حجت الاسلام محمد کاظم اسماعیلی در گفتگو با خبرگزاری حوزه گفت: در سال های نخستین حدود سال ۱۳۸۶ هجری شمسی که زیارت عتبات عالیات در عراق قسمت شد، گروهی از زائران که حضور پر رنگ در حرم های نجف و کربلا داشتند، توجه ام را جلب کردند، افرادی با چهره هائی شبیه هندی ها که لباس های یک دست سفید و بسیار تمیز، چشم نواز بود و بیشتر مردان آنان، محاسن بلند و کلاه هائی خاص روی سر داشتند که در گوشه و کنار حرم ها مشغول زیارت بودند.

وی افزود: یکی از ویژگی های آن ها همت ستودنی در زیارت و عزاداری بود که بیشتر اوقات خود را در حرم، به زیارت و سوگواری سپری می کردند و مطالبی را از کتابچه هائی، زمزمه می کردند و بر سینه خود می زدند. گاه در کنار آن اشک و سوزی داشتند که توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کرد بویژه هنگام برپائی عزاداری دست جمعی، بسیاری را مجذوب خود می کردند.

حجت الاسلام اسماعیلی گفت: گاه با برخی از دوستانم در مورد آن ها گفتگو می شد آن ها هم از همت بالای آنان در زیارت و سوگواری به ساحت اهل بیت علیهم السلام، سخن می گفتند؛ یکی از دوستانم تعریف می کرد در اوایل، آن قدر جذب عزاداری آن ها شده بودم که در آن سال های ابتدائی که بین قسمت مردانه و زنانه در حرم ها تفکیک نشده بود و آن ها به صورت گروهی در دور ضریح امام حسین علیه السلام و حضرت ابالفضل هروله کنان عزاداری می کردند، من هم به همراه آنان می چرخیدم و بر سر و سینه می زدم.

پژوهشگر بنیاد بین المللی امامت اظهارکرد: از ویژگی های دیگر آن ها، انزوای آنان بود که کمتر با افراد ارتباط می گرفتند و به قول معروف بیشتر سرشون تو لاک خودشون بود و نمی شد با ارتباط گرفتن، عقاید آن ها را کنکاش کرد، این حالت آن ها، بیشتر حس کنجکاوی من را برانگیخت که درباره آن ها تحقیق کنم تا بدانم از چه گروه و طایفه ای هستند و از جهت اعتقادی با ما همسو یا تفاوت دارند؟ پرسش دیگری که ذهنم را درگیر کرده بود چرا در هیچ یک از شهرهای کاظمین و سامرا و در مشهد امام رضا علیه السلام حضور ندارند؟

وی با ذکر این مطلب که این پرسش ها سبب شد که پژوهش هایی در این حوزه از سوی وی صورت گیرد گفت: این گروه از «اسماعیلی‌های مستعلیه داودی» از بزرگترین فرقه شیعیان در هندوستان هستند که به «بُهره‌ها» شهرت یافته‌اند.(دفتری، فرهاد و عقاید اسماعیلیه، ترجمه: فریدون بدره‌ای). اینان نوعی زبان گجراتی دارند که آمیزه‌ای از واژه‎های عربی و اردو است و به خط عربی نوشته می‌شود، این زبان به زبان دعوت شهرت دارد و تنها افراد طائفه، آن را در میان خود بکار می گیرند بطوری که دیگران متوجه معنای گفتار آنان نمی گردند و مردان و زنان آنها، لباس خاصی به تن می‌کنند که (فتا) نام دارد.

حجت‌الاسلام اسماعیلی تصریح کرد:«بهره» از اصطلاح گجراتی «وهروو» مشتق شده و به معنای «تجارت کردن» است و وجه نامگذاری آنان به بهره، به دلیل تاجر بودن شان است. بهره‌ها به طور عمده، اصل ونسب هندو دارند و از دو گروه شیعه و سنی تشکیل شده‌اند شیعیان که اکثریت آن ها را شامل می شود، همگی اسماعیلی بوده و پیرو فرقه مستعلوی- طیبی که در مقابل اسماعیلیان نزاری قرار دارند و بیشتر آنان بازرگان هستند. (دانشنامه بزرگ اسلامی، ج۱۳، ص ۵۲۶۸)

وی گفت: افرادی کناره گیر، که تنها با جماعت خود ازدواج می‌کنند و ادبیات خود را نیز در نهان حفظ می‌کنند و حتی خود داوودیان بدون اجازۀ داعی مطلق، نمی‌توانند به کار تحقیق در متون اسماعیلی که در کتابخانه‌های شخصی و یا کتابخانۀ مرکزی جماعت داوودی در سورات محفوظ است، بپردازند.

استاد حوزه بیان کرد: بهره های داوودی یا اسماعیلی بر خلاف آقا خانیان ، به شریعت و فقه پایبند بوده و اعمال عبادی آنها بوسیله بزرگان دینی انجام می ‌گیرد. بُهره ها به نماز، زکات، روزه، حج و ولایت اهمیت بسزایی داده و مثل دیگر مسلمانان ، مقید به انجام آن هستند. اذان آنها مثل اذان شیعیان است اما مانند اهل سنت وضو می‌گیرند.پیروان این فرقه تا امام صادق علیه السلام را قبول داشته و پس از آن اسماعیل فرزند ارشد امام صادق علیه السلام را امام هفتم خود می‎دانند گر چه اسماعیل پنج سال پیش از شهادت امام صادق‌ علیه السلام فوت کرد و اکنون مزارش در بقیع می‎باشد. (دفتری، تاریخ و عقاید اسماعیلیه)

وی گفت: داعی مطلق در صدر تشکیلات دعوت داوودی قرار داردکه «سیدنا صاحب» خطاب می‌شود، در واقع جانشین امام غایب اسماعیلیان مستعلوی ـ طیبی به شمار می‌آید. داعی با نص داعی پیشین منصوب می‌گردد و پس از آن معصوم شناخته می‌شود. داعی مطلق با کمک دستیارانی که خود انتخاب می‌کند، بر تمامی شئون جماعت داوودیان، ریاست و نظارت مطلق دارد. مقر داعی مطلق، در بمبئی موسوم به «الدعوة الهادیه» در محلی به نام «بدری محل» است، ولی پایگاه مرکزی دعوت داوودی در سورات قرار دارد اکنون دکتر مفضًل سیف الدین ، پنجاه و سومین داعی بهره های داوودی ، رهبری مذهبی این گروه را بر عهده دارد که به سلطان بهره ها شهرت یافته است.

حجت‌الاسلام اسماعیلی یادآورشد: بهره ‌ها در بازسازی برخی زیارتگاه‌های شیعه و نصب ضریح برآنان در کشورهای عراق ، بر قبر مطهر امیر مؤمنان وحضرت اباعبد الله علیهما السلام، سوریه، اردن، مصر و فلسطین اهتمام ویژه‌ای دارند بهره‌ها در آثار خود، از تزئینات و عناصر مرتبط با هنر و معماری اسلامی سبک هندی و دوره فاطمی مصر استفاده کرده‌اند که نمونه آن را در مسجد کوفه مشاهده می کنیم. ( خامیه یار،آثار هنری و عمرانی اسماعیلیان بُهره هند در عتبات عالیات و زیارتگاه‌های شیعه)

وی گفت: اما آن چه بیشتر حس کنجکاوی من را برانگیخته بود، جایگاه اعتقادی آن ها بود که آیا با شیعیان اثناعشری هم عقیده هستند که پس از بررسی و تحقیق، شش امامی بودن آن ها ثابت شد که امامان پس از امام صادق علیه السلام را انکار می کنند. در این جا پرسشی دیگر ذهنم را درگیر کرد که با انکار امامان پس از امام صادق علیه السلام آیا دچار انحراف شدید هستند یا آن که انحرافی جزئی دارند که جای اغماض دارد؟ این پرسش همین جور در ذهنم جولان می کرد تا به روایتی از امام رضا علیه السلام برخورد کردم که امر را بر من روشن کرد.

این پژوهشگر افزود: حسن بن علی وشاء چنین گزارش می کند: حضرت رضا علیه السلام مرا در مرو خواست و فرمود: حسن! علی بن حمزه بطائنی امروز از دنیا رفت و همین ساعت او را دفن کردند. دو ملک در قبرش داخل شدند و سؤال کردند: پروردگارت کیست؟ گفت: اللّه تعالی. گفتند: پیامبر تو کیست؟ گفت: محمّد صلی اللّه علیه و آله. گفتند: ولیّ (امام) تو کیست؟ گفت علی بن ابی طالب علیه السلام. گفتند: بعد از او کیست؟ گفت: حسن علیه السلام. پس یک یک امامان را گفت تا به موسی‌بن جعفر علیه السلام رسید. پرسیدند: بعد از موسی بن جعفر کیست؟ لکنت گرفت و گویا زبانش بند آمد،گفتند: بگو امام بعد کیست؟ او سکوت کرد. فرشتگان گفتند: آیا موسی بن جعفر تو را به این عقیده امر کرده است؟! پس با عمودی از آتش او را زدند و قبر او را تا روز قیامت از آتش برافروختند. سپس من از نزد آقایم بیرون آمده و آن روز را تاریخ گذاشتم چند روزی نگذشت که خبر مرگ بطائنی به وسیلۀ نامه‌هایی از کوفه، به من رسید که در همان روز و ساعتی که حضرت خبر داده بود، او را دفن کردند (بحار الانوار، ۴۹/۵۸) این گزارش را حسن بن علی وشاء نقل می کند که خطر واقفه او را تهدید می کرده و خود دچار تردید در امامت امام رضا علیه السلام شده بود.

وی گفت: در جریانی دیگر حسن بن وشاء، نحوه باورمندی به امامت امام رضا علیه السلام را چنین نقل می کند: هنوز قطع به امامت حضرت رضا علیه السّلام نداشتم، مسائل زیادی را در نامه‏ای نوشتم، نامه را در آستین پنهان کرده به منزل امام رضا رفتم، تصمیم داشتم موقعیت خلوتی را پیدا کنم تا نامه را تقدیمش کنم تا با پاسخ ها، او را در امامتش آزمایش کنم و در صورت درستیِ پاسخ ها، به امامتش اعتقاد پیدا کنم.یک گوشه نشستم به فکر اجازه گرفتن و وارد شدن خدمت ایشان بودم، در خانه عده‏ای نشسته بودند و صحبت می کردند در همان بین که من فکر می کردم که چگونه وارد شوم، غلامی از خانه خارج شده در دست نامه‏ای داشت صدا زد: کدامیک از شما حسن بن علی وشاء، پسر دختر الیاس بغدادی است. من از جای حرکت کرده گفتم: من حسن بن علی وشاء هستم، چه کار داری؟ گفت: دستور داده‏اند این نامه را به تو بدهم، بگیر. نامه را گرفته به گوشه‏ای رفتم و شروع به خواندن کردم، دیدم به خدا قسم تمام مسائلی که می خواستم بپرسم، یک یک جواب داده بود در این موقع قطع بامامت ایشان پیدا کردم و مذهب واقفه را ترک کردم.(عیون اخبار الرضا، ۲/۲۲۹)

وی اظهارکرد: با توجه به جریان نخست و غفلت و تسامح «بهره ها» از معجزات و کرامات امام هشتم علیه السلام در گزارش دیگر و روایات فراوانی که انکار یکی از امامان را با انکار مجموع آنان برابر می داند، مانند این روایت که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «ای علی، تو و امامان از فرزندانت بعد از من، حجّت های خدا بر خلقش هستید...پس انکار یکی از شما، با انکار من برابر است و کسی که یکی از شما را نافرمانی کند، مرا نافرمانی کرده و کسی که به یکی از شما جفا کند،به تحقیق به من جفا کرده است.»(کمال الدین، ۲/۴۱۳) به این نتیجه رسیدیم، که بهره ها گر چه در تجارت دنیا، موفق عمل کرده و سرمایه دارند اما در تجارت اخروی که به تعبیر قرآن «تِجارَةً لَنْ‏ تَبُور؛ تجارت زوال ناپذیر» (فاطر/۳۵) است، زیان کرده و راه ناصوابی را نسبت به باورهای خود در پیش گرفته اند و گر چه نقاط مشترک فروانی جهت تقریب اعتقادی با شیعیان اثنا عشری دارند اما از افتراق بنیادین اعتقادی، در انکار امامت امامان شش گانه، نباید غافل و از آن چشم پوشی کرد.

انتهای پیام