به گزارش خبرگزاری حوزه، «فَقار» واژه‌ای عربی و جمع «فقرة» و به معنای «مهره»، «حفره»، «دندانه» و «پستی و بلندی» است.

به مهره‌های کمر نیز ستون فقرات می‌گویند؛ زیرا حفره‌حفره است و پستی و بلندی دارد.

«ذوالفَقار» یعنی چیزی که دارای مهره مانند ستون فقرات، حفره، دندانه و پستی و بلندی است.

شیخ صدوق شمشیر ذوالفقار را متعلق به حضرت رسول الله محمد مصطفی و امیر مؤمنان علی بن ابیطالب علیهماالسلام می داند.

چون تیغهٔ شمشیر ذوالفقار دارای دندانه و پستی و بلندی (چیزی شبیه چاقوی دندانه‌دار و اره‌ای) بوده است، به آن ذوالفقار می‌گفته‌اند.

علامه مجلسی نقل نموده که از علت نامگذاری این شمشیر از امام باقر(ع) سوال شد و ایشان فرمود: "علی(ع) با شمشیر ذوالفقار به هیچ کس ضربتی نزد، مگر این که او را در دنیا از خانواده و زن و فرزندانش جدا کرد و در آخرت او را از بهشت جدا ساخت." و این شمشیر باعث فقره و جدایی شده است.

علامه مجلسی از تفسیر السدی الکبیر نقل می کند که آیه: "وَ اَنْزَلنا الحَدِید فِیهِ بَأسٌ شَدِید وَ مَنافِع لِلناسِ / حدید-25

آهن را که در آن نیروی شدید و سودهایی برای مردم است، فرو فرستادیم." ....اشاره به ذوالفقار دارد که از آسمان برای پیامبر(ص) نازل شد.

شیخ صدوق در احتجاج نقل نموده : ذوالفقار بعد از امام علی(ع) به امام حسن(ع) و سپس به امام حسین(ع) و در نهایت به امام زمان(عج) رسیده و اکنون نیز دست امام عصر(عج) می باشد.

چنانچه از امام صادق(ع) نقل شده است: "شمشیر امام زمان(عج) هنگام ظهورش، همان ذوالفقار است.

ابن اثیر در الکامل خود می نویسد: در جنگ احد حضرت علی(ع) جانفشانی‏‌های بسیاری در حق پیامبر اکرم (ص) انجام داد تا جایی که جبرئیل نازل شد و ایثار علی (ع) را نزد پیامبر (ص) ستود و گفت: این نهایت فداکاری است که او از خود نشان می‌‏دهد.

رسول خدا (ص) نیز گفت: "من از علی و او از من است‏." سپس صدایی در آسمان شنیده شد: "لاسیف الا ذوالفقار، ولا فتی الا علی؛ شمشیری چون ذوالفقار و جوانمردی همچون علی نیست."

نکتهٔ مهم:

در منابع معتبر دینی، شمشیر ذوالفقارِ مولای متقیان به شکل «دولبه» ذکر نشده است.

منابع:

صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۱۹

صدوق، احتجاج ، ج ۲ ، ص ۴۳۶

صدوق، علل الشرایع، ج۱، ص۱۶۰

ابن شهر آشوب ، ج ۱ ، ص ۳۱۲

بحار مجلسی، ج۳۷، ص294

ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج‏۲، ص‏۱۵۴.