به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، اولین جلسه از سلسله جلسات «رمز ارزها از منظر فقه و اقتصاد» به همت دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی مرکز ملی فضای مجازی با ارائه حجت‌الاسلام مهدی خطیبی عضو هیئت علمی گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) برگزار شد.

حجت‌الاسلام خطیبی با اشاره به ارزش رمز ارزها مطرح کرد: حجم بازار تقریبا نزدیک به ۱۵۰۰ میلیارد دلار است که این مبلغ تقریبا حدود ده درصد از اقتصاد آمریکا است و بخش بزرگی از منابع جهان در این بازار مبادله می‌شوند. این بازار بازار بسیار بزرگی است که روز به روز به وسعت آن اضافه می‌شود و افراد بیشتری پر آن حضور می‌یابند.

عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی بیت کوین را مهم‌ترین رمز ارز در جهان برشمرد و گفت: حدود ۱۱ هزار رمز ارز در جهان وجود دارد که مهم‌ترین آن بیت کوین است و با توجه به اینکه رمز ارزها کمتر از ۱۴ سال عمر قدمت دارند بعضی کشورها نسبت به آن موضع گیری کردند یعنی به لحاظ قانونی مواضعی را اتخاذ کردند، مثلاً در آمریکا، ژاپن، استرالیا و کانادا رمز ارزها قانونی هستند و دارایی محسوب می‌شوند و حتی در بعضی از این کشورها به عنوان پول نیز پذیرفته شده اند.

وی ادامه‌داد: اما رمز ارزها در کشورهایی مثل روسیه، چین، بنگلادش، مصر،ترکیه و ویتنام این پدیده جدید یا غیرقانونی خوانده شده و یا وعده ممنوعیت داده شده است.

حجت‌الاسلام خطیبی بیان کرد: بسیاری از کشورها هم نسبت به این پدیده سکوت اختیار کردند که ممکن است دلیل آن مشخص نبودن تمام ابعاد این پدیده و تاثیرات آن در اقتصاد باشد. در کشور ما نیز به لحاظ قانونی هنوز قانونی تصویب نشده است.

وی اضافه کرد: به این موضوع به صورت آیین نامه هایی اظهار نظر شده است، مثلاً شورای عالی پول و اعتبار بانک مرکزی درباره رمز ارزها محدودیت‌هایی را قائل شدند که در کشور ما رمز ارز نمی‌تواند پول واقع شود و کسی نمی‌تواند معاملاتش را با رمز ارز انجام دهد.

عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی با طرح این سوال که آینده بیت کوین و رمز ارزها چه خواهد شد؟ مطرح کرد: این سوال عنوان شده که آیا رمز ارزها صنعتی است که رو به زوال می‌رود ویا روبه رشد است، در پاسخ باید گفت که اگر تحلیل درستی از آینده بیت کوین ها نداشته باشیم به لحاظ قانونی نمی‌توان درست تصمیم گرفت و مسئولین، مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان باید به این مسئله به خوبی دقت کنند. دیدگاه‌ها نسبت به این موضوع متفاوت است و بعضی به موضوع خوش‌بین و بعضی هم بدبین هستند.

دیدگاه فقها راجع به رمزارزها

وی در ادامه به دیدگاه فقها راجع به معاملات رمز ارزها اشاره و عنوان کرد: مجموعه فقها رمز ارزها را به احتیاط واجب ممنوع می‌دانند و یا فتوای صریح به حرمت و بطلان دادند.

حجت‌الاسلام خطیبی به نظر مقام معظم رهبری در باره رمز ارزها و خرید و فروش آن اشاره کرد و گفت: مقام معظم رهبری معتقدند زمانی فتوای صریح بر این موضوع نداشتند و به فالاعلم ارجاع می‌دادند، اما اخیرا این فتوا را صادر کردند که در چنین مسائلی قانون تکلیف معادلات و مبادلات را روشن می‌کند و به بیان دیگر مسئله را جزء شئون حکومت دانستند.

وی ادامه داد: در شئون حکومت با توجه به چارچوبی که در اداره کشور تعبیه شده مجلس شورای اسلامی قانون را بررسی و تصویب می‌کند و شورای نگهبان تأیید می‌کند و وقتی تایید شد آن قانون برای اجرا ابلاغ می‌شود.

عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی به نظر دیگر مراجع در رابطه با رمز ارزها اشاره و عنوان کرد: نظر دیگر مراجع و فقها هم در این باره به این شرح است؛ حضرت آیت الله مکارم شیرازی؛ با توجه به ابهامات زیادی که بیت کوین دارد معامله آن اشکال دارد.مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی؛ با توجه به ابهامات فراوان استفاده از این پول جایز نیست. حضرت آیت الله سیستانی اجازه برای فعالیت مذکور صادر نکردند. حضرت آیت الله وحید خراسانی این خرید و فروش را باطل می‌دانند.

وی در ادامه دیدگاه دیگر فقها را عنوان کرد و گفت: طبق نظر حضرت آیت الله نوری همدانی این خرید و فروش اشکال دارد و مرحوم حضرت آیت الله صافی گلپایگانی این خرید و فروش را باطل و اکل مال به باطل دانسته و حرام دانستند، حضرت آیت الله شبیری زنجانی معتقدند چنانچه استفاده از رمز ارزها نوعا مفسده اقتصادی داشته و خلاف قانون باشد خرید و فروش آن اشکال دارد.