به گزارش خبرگزاری حوزه، دکتر عبدالله حمود العزّی در نشستی با عنوان ظرفیت‌های مذهب «زیدیه» در مواجهه با مسائل نوپدید و فقه معاصر که 3 دی‌ماه در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر قم برگزار شد در بخش نخست سخنان خود به تشریح مهمترین ویژگی مذهب زیدیه پرداخت و گفت: زیدیه یک مذهب و جریان فکری است نه فقهی. این مذهب براساس قیام علیه ظلم و حرکت انقلابی علیه حاکمان از جمله سلطه امویان شکل گرفته و از جنبه فقهی ادعای یک مکتب و نظام جدیدی را ندارد.

وی ادامه داد: ما معتقدیم دو گونه اسلام داریم. اسلام واقعی که مبتنی بر سنت نبوی و تفکر علوی است و یکی هم دین انحرافی که از زمان معاویه آغاز شد و امتداد ان در امویان دیده شده‌است. مذهب زیدی شاخه‌های مختلف فکری مانند قاسمی، ناصری و هادوی دارد و در جغرافیای گوناگون از جمله طبرستان ایران، ترکیه، عراق و حجاز و یمن گسترده است.

عبدالله حمود العزّی افزود: فقه زیدی یک فقه انتزاعی و نظری نیست. بلکه با توجه به ایده‌ی لزوم تشکیل حاکمیت و همچنین تجربه حکمرانی زیدیه، فقه زیدی تلاش کرده‌است به مسائل و نیازهای روز شامل مسائل فردی و اجتماعی و حکومتی و فرهنگی و اقتصادی و سایر حوزه‌ها پاسخگو باشد. فقه حکومتی جایگاه بسیار مهمی در نزد فقهای این مذهب دارد.

وی اظهار کرد: در فقه زیدی موضوعات بسیار متنوعی از جمله مسائل شهرسازی، حقوق شهروندان و حتی برخی مسائل جزئی مانند قوانین دست‌فروشی و به صدا درآمدن ناقوس کلیسا و .. را مشاهده می‌کنیم. باتوجه به این ویژگی می‌توان گفت فقه زیدی خود را مکلف به پاسخگوئی به مسائل روز و نوپدید می‌داند.

استاد مذهب زیدی به بیان ارکان فقه زیدی پرداخت و گفت: در فقه زیدی باب اجتهاد باز است و همین امر باعث پویایی این فقه شده‌است و جایگاه عقل در اجتهاد نیز مهم است. از سوی دیگر مذهب زیدی علی‌الاصول قرآنی است و حدیث مکمل قرآن قرار گرفته‌است. قیاس حالت تعادل دارد و از افراط و تفریط در قیاس پرهیز شده‌است.

وی در ادامه بیان ارکان فقه زیدی گفت: اجماع مقدم بر قیاس است و دارای اهمیت فراوانی است. اکنون نیز اجماع علما بر یک نظریه که اصطلاحا اجماع سادات گفته می‌شود اعتبار مهمی در نزد ما دارد.

موسوی نژاد: فضای فکری زیدیه همچنان مبتنی بر تراث خود بود

در ادامه دکتر سیدعلی موسوی نژاد کارشناس مذهب زیدیه به نقد و بررسی مطالب ارائه شده پرداخت. به اعتقاد او مذهب زیدیه نقاط قوت زیادی از جمله عقل محوری، قرانی بودن و تاکید بر اجماع و تعادل در قیاس دارد.

وی گفت: در عین وجود نقاط مهمی در فقه زیدیه شاهد برخی تناقضات در احکام مانند غسل و مسح هستیم. همچنین فضای فکری زیدیه همچنان مبتنی بر تراث خود بوده و هیچگونه فضای فکری و تحلیلی و به اصطلاح نواندیشی مثبت در آن دیده نمی‌شود.

موسوی نژاد تأکید کرد: اخذ اطلاعات درباره یک جریان فکری یا مذهبی از عالمان آن مذهب و جریان بسیار مهم و مفید است اما باید توجه داشته باشیم که این اطلاعات ممکن است برخی غلوها یا تغییراتی براساس ذائقه مخاطب را داشته باشد.

در ادامه اعضای حاضر در جلسه سؤالاتی مطرح کردند و عبدالله حمود العزّی و سیدعلی موسوی‌نژاد به آنها پاسخ گفت.

انتهای پیام