جواد اردکانی کارگردان سینما و تلویزیون در گفتوگو با خبرگزاری «حوزه» درباره نقش و جایگاه روحانیت در سینمای دفاع مقدس گفت: قبل از اینکه بخواهم به نقش و جایگاه روحانیت در سینمای دفاع مقدس بپردازم باید اذعان نمود سینمادر عرصه دین وضعیت خوبی ندارد.
وی گفت: همین مسئله سبب شده اقشاری که در جنگ تحمیلی جانفشانی کردند به درستی در فیلمهای مورد نظر تصویر نشوند. در این میان بی مهری که به روحانیت در این عرصه رفته بیش از دیگر اقشار جامعه است، چون با وجود جانفشانی بسیاری که روحانیت در طول هشت سال جنگ از خود نشان داد، این ایثارگری ها به شکل مناسبی در فیلمها و سریال ها نشان داده نشد.
وی افزود: البته لازم است به این مهم هم اشاره کنم، فیلمهای خوبی در رابطه با (جایگاه روحانیت در دفاع مقدس) تولید شده و در جای خود شایسته تقدیر است، اما در مقایسه با رشادتهایی که از جانب روحانیون در طول جنگ تحمیلی انجام شده کافی نیست!
*چگونه می توان روحانیت را تصویر کرد
این فیلمساز در پاسخ به این سوال روحانیت را به چه طریقی در فیلمهای سینمایی میتوان تصویر کرد؟ گفت: نگاه به روحانیت در سینمای جنگ ابتدا از طریق اعزام مبلغ مذهبی و انقلابی برای تقویت بنیه دینی و اعتقادی رزمندگان در جبهه است و همین رویکرد در فیلمهای ایرانی معمولاً مورد توجه قرار گرفته، البته در همین عرصه نیز ضعفهای آشکاری داریم، چون کارهای تولید شده عمدتا در یک سطح باقی ماندهاند.
کارگردان فیلم سینمایی «شور شیرین» ادامه داد: وقتی بحث از سطحی نگری می شود، منظورم این است در این آثار همه تلاش تهیه کننده و کارگردان این است که روحانیت در فیلمهای دفاع مقدسی تنها افرادی هستند که رزمندگان را تشویق میکنند، بدون اینکه بخواهند به نقش و جایگاه جهاد در احکام اسلامی اشاره شود. این نکته مهمی است که متاسفانه مغفول مانده است، نباید فراموش کرد، جنگ ما در هشت سال دفاع مقدس با دیگر جنگهای دنیا فرق داشت. در جنگ تحمیلی جوانان ایرانی با تکیه بر اندیشههای اسلامی در مقابل دشمنی ایستادگی کردند از سوی تمام کشورهای دنیا تجهیز شده بود. این ویژگی میتوانست از طریق روحانیون در فیلمهای سینمایی تصویر شود، ولی متاسفانه این اتفاق تاکنون رخ نداده است.
*مجاهدت های روحانیت تصویر نشده است
وی در تکمیل توضیح فوق اضافه کرد: رویکرد دومی که میتوان برای نقش و جایگاه روحانیت در دفاع مقدس تصویر کرد، جایگاه جهادگری روحانیت است به صورت مستقیم اسلحه به دست گرفتند و همدوش رزمندگان در مقابل دشمن جنگیدند و بسیاری از آنها به شهادت رسیدند، گواه این ادعا تعداد شهدایی است که از روحانیت در طول جنگ تحمیلی به جا مانده است.
اردکانی در ادامه گفت: البته این جانفشانی روحانیت تنها به دفاع مقدس خلاصه نمیشود، قبل از انقلاب در شرایطی که با رژیم درگیر شد واقعا جرأت و شجاعت می خواست و معلوم نبود چه اتفاقی پیش می آید اکنون نیز این رشادت را در همدوش بودن روحانیت با مدافعان حرم شاهد هستیم و در مقابله با گژاندیشان به دفاع از حریم شیعه برخاستهاند.
*غفلت هنر هفتم از مجاهدت روحانیت
این کارگردان سینما و تلویزیون گفت: نقش روحانیت تنها تبلیغ و موعظه نبود بلکه حضور مستقیم آنان در معرکه جنگ مغفول مانده است، اتفاقی که به نظرم به هیچ وجه زیبنده سینمای انقلاب نیست.
اردکانی در پاسخ به این سوال که در خصوص به وجود آمدن چنین وضعیتی چه بخش و افرادی را میتوان مقصر دانست؟ گفت: به نظرم در این حوزه نباید به دنبال نفر یا نهادی خاص گشت، بلکه کل سینما در این حوزه کم کار بوده است. این کلیت هم میتواند در میان مسئولان سینمایی باشد، هم در میان سینماگران، البته باز هم تاکید میکنم، این مسئله را من سهوی نمیدانم چون هنرمند و مدیر ما همانند دیگر اقشار جامعه به ارزش و جایگاه روحانیت در انقلاب اسلامی واقف بوده، اما به دلیل نبود سیاست گذاری کم کاری شده همانند برخی دیگر از اقشار که آنها هم به درستی در جنگ دیده نشدهاند.
*در مستندسازی هم کم کاری کرده ایم
وی در بخش دیگری از سخنانش با تاکید بر اینکه کم کاری موجود تنها به سینمای داستانی خلاصه نمیشود، گفت: وقتی درباره کم کاری موجود حرف میزنم، منظورم تنها به سینمای داستانی خلاصه نمیشود، بلکه در کمال تعجب در سینمای مستند نیز کم کاری شده است، هرچند نباید از آثاری که در این چند ساله تولید شده غافل بود، ولی این تعداد کار با توجه به ایثار و جانفشانی که صورت گرفته بسیار ناچیز است.
این فیلمساز در پایان سخنانش تاکید کرد: ممکن است سوالی پیش آید چرا باید در سینما تصویرگر ایثار روحانیت در هشت سال دفاع مقدس باشیم؟ مگر فقط آنها جبهه رفته اند؟! جواب این است تاریخ و افتخار هر کشوری در گرو پرداختن به قهرمانان خود است تا به نسل آینده نشان دهد چگونه میتوانیم در جهان افتخار آفرین باشیم. برای همین باید بتوانیم قهرمانان جنگ را به درستی نشان دهیم و قهرمان مبارزه با طاغوت و نیز استکبار جهانی روحانیت است که در رأس آنان امام خمینی قرار دارد.