به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه در اولین دوره کارگاه‌های اسلامی سازی علوم انسانی در سالن جلسات مجتمع امین قم بحث علم دینی و اسلامی سازی علوم قبل از اینکه در ایران مطرح شود در کشورهایی مانند آمریکا، مالزی، اندونزی، عراق و سایر مراکز علمی مطرح بوده است.

وی بیان کرد: یکی از مراکزی که در این زمینه پیش قدم بوده مرکزی در واشنگتن است که توسط اسماعیل فاروقی راه اندازی شد و هنوز هم در جریان است و بیشتر در حوزه اسلامی سازی علوم انسانی به تحقیق پرداخته است.

رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران گفت: دانشگاه بین‌المللی اسلامی در مالزی نیز در این زمینه دست به فعالیت هایی زده است و سعی کرده اند یک دانشگاه با همین رویکرد داشته باشند که در کنار علوم غیر اسلامی، عده ای نیز به علوم اسلامی بپردازند.

 وی ابراز داشت: موسسه دیگری در کوالالامپور توسط سید محمد نقیب العطاس تأسیس شد و تحقیقات و پژوهش‌هایی بر علم دینی انجام داد و عمدتاً نیز به انتشار کتاب‌های موسس آن پرداخت.

حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه گفت: در ایران و حوزه علمیه قم نیز مؤسساتی مانند بنیاد اسرا و موسسه آموزشی امام خمینی(ره) در این مورد نیز به تحقیقاتی پرداخته‌اند.

وی عنوان کرد: عرضه دیدگاه‌های مختلف در علم دینی موجب شد که عده‌ای به نقد آن بپردازند و به موافقت و مخالفت با آن بپردازند.

این محقق حوزوی با اشاره به گرایش‌های مختلف در جریان موافق و مخالف علم دینی گفت: غرب‌گرا، غرب‌ستیز، غرب گریز و غرب گزین چهار گرایش مختلف در مورد علم دینی است.

وی با بیان اینکه اکثر کسانی که راجع به علم دینی سخن گفته‌اند بر مبانی تأکید داشته‌اند افزود: اگر مبانی، اسلامی باشد علوم، اسلامی می‌شود و اگر مبانی سکولار باشد علوم نیز سکولار می‌شود.

حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه گفت: هیچ‌کدام از کسانی که به علم دینی پرداخته‌اند بر روش‌شناسی علم دینی تأکید نکرده‌اند، ولی من به یک الگویی معتقد هستم به نام حکمی اجتماعی که بر مبانی و روش‌شناسی تأکید دارد.

وی با اشاره به اینکه قوام هر علمی به روش‌شناسی آن است تصریح کرد: در مورد علوم طبیعی به علوم طبیعی اسلامی معتقد نیستم بلکه به علوم طبیعی با رویکرد اسلامی معتقد هستم.

رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران گفت: رویکرد علوم انسانی باید اسلامی باشد؛ اسلامیت وصف خود دانش نیست بلکه وصف متعلقات آن است.

وی بیان کرد: وقتی به ساختار علوم اجتماعی مراجعه می‌کنیم می‌بینیم سه فعالیت توسط آن صورت مگیرد، اولین کار آنها توصیف انسان مطلوب است و سرچشمه آن از نظام فلسفی گرفته می‌شود.

حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه گفت: دومین کار علوم اجتماعی توصیف انسان محقق است، یعنی انسانی که به عنوان یک حقیقت در خارج تحقق دارد.

وی ابراز داشت: یکی از اشکالاتی که منکران علوم اجتماعی دینی می‌گیرند این است که مطرح می‌کنند علوم انسانی تجربی است که به مشاهده نیاز دارد و تفاوتی بین مشاهده اسلامی و غیر اسلامی نیست.

این محقق حوزوی افزود: در جواب آنها باید گفت که علوم اجتماعی توصیف انسان محقق نیست بلکه توصیف انسان مطلوب نیز یکی از کارهای علوم اجتماعی است.

وی بیان کرد: سومین کاری که علوم اجتماعی انجام می‌دهد تغییر انسان محقق به انسان مطلوب است که به سه صورت انجام می‌شود، تغییر باید و نبایدهای حقوقی و باید و نبایدهای راهبردی و ایجاد ساختارهای نو برای تغییر انسان محقق به مطلوب.

حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه با اشاره به اینکه ساختارهای جامعه رفتارها را عوض می‌کند گفت: یک ساختار حوزوی می تواند در حوزه مجتهد تربیت کند ولی ساختار دیگری در همین حوزه تنها می تواند انسان های فاضل تربیت کند.

وی تصریح کرد: ساختار واحدی مجتهد تربیت نمی‌کند، استادی که مرتب با دانشجوی خود در ارتباط باشد و قدم به قدم او را پیش ببرد باعث می‌شود که مجتهد تربیت شود.

رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با بیان اینکه در هر سه ساحت علوم اجتماعی، اسلامیت و غیر اسلامیت معنی دارد گفت: نگاهی که اسلام به انسان و ارزش دارد با نگاهی که سکولار دارد متفاوت است.

وی با اشاره به اینکه وقتی مبانی انسان شناسی و ارزش شناسی تغییر یافت توصیف انسان مطلوب نیز عوض می‌شود، افزود: در نظام‌های کلاسیک هرقدر انسان مصرف گراتر باشد این جامعه مطلوب است.

انتهای پیام/313/30