به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، آیت الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه های علمیه کشور شنبه ۱۷ تیرماه در جمع طلاب و اساتید طرح ولایت در مجتمع مفتاح مشهد ضمن تقدیر از مسئولان برگزاری طرح ولایت، گفت: در حوزه علمیه گفته‌ایم هر طلبه‌ای در سال های نخست حتی الامکان در سطح ۱ ، یک دوره در طرح ولایت یا مانند این طرح شرکت نماید تا با اندیشه جامع اسلام آشنا شود و همچنین در برنامه راهیان نور حداقل یک بار شرکت کند تا با میدان مجاهدت آشنا گردد و لذا در سال های اول یک برنامه در بُعدمعرفت و دیگری در میدان عمل، فرا بگیرند.
مدیر حوزه های علمیه کشور با اشاره به پیام های سوره شمس اظهار کرد: سوره شمس حاوی قسم‌های متوالی و بسیار مهم است و توصیه هم شده است که در نماز عیدین خوانده شود و ثواب‌های بسیاری برای آن ذکر شده است؛ در این سوره یازده قسم وارد شده است.
وی ادامه داد: بیش از ۷۰ قسم در قرآن وارد شده است که هر کدام راز و رمزی دارد. مرحوم علامه طباطبایی هم در جاهای مختلف به رمزها و رموز قسم‌های قرآن اشاره کرده‌اند، غیر از ایشان، مقالات حتی پایان نامه‌هایی درباره قسم‌های قرآن نگارش شده است؛ قسم‌های قرآن، داستان مفصلی دارد و این که خالق عالم درباره عالم سوگند یاد می‌کند اهمیت مسئله را بالا می‌برد؛ هر چه در قرآن هست وحی الهی از ناحیه خدا است و از حقانیت و قداست برخوردار است.
آیت الله اعرافی با اشاره به اینکه هر جایی که قسم خداوند به میان می آید اهمیت قصه بالاتر می‌رود، این قسم خدا یک رنگ ویژه ای به ان موضوع و آنچه به آن قسم یاد شده است از یک جایگاه بزرگی برخوردار است، افزود: قسم هم نباشد همه آنچه که در قرآن هست از صادق مصدق است و حق مقدس است اما وقتی قسم به میان می آید ارزش، اعتبار، کار و تکان دهندگی مسئله بالاتر می‌رود.
مدیر حوزه های علمیه کشور در توضیح این مطلب افزود: قسم هایی که در قرآن نازل شده است هر جایی به چیزی قسم خورده شده و از طرف دیگر قسم‌های قرآن غالباً پراکنده است، مفرد است؛ گاهی در بعضی سوره‌ها سه یا ۴ قسم کنار هم قرار می‌گیرند، لذا گاهی به یک امر قسم خورده شده است، گاهی هم به چند موضوع در بعضی از سوره‌های قرآن آمده است. بنابراین غالب قسم‌های قرآن اولاً یکی دو تا است، تعدد و توالی ندارد غالباً هم به یک امر مشخصی از خالق و مخلوق قسم خورده شده است.
آیت الله اعرافی پیرامون قسم هایی که در سوره شمس آمده است، توضیح داد و اضافه کرد: در سوره شمس بنا بر احتمالی تمام مراتب هستی مورد قسم قرار گرفته است بنا بر برخی اطلاعات هم بخش عمده‌ای از سلسله مراتب عالم هستی مقسم‌به است و از نظر کمیت هم یازده قسم پشت سر هم قرار گرفته است؛ دو سه مورد ممکن است در مضمون تکرار داشته باشد مضمون هم حداقل ۸ محوراست کلی و مقسم به است.
وی در این باره افزود: در سوره شمس شاهد ۱۱ قسم هستیم؛ ۱۱ قسم فقط در یک جای قرآن پشت سر هم ردیف شده است خداوند چه می‌خواهد بگوید؟ یازده قسم در این سوره کوتاه، ردیف و مسلسل وار خدا سوگند یاد می‌کند، خالق عالم چه می‌خواهد به ما بفهماند؟۱۱ قسم در هیچ جای قرآن نیست؛ این تعداد و توالی و طنین و زیبایی؛ جذابیت در این قسم‌های قرآن در این سوره جلوه گر شده است.
عضو فقهای شورای نگهبان با طرح این سؤال که خداوند در سوره شمس به چه چیزهایی قسم خورده است؟ اشاره کرد و ادامه داد: در قسم‌های دیگر این گوشه عالم خدا، پیغمبر، ماه و خورشید هر جایی به یک امری و موجودی سوگند یاد کرده است، اما در این سوره بیشترین مراتب هستی و بلکه بنا بر بعضی از احتمالات تمام مراتب هستی از غیب و شهود، خالق و مخلوق همه را خدا قسم می‌خورد یعنی ارزش همه نظام هستی را روی میز قسم خود قرار داده است.
وی به اشاره به آیه اول «وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا»، اظهار داشت: در آیه اول خورشید نقش فوق العاده ای در حیات بشری دارد وَضُحَاهَا نور نیم روز که یک نشاط و طراوتی را در عالم ایجاد می‌کند تا پایان آیه وَاللَّیلِ إِذَا یغْشَاهَا خداوند به منظومه بی پایان عالم قسم یاد کرده است تا آن نقطه‌هایی که با حیات بشر ارتباط دارد در این جهان پهناور، بی پایان ستارگان منظومه‌ها و کهکشان‌ها، سیاه چاله‌ها پرداخته است.
وی در ادامه تفسیر سوره شمس به تفسیر این سوره توسط امام خمینی (ره) در مراسم چهلم حاج آقا مصطفی خمینی (ره) اشاره کرد و افزود: امام خمینی (ره) فرمودند؛ تا الان علم گفته است ۱۷ میلیارد سال نوری را کشف کردیم در این کهکشان‌های علم یک جا انسان در آن درخشیده است آن چیزی که نزدیک تر است به وجود انسان وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا اینها علل غریبه و نزدیک به حیات بشری و حیات ابدی است به آنها قسم خورده است.
آیت الله اعرافی در ادامه با اشاره به آیه وَالسَّمَاءِ وَمَا بَنَاهَا گفت: در قرآن یکی از معانی وَالسَّمَاءِ همه این عالم است؛ عالم ماده است و بنابر بعضی از معانی السما تمام این عالم همه آنچه در این دریای بیکران عالم غوطه ور است همه اینها سماء است؛ همه این عالم ماده را بنا به یک احتمال می‌شود مندرج در" السماء" دانست خورشید و ماه، این پدیده‌هایی که در عالم شکل دادند و زمین مورد قسم قرار گرفتند و یک دفعه اوج گرفتند.
وی با اشاره به معانی مختلف وَالسَّمَاءِ افزود: یک عده هم گفتند که سماء به معنای السماوات الصبر یعنی آسمان های معنا انجا که برویم عالم ملائکه، عالم غیب، سلسله مراتب هستی، ماورای این عالم ماده و این عالمی که ما می‌فهمیم.
مدیر حوزه های علمیه کشور با اشاره به سماء چند معنا دارد، اضافه کرد: سماء جنس تمام مراتب عالم مادی بلکه می‌توان بالاتر رفت عالم ملائکه است وَمَا بَنَاهَا در سوره شمس خود خداوند است و به دلایلی مابناها گفته است که در ادبیات هم ملاحظه کردید هم خدا هم کارگزاران غیر خدا آن را می گویند در آیه وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا بنابراین برخی از احتمال‌ها می‌شود گفت تمام عالم و همه هستی و در این میان انسان هم گل سر سبد هستی است و نفس ما سواها و بر روی فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا تاکید شده است.
وی تصریح کرد: اگر احتمالات اولیه را بگیریم بخشی عمده‌ای از این جهان و خالق عالم به شکل قسم یاد شده است بنا بر بعضی از احتمالات می‌شود تمام مراتب هستی از خالق و مخلوق غیب و شهود روی میز قسم خدا قرار گرفته است.
آیت الله اعرافی خطاب به طلاب و اساتید حاضر در طرح ولایت درباره نتیجه ای که می توان از تفسیر و نکات سوره شمس گرفت، اظهار داشت: این سوره که در نماز عیدین خوانده می‌شود و برای آن ثواب‌های زیادی ذکر شده است و در مکه نازل شده است؛ خدا اولین بار تنها و منحصرترین جایی که در قرآن بیشترین قسم و بالاترین ضربه مقسم به است در این سوره است. در میز قسم یازده قسم پشت سرهم قرار داده است و در مقسم به تمام غیب و شهود را و خالق و مخلوق را سوگند یاد کرده است به خودش و هم آنچه که از او است.
وی در این باره به آیات قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکاهَا و وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا، خاطرنشان کرد: اما گاهی هست که می گویند به منزله جواب خود جواب نیست برای تاکید است؛ خدا یازده قسم برای مراتب هستی را سوگند یاد کرده است برای اینکه به ما و شما بگوید قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکاهَا و وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا ... باید نشست و گریه کرد به حال خود؛ همه عالم را خدا آورد خودش را هم آورد برای اینکه ما و شما را تکان دهد.
مدیر حوزه های علمیه با تأکید بر اینکه همه اینها برای تزکیه نفس است، برای اینکه این جان الهی و آسمانی شود، اذعان کرد: در پایان سوره شمس از آیه کذَّبَتْ ثَمُودُ بِطَغْوَاهَا اوج هدایت بشر به اهمیت تزکیه نفس است که در غالب فوق العاده جذاب بیان شده است
وی با اشاره به اینکه تزکیه، تهذیب نفس بدون رسالت و بدون ولایت و ورود به عرصه‌های اجتماعی و آزمون‌های اجتماعی نمود پیدا نمی کند، به آیه ۱۱ سوره شمس اشاره کرد و افزود: یک نمونه از آنهایی که از این گردنه به عقب افتادند کذَّبَتْ ثَمُودُ بِطَغْوَاهَا قومی که رسالت را بزرگ ندانستند و ولایت را پیروی نکردند اینها سقوط کردند. برای امتحان رسول خدا راهبر جامعه جلوی آنها گذاشت این امتحان خداست؛ همان تزکیه و تهذیب نفس در عرصه جامعه می آید و نقش آفرینی اجتماعی خود را نشان می‌دهد.
آیت الله اعرافی به اهمیت ولایت و پیروی از آن پرداخت و تأکید کرد: ولایت الهی و امامت کبری و زعامت بزرگ الهی از خدا ناشی می‌شود و جای امتحان بشر است و امتداد دارد و هیچ گاه در تاریخ بشر قطع نشده است از آدم تا خاتم تا امام عصر(عج) همیشه هست؛ در جلوه عصری رسالت امامت و ولایت است و در شعاع آن ولایت فقیه است که زعامت امت قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به آیات قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکاهَا وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا در سوره شمس ادامه داد: در ترجمه آیات که هر کس آن را پاک گردانید قطعا رستگار شد و هر که آلوده اش ساخت قطعا باخت؛ تصور نکنیم به عمل فردی اشاره دارد، در عرصه جامعه اشاره دارد، از پیام های این آیات به تزکیه، تهذیب نفس و نقش آفرینی در عرصه های اجتماعی را بیان می‌کند. این ذات حوزه است و ما و شما این مسیر را باید طی کنیم؛ آن تمدن نوین اسلامی که امام (ره) می‌فرمودند و رهبری می‌فرمایند بر این نگاه جامعه استوار است.
آیت الله اعرافی اذعان کرد: اسلام تمدن ساز، تمدن آفرین است؛ طیفی از دیدگاه‌ها داریم یک طیفی از این دیدگاه‌ها که اسلام را کوچک تفسیر می‌کنند؛ می گویند اسلام دین تمدنی نیست و یک تعلیق و حاشیه‌ای بر تمدن خود ساخته بشری است. در نقطه مقابل هم گاهی تفسیرهای ناصحیحی از تمدن اسلامی ارائه می‌شود، مع الاسف کم و بیش هم گاهی در دو طرف می‌بینیم کسانی که نظامات اسلام را نمی‌پذیرند درک درستی از تمدن اسلامی ندارند، درآن طرف هم گاهی تند روی‌هایی می‌گوید اینها جای علم را هم می‌گیرند.
وی تصریح کرد: اسلام دارای نظامات و تمدن است، اندیشه جامع دارد و در پرتو عقل و وحی همه زندگی بشر سامان می یابد. اندیشه اسلام مثل خورشیدی بر همه زوایای حیات فردی و اجتماعی نور می‌افکند اینها نگاه پایه‌ای است که در طرح ولایت دنبال می شود. هدف طرح ولایت تبیین اندیشه جامع تمدنی اسلام به دور از نگاه‌های غلط و ناروایی است که در اینجا و آنجا وجود دارد و امیدواریم همیشه این طرح نور افشان باشد.
مدیر حوزه های علمیه کشور در ادامه به بیان خاطراتی از آیت الله مصباح یزدی(ره) پرداخت و افزود: ایشان شخصیت فوق العاده ای بودند، در همه جا حضور داشتند و نقش آفرین بودند، تا پاسی از شب به فعالیت علمی می پرداختند، اساتید دانشگاه پای درس آیت الله مصباح یزدی با تواضع حاضر می شدند، این عظمت حوزه است؛ این ارزش را پاس بدارید.
وی خطاب به طلاب جوان حاضر در طرح ولایت گفت: دوره جوانی و طلبگی را با چیزی معامله نکنید و هر سختی را به جان بخرید برای اینکه قله ها را فتح کنید. حوزه علمیه ما حوزه علم و دانش، اخلاق و معنویت، فداکاری و ایثار بوده است؛ در حوزه هم در مانند جاهای دیگر ریزش هست و افرادی که در مسیر درست قرار نمی‌گیرند وجود دارد اما ذات حوزه این است؛ از شیخ طوسی، شیخ مفید، علامه حلی بگیریم تا عصر ما برای گسترش علم و دانش و معنویت تلاش کرده اند.
انتهای پیام
