به گزارش سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»، یکی ازشبهات مطرح درمیان مردم مرتکب شدن مردم به گناه درماه رمضان است درحالی که پیامبر (ص) درروایتی فرمودند: در روز نخست ماه رمضان شیاطین سرکش دربند می شوند.[۱] وخداوند (عزّ و جلّ) بر هر شیطان سركش، هفت تن از فرشتگانش را گمارده است و تا زمانى كه این ماه شما [ماه رمضان] سپرى نشده است نمى توانند آزاد گردند.کارشناسان مرکز ملی پاسخگویی به سئوالات دینی به این شبهه این گونه پاسخ داده اند.
شیطان برای همگان در بند می شود، اما اعمال و رفتار ما، سبب آزادی او می شود و به همین سبب می تواند بر روی ما اثرگذار باشد.
حضرت علی (ع) می فرمایند: وقتى ماه رمضان فرا رسید، رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله برخاست و خداوند را حمد گفت و ستایش كرد، سپس فرمود: اى مردم، خداوند شما را از دشمنان جن و انس شما حمایت كرد و فرمود: «مرا فراخوانید تا براى شما اجابت كنم، و به شما وعده اجابت داد، بدانید براستى خداوند (عزّ و جلّ) بر هر شیطان سركش، هفت تن از فرشتگانش را گمارده است و تا زمانى كه این ماه شما [ماه رمضان] سپرى نشده است نمى توانند آزاد گردند.[۲]
اما عده بسیاری، تاثیر شیطان بر خود در این ماه را تجربه کرده و می کنند. بنابراین روشن است که جنود شیطانی به طور کامل غیر موثر نمی شوند. و همچنان توانایی ایجاد انحراف هایی دارند. و در تبیین چگونگی تاثیر شیطان، علیرغم روایات بیان کننده محبوس شدن شیطان چند احتمال می توانیم طرح کنیم:
* سبب حبس شدن شیطان:
سبب حبس شدن شیطان، عمل روزه داری است چرا که گرسنگیِ ناشی از روزه، راه ورود شیطان را مسدود می کند کما اینکه پیامبر (ص) می فرمایند: شیطان مانند خون در انسان جارى مىشود، پس با گرسنگى، مجارى او را تنگ كنید.[۳] در واقع محدود شدن شیطان برای هر کس به میزان اثرگذاری روزه اوست. و کسانی که روزه نمی گیرند یا آداب آن را به خوبی رعایت نمی کنند، شیطان در مقابل شان محدود نیست و به همین جهت تاثیر شیطان را احساس می کنند. در واقع محبوس شدن شیاطین برای عده ای مخصوص است.
* شیطان برای همگان در بند می شود
شیطان برای همگان در بند می شود، اما اعمال و رفتار ما، سبب آزادی او می شود و به همین سبب می تواند بر روی ما اثرگذار باشد. و روایت ذیل می تواند بر این مطلب دلالت داشته باشد:
پیامبر (ص) می فرمایند: ای مردم در این ماه درهای بهشت باز است، از خداوند بخواهید آن را بر شما نبندد، و درهای آتش بسته است از پروردگارتان بخواهید آن را بر شما باز نگرداند، و شیاطین را بسته‌اند، از پروردگارتان تقاضا کنید که آنها را بر شما مسلّط نگرداند.[۴] و حتی رفتار ما در قبل از ماه مبارک رمضان نیز می تواند در این باره موثر باشد.[۵]
* منظور از در بند شدن شیاطین
منظور از در بند شدن شیاطین، در بند شدن همه آنها نیست. کما اینکه در بعضی از روایات تعبیر شیطان با الفاظی نظیر "مرید"[۶] مقید شده است. و سید بن طاووس نیز این احتمال را با وجوه مختلفی ذکر کرده است. از جمله اینکه شاید هر ماه، شیاطین مخصوص به خود داشته باشد و تنها شیاطین مخصوص ماه رمضان در بند می شوند اما سایر شیاطین همچنان مشغول فعالیت خویش هستند. یا اینکه اگر چه شیاطین در بند می شوند، اما ابلیس همچنان آزاد بوده و به فعالیت خویش می پردازد.[۷]
علاوه بر اینکه تنها عامل موثر در انجام گناه، شیطان نیست و انسان نباید از تاثیر نفس اماره خود غافل شود.
[۱]. عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج۲، ص۷۱، ح ۳۳۱.
[۲]. وسائل الشیعة، ج۱۰، ص ۳۰۴، ح ۱۳۴۷۷.
[۳]. مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج۱۶، ص۲۲۰، ح۱۹۶۵۰.
[۴]. أمالی الصدوق، ص۹۵، المجلس العشرون.
[۵]. ر.ک: الإقبال بالأعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة،ج۱، ص ۷۳.
[۶]. وسائل الشیعة، ج۱۰، ص ۳۰۴، ح ۱۳۴۷۷.
[۷]. ر.ک: الإقبال بالأعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة،ج۱، ص ۷۳.
*مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
