یکشنبه ۱ آبان ۱۴۰۱ - ۰۸:۱۶
یادداشت رسیده | "نخبه" کیست و شاخص آن چیست؟

حوزه/ حوزه علمیه به عنوان نهاد علمی و معرفتی پشتیبان انقلاب اسلامی چه ملاکات و شاخصه هایی برای نخبگان و رتبه های برتر خود قرار داده است؟ معیار ارزش‌گذاری طلاب و اساتید برتر چیست؟ آیا می‌توانیم به حوزه انقلابی دست پیدا کنیم در حالی که حل کردن مسئله های نظام اسلامی معیار درجه اول حوزه علمیه نیست؟

خبرگزاری حوزه | نخبگان، به عنوان پیشبرانِ علم و پیشرفت، همواره مورد توجه مقام معظم رهبری بوده و هستند. بنابر نظر ایشان شُکر هر استعدادی، فعّال نمودن آن در جهت رشد و تعالی است.
بنابراین کسی که استعداد و ظرفیت فکری والا دارد اما آن را اساسا فعال ننموده و یا در مسیر غیرصحیح فعال کرده باشد در حقیقت شکر نعمت استعداد را بجا نیاورده است و می بایست جوابگوی خدای متعال باشد.

در امتداد این مبنا، مقام معظم رهبری نخبه را کسی می دانند استعداد وافر خود را در مسیر صحیح فعال نموده باشد لذا افراد با استعدادی که هوش خود را در مسیر استعمار و ظلم فعال نمودند اساسا نخبه نیستند.

ایشان در تعیین شاخص نخبگی به نکته راهبردی اشاره فرمودند که اختصاص به دانشگاه ندارد و حوزه نیز باید آن را مورد توجه قرار دهد:

معظم له در این باره فرمودند: " یک نکته‌ی دیگر که انتظار میرود، این است که شاخص ارزیابی نخبه را اصلاح کنیم. امروز شاخص ارزیابی استاد و نخبه و غیره غالباً مقالات است؛ این درست نیست. البتّه من قبلاً هم این را گفته‌ام، من بارها تکرار کرده‌ام این را؛ شاخصها را حلّ مسئله قرار بدهید. مسئله را ارائه بدهید، بخواهید حل کنند؛ این جمع، این گروه نخبه، این شخص نخبه، این استاد نخبه، یک مسئله‌ای را حل کند برای دستگاه‌های ذی‌ربط؛ این شاخصِ ارتقا باشد، این شاخصِ پذیرش به عنوان رتبه‌ی برتر باشد "

حوزه علمیه به عنوان نهاد علمی و معرفتی پشتیبان انقلاب اسلامی چه ملاکات و شاخصه هایی برای نخبگان و رتبه های برتر خود قرار داده است؟ معیار ارزش‌گذاری طلاب و اساتید برتر چیست؟
آیا می‌توانیم به حوزه انقلابی دست پیدا کنیم درحالی که حل کردن مساله های نظام اسلامی معیار درجه اول حوزه علمیه نیست؟

تاریخ پر افتخار و پربار حوزه علمیه نشان می دهد عالمانی در تاریخ منشا اثر شدند که سوال های زمانه خویش را معیار پژوهش و تحقیق خود قرار داده و جامعه را از چالش های معاصر خود رهایی بخشیدند.

شیخ مفید سرسلسله مکتب شیعه‌، جهاد عملی خود را بنابر مهم ترین مساله عصر خویش جهت دهی کرد. او مشکل اصلی علم کلام را تعریف شدن آن ذیل کلام معتزله تشخیص داد و مساله او هویت بخشی و استقلال کلام شیعه بود. تشخصی صحیح مشکل و تلاش در حل مسأله باعث شد کلام شیعه، هویتی مستقل از نحله های کلامی دیگر پیدا کند.
شیخ مفید در علم فقه نیز مساله را به خوبی تشخیص داد او خلط منهج فقهی شیعه با بعضی از مبانی اهل سنت را مساله اصلی خود قرار داده و بدین ترتیب منهج فقهی شیعه را به خوبی سامان بخشید. برکت علمی شیخ مفید تا پایان ندارد چرا که او مساله زمانه خویش را یعنی "کم رنگ شدن مرزبندیهای اصولی مکتب" به درستی تشخیص داد و آن را محور پژوهش با برکت خویش قرار داد.

مقام معظم رهبری درباره مجاهدت علمی شیخ مفید میفرمایند: " این‌جاست که یکی از مهمترین وظایف رهبران امت در آن برهه از زمان رخ مینماید، وظیفه‌یی که درست به انجام رسیدن آن میتوانسته است به معنای حفظ مذهب و معادل جهادی سرنوشت ساز باشد. و آن وظیفه عبارت است از این‌که تشیع به مثابه‌ی یک نظام فکری و عملی، مرزبندی شود و برای آن از لحاظ عقیدتی و عملی با استفاده از میراث ارزشمند سخنان ائمه (علیهم‌السّلام) چهار چوبی ترسیم گردد. و بدین گونه هویت مستقل و مرز بندی شده‌ی مذهب اهل بیت (ع) مشخص گشته در معرض فهم و استفاده‌ی پیروانش قرار گیرد" (پیام به کنگره شیخ مفید)

حوزه علمیه نیز در صورتی می‌تواند خط نورانی علماء سلف را ادامه دهد که حل مسائل زمانه خود را معیار اصلی و شاخص اول قرار دهد و بر این اساس استعداد ها را جهت دهی کرده، فکر ها را سمت و سو بخشیده و بر این معیار نخبه ها و استعدادهای برتر را برگزیند.

✍🏻 محمدمهدی حسین زاده اصفهانی - تحلیلی بر اساس سخنرانی مقام معظم رهبری در دیدار با نخبگان ۱۴۰۱/۷/۲۷

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • منتشرشده: ۱
  • در صف بررسی: ۰
  • غیرقابل‌انتشار: ۰
  • داد IR ۱۲:۱۲ - ۱۴۰۳/۰۸/۲۲
    به طور کلی نخبگی، اشاعه آن و آنچه که الیتیسم اطلاق می شود امری پسندیده نیست. نخبه گرایی و بها دادن بیش از حد به ایشان که باعث انزوای اجتماعی و ایجاد سندروم ایمپوستر در سایر افراد و اقشار جامعه و مخصوصا سایر افرادی که در رقابت با ایشان بوده اند می شود آسیب های اجتماعی خاص خود رو دارد که باعث بدتر شدن اوضاع و حتی آسیب به همان افراد نخبه مانند آنچه نخبه کشی نام دارد می شود. به جای آن باید به شیفت اجتماعی به پلورالیسم و آنچه که نظر و عملکرد آحاد جامعه در پیشرفت و ترقی است پرداخت. خدا همه مونو به راه راست هدایت کند.