان در پایان به توضیح اصل الگوسازی پرداخت و گفت: بهترین راهکار این است که والدین با چند سؤال منطقی ذهن فرزندان خود را درگیر نمایند: ۱ -الگوهای موفقی که شما در نظر دارید با چه کیفیت و چه میزان از فضای مجازی استفاده می کنند؟ ۲-پایان مفید این بازی های رایانه ای، تعقیب کردن سریال ها، رمان ها و دیگر محصولات نامطلوب مجازی چیست؟ آیا جز این است که بعد از مدتی طولانی همه این ها تمام شده و تنها وقت و انرژی و سرمایه شما را از بین برده اند، در حالی که شما به آن ها عادت کرده و در نبود آن ها احساس فقدان می کنید و فرصت های زیادی را برای درس خواندن، بودن با خانواده و مفید و مؤثر بودن در جامعه از دست داده اید.
