خبرگزاری حوزه / با توجه به ایام اعتکاف مسأله و حضور نسل جوان و نوجوان در این آیین عبادی خبرگزاری حوزه، اقدام به برگزاری نشست بررسی بایسته های برگزاری اعتکاف دانش آموزی و حضور نسل جوان و نوجوان در اعتکاف با حضور حجت‌الاسلام عباس صالحی مسئول اعتکاف دانش آموزی ستاد مرکزی اعتکاف و حجت‌الاسلام حامد تقدیری مدیرعامل بنیاد ملی نوجوان کرده است که در زیر مشروح مباحث مطروحه در این نشست آمده است.

حجت الاسلام عباس صالحی:

در خصوص تاریخ آغاز اعتکاف دانش آموزی تاریخ دقیقی وجود ندارد زیرا مبنای ما تنها قم و ایران نیست ولی می توان گفت که نزدیک به ۱۰ تا ۱۵ سال پیش مباحثی چون اعتکاف های تخصصی از جمله دانش آموزی مطرح شد چون نیازها و شکل برنامه های آنها متفاوت بود.

در این حوزه و ابتدا در شهرهای بزرگ ایران مثل قم، تهران و مشهد اعتکاف های دانش آموزی در فضای کوچکی شکل گرفت ولی پس از پاندمی کرونا و دستورالعمل های بهداشتی که همگان را محدود کرده بود مردم به دنبال محیط های جمعی می گشتند تا حال و هوای سه سال قبلش را از بین ببرد. یکی از این عرصه ها، اعتکاف بود زیرا نوجوانان و جوانان به مسائلی رسیدند که خیلی به دنبال آن می گشتند که همان آرامش بود.

پیش از کرونا بیان می کردند که برای آرامش باید تنها تر باشیم ولی در کرونا همگان دیدند که تنهایی نیز به آرامش ختم نشد.

امروز در روستاهایی که تعداد جمعیت خانوار آنها به اندازه ده خانوار نیست دارای اعتکاف دانش آموزی هستیم تا شهرهای بزرگی مثل قم وتهران که اعتکاف های چند ده هزار نفره با حضور دانش آموزان برگزار می شود.

از دو سال پیش مساله اعتکاف دانش آموزی وارد فاز جدیدی شد. مقام معظم رهبری در دیدار با همافران از بحث اعتکاف دانش آموزی نام بردند.

در حال حاضر جامعه را در مسیر سیر معنوی آماده کرده ایم. پس از آن به سراغ مجموعه های مختلف کشور رفتیم و امسال در تمام استان ها، نماینده اعتکاف دانش آموزی داریم که کار آن تسهیل گری اعتکاف دانش آموزی است.

مثلا برخی از مدارس در این ایام امتحان برگزار می کنند و در این زمینه حداقل ۱۰۰ مدرسه توسط رابطه استانی و تسهیلگر از طریق مدیرکل استان و وزیر آموزش و پرورش مساله امتحان دانش آموزان را حل می کند.

این مساله به حدی در کشور رشد داشته است که شاهد رشد ۳۰۰ درصدی در برخی از مناطق کشور هستیم.

امسال یزد دارای ۷۰ محفل اعتکاف است که ۵۴ محفل مشمول اعتکاف دانش آموزی است که در قم و تهران نیز همین نسبت حاکم است. در حقیقت نوجوانان به دنبال فتح قله های معنوی هستند که قطعا جزو رویش های اصیل انقلاب است.

فعالیت های ستاد دانش آموزی اعتکاف

ستاد مرکزی اعتکاف و کارگروه اعتکاف دانش آموزی وظیفه تسهیلگری در این بخش دارد. تسهیلگری ارگانی و بدنه نظام و جلسات اداری یک بخش این تسهیلگری است و یک بخش از این تسهیلگری ، تسهیلگری محتوایی است. شاید برخی از شهرستان ها نتوانند محتوای قوی در این حوزه تولید کنند.

کارگروه های تخصصی در ستاد مرکزی اعتکاف تشکیل شده است که از جمله آنها می توان به کارگروه نسل جدید و احکام و... است. ما می خواهیم نوجوان نسل خود را بشناسیم. بیش از یک سال روی این طرح ها کار کرده ایم.

کارگروه تولید محتوا ۱۰ محتوای ویژه را برای فعالان این حوزه در کشور تولید کرده است. گاهی اوقات به حدی حجم دانش آموزان زیاد است که مجبور به توسعه مکان ها هستیم. در این زمینه شیوه نامه برگزاری اعتکاف دانش آموزی از صفر تا صد با جزییات بسیار دقیق آورده شده است.

این فعالیت در حوزه بین الملل نیز آغاز شده است. یعنی در کشورهای مختلف این اعتکاف برگزار می شود ولی این شیوه را از ما دریافت می کنند و یک اعتکاف نوجوانانه را برگزار می کنند.

رصد و استمرار

کارگروه رصد ستاد اعتکاف هر سال گراف آسیب شناسی و پیشنهادی برای نهاد اعتکاف کل کشور را می نویسد که شامل جزئیات ثبت نام و تبلیغات و نحوه اجرا و برنامه ها و برخوردهای خادمان و... است.

یکی از سخت ترین امور اعتکاف، حتی بیشتر از برگزاری اعتکاف، مساله استمرار بعد از اعتکاف است. در سه روز اعتکاف جرقه و انگیزه ای برای نوجوان ایجاد می شود و قرار است که یک سال انگیزه ای برای همراه کردن نوجوانان ایجاد کنیم.

باید مساجدی که در آنها اعتکاف دانش آموزی برگزار شود دارای ماهیت وجودی و ابزاری نگه داشتن جوانان و نوجوانان را برای تکمیل فرایند استمرار در خود داشته باشند.

امسال اولویت یک مساجد دانش آموزی استقرار داشتن گروه تربیتی در مساجد بوده است. حال این گروه تربیتی معمولا در همان مسجد پایه گذاری شده است.

در سالهای گذشته این ضعف را داشتیم که دانش آموزان از گوشه گوشه شهر در یک سری نقاط مستقرمی شدند ولی امسال ۵۴ نقطه اعتکاف دانش آموزی را برگزار کرده ایم. زیرا قرار نیست که یک دانش آموز از یک منطقه قم به یک منطقه دیگر برود. بلکه باید منطقه نزدیک محل سکونتش باشد که در همان محل استمرار فعالیت تربیتی اش را پیگیری کنیم. این امر در همه شهرها به مرور دنبال می شود.

رشد حداقل ۲۰ درصدی حضور دانش آموزان در اعتکاف

استمرار اعتکاف امری بسیار مهمتر و از برگزاری اعتکاف است.

با توجه به فعالیت هایی که در این عرصه انجام شده است حداقل رشد ۲۰ درصدی را در توسعه اعتکاف دانش آموزی در اعتکاف امسال شاهد هستیم.

باید بدانیم که آینده ایران و نظام و حتی آینده اسلام نیز به دست این نوجوانان است که متاسفانه نگاه اشتباهی به آنها داریم. باید نوجوان ها را شناخت زیرا تصور ما این است که آنها را می شناسیم.

اعتکاف محیط خوبی برای آشتی شناختی ماست. گاهی اوقات زبان و تفکرات و نگاه های ما نزدیک جوانان و نوجوانان نیست. باید آنها را شناخت و گاهی با آنها همراه شد.

خداوند دو مناسک تربیتی را به ما آموزش میدهد که یکی حج است و دیگری اعتکاف که مسیر تربیتی را پیش روی ما قرار می دهند.

فطرت نسل جدید به اندازه فطرت بچه های دهه پنجاه و شصت پاک است. اعتکاف کمی از شیرینی معنویت را به آنها می دهد.

نسلی که امروز در کشور رشد پیدا می کند در بستر معنویت و روح معنوی شکل می گیرد و خود را برای حضور در عرصه های بین المللی آماده می کند. امروز وقتی رهبر انقلاب نوجوانان مهیای حضور در عرصه های بین المللی می کنند راهبردی عالی را برای این نسل در نظر دارند زیرا این مساله را در این نسل می بینند. ما نیز باید در همین مسیر همگام باشیم. همین امروزه نیز اعتکاف ما در سطح ملی و فراملی پیشروی های خاص خود را داشته باشد.

قطعا تا ده سال آینده نسل نوجوان و جوان ما قله‌ها را فتح خواهند کرد.

حجت الاسلام تقدیری:

امروز فرزندان جامعه می خواهند ثابت کنند که آن نسل زد که همه از آنها توصیفات عجیبی می کنند و می گویند که این نسل را نمی توان شناخت چه واقعیت زیبایی دارند.

این نسل در اعتکاف می خواهند روایت جدیدی برای خود و دیگران ارائه کنند. نوجوانان به مسیر خدا و اهل بیت(ع) و فطرت های پاک بیشتر پایبند هستند و برای آن نیز قیام کردند. با حرکت های است که انسان ها شرایط را ایجاد می کنند.

باید این نکته را بگوییم که ما مسئولان نبودیم که اعتکاف های دانش آموزی را به این شکوه رساندیم بلکه دانش آموزان بودند که این عظمت و شکوه را ایجادکردند.

امروز شهر و محل و مسجدی نیست که توسط نوجوانان فتح نشده است. امروز حتی شاهدیم حسینه های ما نیز توسط نوجوانان فتح شده است.

مقام معظم رهبری ۱۳ آبان امسال نوجوانان را رسولان و سفیران جامعه اسلامی و انقلاب اسلامی و تمدن نوین اسلامی خواندند.

امسال اعتکاف، اعتکاف مقاومت است. یعنی صرفا نماز و روزه نیست بلکه دارای یک بعد اجتماعی به نام مقاومت است و همه نوجوانان در قرارگاه مرکزی اعتکاف نوجوانانی قرار گرفتند و عهد بستند که کارهای بزرگی رقم بزنند.

سیاسی شدن اعتکاف

یکی از جلوه های توحید آن است که باید به سمت خدایی شدن حرکت کنیم. همه موحدان باید جلوه توحیدی را در خود متجلی کنند. برخی نماز هم می خواندند ولی مسجد ضرار را هم می ساختند.

وقتی از خدا و توحید سخن می گوییم به معنی آن است که همه این عرصه را با هم قبول کنیم.

برای موحد بودن باید هر به هرچه خدا می گوید عمل کنیم. خداوند سه وظیفه مهم را از ما طلب می کند. نخست حرکت و دوم جهت حرکت که باید در مسیر الهی باشد. سومین مورد نیز حمایت از مستضعفان جهان است. حتی اگر در ایران هم نبودیم باید از مستضعفین حمایت کنیم. امروز هم شاهد هستیم که هم دنیا امروز برای حمایت از غزه بهم ریخته است و همه دنیا از این مردم دفاع می کنند.

مسأله حمایت از مستضعفین همان مسأله عبودیت است. قرارگاه مرکزی مقاومت همان قرارگاه عبودیت است. اینکه برخی بگویند که حمایت از مظلوم و قرارگاه مقاومت در اعتکاف یک امر سیاسی است با هیچ معیار منطقی مطابق نیست.

زمانی است که در خصوص یک مرز و بوم محدود و احزاب و گروه های سیاسی صحبت می کنیم، در آنجا می توانیم از مساله سیاسی بودن سخن بگوییم ولی این مساله یعنی حمایت از مظلوم همان توحید است و اصلا سیاسی نیست.

مساله جریان مقاومت یک گفتمان اسلامی است که این رویداد را رقم زده است.

مخاطب شناسی در اعتکاف

در زمینه بایسته های اعتکاف دانش آموزی باید روی عوامل موثر در این حوزه کار کنیم. مرحله نخست، شناخت مخاطب، دوم زیست بوم عملکرد و جهت دهی و مسیر نهایی را نیز باید مشخص کنیم. برخی اوقات چون این روش ها را نمی دانیم مبدل به آسیب می شود. روش اردویی روش مناسب اعتکاف نیست. نباید به شکلی عمل کنیم که گویی به اردو رفته ایم. اعتکاف محل رشد معنوی است.

ستاد اعتکاف از مهمترین نهادهای معنوی و تبلیغی مردمی کشور است. همین ستاد نشان می دهد که حرکات مردمی چه تاثیرات عمیقی در کشور دارد.

سازمان تبلیغات نیز تلاش دارد که از این ظرفیت در راستای توسعه و تعمیق فرهنگ معنویت در میان جوانان و نوجوانان استفاده کند. در این راستا سایت اعتکاف نوجوانی ایجاد و مشغول به کار شد. در این زمینه ۲۵۰۰ مجموعه اعتکاف نوجوانی در کشور نقطه گذاری شده است. در واقع سازمان تبلیغات به کمک این ستاد مردمی آمده است.

اعتکاف از جمله مناسک جمعی است که نقش مهمی در پرورش روح جمعی دینی و معنوی در کشور دارد.

سن نوجوانی سن شکل گیری حرکت در فضای مجازی است. این سن سن محبت و عشق و فعالیت در فضای جمعی است. بیشترین مطالعه دانش آموزان از مجموعه تحت فعالیت ما در سازمان تبلیغات اسلامی مساله اردو است.

ماهیت شناسی تربیتی اعتکاف

اعتکاف درست است که یک نهاد و درون فردی دارد ولی یک حرکت دینی فردی است که در قالب جمع شکل می گیرد و محتوای بزرگتر پیدا میکند.

اعتکاف، مسیر حرکت انس با خالق را همواره می کند. این انس را می توانیم مقدمه ارتباط با دوستان کنیم و در فضای مجازی نیز ساری و جاری کنیم.

اعتکاف نوجوانی در کنار اربعین نوجوانان و حرکاتی مثل احلی من العسل نوجوانی و... است و نوجوانان ما با این حضور می خواهند به ما بگویند که ما در میدان حاضریم و ما را باید جدی بگیرید.

انتهای یپام