به گزارش خبرگزاری حوزه، موسوعه ۱۲ جلدی کتب الشیخ الصدوق اثر شیخ صدوق (معروف به اِبنِ بابِوِیْه) و تصحیح و تحقیق جواد القیومی الاصفهانی به همت مؤسسه بوستان کتاب به زبان عربی به چاپ رسید.
عناوین مجلدهای این موسوعه عبارت است از: الامالی، التوحید، ثواب الاعمال، الخصال، علل الشرایع، عیون اخبار الرضا، کمال الدین و تمام النعمه، معانی الاخبار، و سائر الکتبه؛ که در ذیل به معرفی مختصری هر یک از این کتب می پردازیم:
جلد اول: کتاب «الأمالی»
«الأمالی» کتابی به زبان عربی، تألیف شیخ صدوق (حدود ۳۰۶-۳۸۱ق)، متکلم، ادیب، فقیه و حدیث‌شناس برجسته امامیه در سده چهارم هجری است. این کتاب حاصل جلسه‌های متعددی است که شیخ صدوق، هفته‌ای دو روز (سه شنبه و جمعه) از ۱۸ رجب سال ۳۶۷ ق تا ۱۱ شعبان سال ۳۶۸ ق در مشهد برای شاگردانش املاء کرده و ایشان نوشته‌اند.
جلد دوم: کتاب «التوحید»
کتاب «التوحید»، کتابی روایی درباره اعتقادات شیعه به زبان عربی، تألیف شیخ صدوق است. موضوع اصلی کتاب، توحید از نظر شیعه است که مباحث و موضوعات مرتبطی مانند صفات ثبوتی و سلبی، ذاتی و فعلی و نسبت آنها با ذات الهی و حدوث و قدم و قضا و قدر و جبر و تفویض در کتاب مطرح شده است.
به گفته مؤلف، انگیزه تألیف کتاب، پاسخ به تهمت های مخالفان درباره اعتقادات شیعه بوده است. این کتاب، از معتبرترین منابع حدیثی به شمار می‌رود و علمای شیعه به آن توجه داشته‌اند و در آثار بعدی به روایات آن استناد شده است.
جلد سوم: کتاب «ثوابُ الأعمال»
این کتاب حاوی روایاتی است که اعمال پسندیده و پاداش آنها (ثواب الاعمال) را بیان می‌کند؛ این کتاب همواره مورد توجه عالمان و همچنین عموم شیعیان بوده و از مهمترین آثار حدیثی شیعه به شمار می‌آید.
جلد چهارم: کتاب «الخِصال»
شیخ صدوق در این کتاب، روایاتی درباره مسائل اخلاقی و اعتقادی جمع‌آوری کرده و روایات را، به تناسب اعدادی که در آن احادیث به کار رفته، دسته‌بندی کرده و الخصال اولین کتابی بوده که به این سبک نگاشته شده است.
جلد پنجم: کتاب «عِلَلُ الشَّرائِع»
اثر حاضر، مشتمل بر روایاتی از رسول خدا(ص) و ائمه اطهار(ع) است که موضوع آنها علت و فلسفه برخی از احکام شرعی و عقیدتی است، مانند عللِ وضع اسامی اشیا و اشخاص، عوامل حوادث و وقایع، علل گرایش به عقاید و اعمال و چگونگی خلق حیوانات. شیخ صدوق در این کتاب، به علت برخی از کارهای پیامبران، پیامبر اسلام(ص) و ائمه معصومین(ع) نیز اشاره کرده است.
این کتاب در ۶۴۷ باب تنظیم شده و در دو جلد منتشر شده است. از آنجا که مطالب این کتاب برای عموم مردم جالب توجه می باشد و تاکنون چند ترجمه نیز از آن منتشر شده است.
جلد ششم: کتاب «عُیونُ أخْبارِ الرّضا یا عیون الأخبار»
اثر حاضر، کتابی حدیثی درباره زندگی، آثار و روایات امام رضا(ع) است. احادیث این کتاب در ۶۹ باب تنظیم شده که بخشی از آن، سخنان امام رضا(ع) بوده و بخشی دیگر احادیثی که آن حضرت از امامان پیش از خود، روایت کرده است. عیون اخبار الرضا در موضوعاتی چون فقه، اخلاق، سیره و علم کلام از منابع مهم شیعه به شمار می‌رود.
عیون الاخبار در ۱۵ کتاب شرح و بیش از ۱۰ کتاب ترجمه شده و بارها در کشورهای مختلف اسلامی چاپ شده است.
جلد هفتم: کتاب «کَمالُ الدّین و تَمامُ النّعْمَه»
شیخ صدوق در این کتاب به موضوع غیبت و ظهور امام زمان(عج) می‌پردازد. شیخ صدوق، نمونه‌های فراوانی از غیبت پیامبران الهی را آورده و به بررسی کامل امامت حضرت مهدی(ع)، تولد، روایات پیامبر و ائمه(ع) درباره ظهور آن حضرت، کسانی که به خدمت آن حضرت رسیده‌اند و شرایط دوران ظهور ایشان پرداخته است.
جلد هشتم: کتاب «مَعانی الأخبار»
این اثر، کتابی حدیثی است که با موضوع فقه الحدیث تألیف شده است. این کتاب شامل مجموعه روایاتی از رسول خدا(ص) و ائمه معصومین است که در توضیح حدود ۵۰۰ اصطلاح قرآنی، روایی، کلامی و فقهی بیان شده است. شیخ صدوق در این کتاب برخی مطالب اعتقادی را با استدلال همراه کرده و گاه برخی روایات را با چند سند نقل کرده است و در مواردی نیز حدیث را به صورت تقطیع‌شده نقل کرده است.
در این کتاب روایاتی را نقل شده که خود، آنها را از راویان پیشین شنیده و در مواردی نیز زمان و مکان شنیدن حدیث را ذکر کرده است. بیشترین نقل او از پدرش ابن‌بابویه و سپس از ابن ولید قمی است. تعداد احادیث کتاب را بر اساس شمارش احادیث تکراری یا احادیثی که در بین سایر احادیث آمده است ۷۸۴، ۸۰۹ و ۸۳۷ حدیث گفته‌اند که در ۴۲۹ باب گرد آمده است.
جلد نهم تا دوازدهم: «سائر کتبه»
جلد آخر که جلدهای ۹ تا ۱۲ را شامل می شود، در بردارنده سایر کتب شیخ صدوق(ره) است.
علاقه مندان برای تهیه این کتاب می توانند به نشانی اینترنتی مؤسسه بوستان کتاب به آدرس www.bustaneketab.ir مراجعه کنند.
