سیده زینب رضوانی، کارشناس تربیتی، در گفت‌وگو با خبرگزاری حوزه، عنوان کرد: مبنا و عامل ایجاد خانواده، زوجین هستند و به همین خاطر آن‌ها می توانند کمک کنند تا سبک های تربیتی درست اجرا شود.

وی با تاکید بر اینکه برای ایجاد خانواده سالم و موفق لازم است که هویت زوجی طرفین به خوبی شکل بگیرد، تصریح کرد: هویت زوجی بر مبنای توحید محوری شکل می‌گیرد؛ اگر با مبنای انسان گرایی و اومانیسم شکل بگیرد هویت زوجی دچار چالش می‌شود؛ چون هر کدام از زوجین خود را ملاک قرار می‌دهند.

این روانشناس گفت: مبنای توحید محوری در شکل گیری هویت زوجی یعنی زوجین خود را در یک جایگاه مشخص قرار دهند و برای یک چیز تلاش کنند. وقتی هویت «ما» شکل بگیرید «خود» در آن حل می‌شود به همین خاطر وقتی تصمیم به انجام کاری بگیرند ابتدا بررسی می‌کنند که آیا به صلاح «ما» هست یا خیر.

وی با تاکید بر اینکه بخش مهمی از خانواده سالم و موفق و تربیت درست حول محور زوجین و روابط زوجین اتفاق می‌افتد، اضافه کرد: وقتی «ما» شکل بگیرد سلسله مراتب قدرت در خانواده، نقش‌ها، نیازها و... به درستی پیش می‌رود؛ زیرا نظام «ما» به وجود آمده است.

تربیت سالم در گرو روابط زوجی سالم

زوج درمانگر با بیان اینکه تربیت فرزند سالم زیر مجموعه روابط زوجی است، اظهار کرد: وقتی زوجین «ما» را ایجاد کرده باشند و برای یک هدف مشترک در خانواده تلاش کنند رسیدن به آن هدف میسر می‌شود.

وی گفت: وقتی مرد خانواده با توجه به جنسیتی که دارد نقش ها و نیازهایی را بر عهده می‌گیرد و زن نیز وظایفی را به عهده می‌گیرد و هر دو نفع خود را زیر مجموعه سیستم خانواده قرار می‌دهند، سعی می‌کنند مرزهای زوجی را خوب ببندند و هر کسی را در این مرزهای راه ندهند؛ مثلاً وقتی در یک مهمانی یک نفر در رابطه با یکی از اعضای خانواده صحبت می‌کند دیگری اجازه نمی‌دهد که آن فرد بیشتر از این حریم را بشکند و اجازه اظهار نظر در رابطه با ویژگی‌های همسر یا شیطنت‌های فرزندشان را نمی‌دهند و هوشمندانه رفتار می‌کنند.

رضوانی یادآور شد: روابط والدین، نقش هایی که بر اساس جنسیت به عهده می گیرند، رفع نیازهای ضروری و اهتمام و توجه به رفع نیازهای زوجی در تربیت فرزندان موثر است.

وی افزود: در خانواده‌ای که وقتی پدر وارد خانه می‌شود مادر به احترام او بلند می‌شود، با لبخند به استقبالش می‌رود و به طور کلی مادر نقش‌هایی را به عهده گرفته است و آن‌ها را به خوبی ایفا می‌کند و در مقابل پدر هم به همسرش توجه و مهربانی می‌کند و با الفاظ زیبا از همسرش تشکر کند، دختر خانواده نقش مادر، جایگاه آن نزد پدر و رضایت خاطر زوجین را می‌بیند و متوجه می‌شود که زن در این خانواده جایگاه والایی دارد چ ارزشمند است.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: پسر خانواده نیز وقتی احترام و محبت مادر به پدر را ببیند به نقش مردانه خودش می‌بالد و برای نقش پدری و مرد شدن در آینده آماده می شود و برای پذیرش این نقش علاقه مند می‌شود.

رضوانی یادآور شد: در برخی از خانواده ها فرزندان دوست ندارند وارد ازدواج و زندگی زوجی شوند؛ زیرا سختی ها، ناملایمات و درگیری های زوجی در خانواده ها را دیدند.

وی با تاکید بر اینکه نوع روابط زوجین هم در سلامت و موفقیت خانواده، در نقش پذیری جنسیتی فرزندان و آینده آن‌ها اهمیت دارد، گفت: خانواده ای که هویت زوجیت آن شکل گرفته است طرفین سعی می‌کنند مرزها را حفظ کنند، از افرادی که در این رابطه تاثیرگذار نیستند حرف نزنند و مرز روابط زوجی را با مرز فرزندی جدا کنند.

زوج درمانگر تصریح کرد: حفظ مرز روابط زوجی با فرزندی یعنی زمانی که زوجین با هم اختلاف سلیقه دارند در حضور فرزندان مطرح نمی کنند و فرزندان شاهد بحث و دعوا آن‌ها نیستند و فرزندان را در هر اختلافی دخیل نمی کنند.

استاد حوزه و دانشگاه گفت: وقتی مرد به عنوان مدیر بیرونی و زن به عنوان مدیر داخلی خانه قرار می‌گیرد و سلسله مراتب قدرت در خانواده مشخص می‌شود، فرزندان هم جایگاه خودشان را می فهمند و متوجه می شوند که کجا باید باشند.

روش تربیتی سهل گیرانه

وی با اشاره به اینکه شیوه‌های متعدد تربیتی وجود دارد، بیان کرد: در شیوه تربیتی سهل گیرانه، پدر و مادر قواعد و قوانین خاصی در خانه ندارند، جایگاه خاصی ندارند، هرکسی برای خودش تصمیم می‌گیرد و سلسله مراتب در خانواده مشخص نیست. در این شرایط احترام به حریم‌ها معنای زیادی ندارد و هر کسی کار خودش را می‌کند و اگر کار اشتباهی هم صورت بگیرد با چندبار سرزنش یا منت گذاشتن تمام می‌شود سپس به فراموش سپرده می‌شود.

رضوانی با تاکید بر اینکه در این سبک همه رها هستند و قانونی وجود ندارد، اضافه کرد: معمولا فرزندان در این خانواده ها دچار طرحواره رها شدگی هستند؛ چون پدر و مادر رها هستند و در همه لحظات به فرزندان نظارت ندارند و در فضای تربیتی شان هر کسی برای خودش تصمیم می گیرد و پیامدهای آن را تحمل می‌کند.

وی اظهار کرد: در این شیوه تربیتی مرز زوجی با مرز فرزندی مشخص نیست و در بسیاری اوقات زوجین در مقابل فرزندان گلایه های شان را مطرح و دعوا می‌کنند، فرزندان در این اختلافات نظر می دهند و به سمت پدر یا مادر کشیده می‌شوند.

روش تربیتی سختگیرانه و مستبدانه

مشاور خانواده عنوان کرد: در این سبک چارچوب ها آنقدر محکم و سخت است و پدر و مادر امر و نهی می‌کنند که فضای صمیمیتی بین اعضای خانواده حتی بین والدین وجود ندارد. در این روش فرزندان نادیده گرفته می‌شوند و احساسات از بین می‌رود.

وی با بیان اینکه چارچوب های محکم و سخت سبب می‌شود که همدلی و میزان نارضایتی پایین بیاید، ادامه داد: در این شیوه تربیتی معمولا فرزندان عقده‌ای می‌شوند و به دنبال فرار از خانه هستند گ.

روش تربیتی مقتدرانه

کارشناس تربیتی تأکید کرد: در این شیوه هم صمیمیت بین اعضای خانواده دیده می‌شود، اعضا با یک‌دیگر شوخی می‌کنند و اوقات فراغت خود را با یکدیگر می‌گذرانند و هم مرزهای زوجی و فرزندی وجود دارد و هم قواعد و قوانینی در خانه وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه روش تربیتی مقتدرانه بهترین سبک تربیتی بر مدار قرآن است، گفت: خداوند در آیه استیذان ( آیه ۵۸ سوره نور) می فرماید به فرزندان تان بگویید که وقتی در صبح و شام می‌خواهند وارد اتاق والدین شوند اجازه بگیرند. این آیه نشان می‌دهد مرز زوجی با مرز فرزندان متفاوت است و باید محل استراحت والدین از فرزندان جدا باشد. اگر اتاق جدایی در خانه وجود ندارد باید با پرده یا وسیله‌ای تفکیک ایجاد شود تا فرزندان بدانند حریم خصوصی والدین است و فرزندان باید برای ورود اجازه بگیرند.

رضوانی با اشاره به آیه ۳۴ سوره نساء «اَلرِّ‌جَالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّسَاءِ» اظهار کرد: این آیه سلسله مراتب قدرت را نشان می‌دهد که مردان بر اساس مباحث روانشناختی به دلیا روحیات فردی، نگاه از بالا و همه جانبه به زندگی و کلی نگری که دارند می‌توانند فضای خانه را مدیریت کنند تا آسیبی متوجه خانواده و اعضای آن نشود.

وی افزود: خداوند در ادامه این آیه می فرماید بهترین زنان کسانی هستند که در ضمن مدیریت مرد خانه، پذیرای قوانین هستند تا فرزندانشان هم بتوانند از چهارچوبی که به صورت زوجی ایجاد شده است فرمانبرداری کنند.

مشاور خانواده بیان کرد: زن زیرک زنی است که در ضمن اینکه از شوهر اطاعت می‌کند نظرات و رسالت خودش را به همسرش می رساند و در تصمیم نهایی نقش دارد.

وی با اشاره به تاکیدات اسلام نسبت به رعایت سلسله مراتب قدرت در خانواده گفت: در فقه بیان می‌شود که بعد از فوت پدر، انگشتر و شمشیر پدر به فرزند ارشد می‌رسد که این امر نیز نشان از اهمیت سلسله مراتب قدرت دارد؛ زیرا فرزند اول معمولا مسئولیت پذیرتر و ریاست طلب تر است و رویکرد آدلر نیز این ویژگی ها را تایید می‌کند.

رضوانی ادامه داد: قرآن اشاره می‌کند که فرزند اول باتوجه به ویژگی‌هایی که دارد می‌تواند الگوی خوبی باشد به همین خاطر بر اساس جایگاهی که دارد امتیازاتی به او داده شده است.

وی با اشاره به بر اساس نگاه دینی و قرآنی، روش های تربیتی در هفت سال اول، دوم و سوم متفاوت است، تصریح کرد: در هفت سال اول باید با روش سیادت در قالب نمایش، خلاقیت و بازی فرزندان تربیت شوند و نکات لازم را فرا بگیرند.

کارشناس تربیتی عنوان کرد: در هفت ساله دوم فرزندان ادب آموزی و قواعد و قوانین را به صورت مستقیم آموزش می‌بینند و در هفت سال سوم که سن نوجوانی به بعد است با مشورت، استدلال، شیوه های سقراطی و... باید فرزندان تربیت شوند.

انتهای پیام