محمد صادق دهنادی کارشناس فرهنگی و رئیس فرهنگسرا معرفت در گفتوگو با خبرگزاری «حوزه» پیرامون سریالهای مناسبتی ماه رمضان اظهار کرد: سازمان صدا و سیما در بحران بودجهای که در چند ساله اخیر به آن دچار شده و همزمان در یک اقدام نامتعارف به توسعه شبکهها نیز میپردازد در همه مناسبتها دچار سردرگمی یا به نحوی حرکت در حال استتار (مخفی شدن) زده است. برای ماه رمضان ابتدا بحث سریال پایتخت 5 مطرح شد و پس از مدتی اعلام شد که این سریال به ماه رمضان نمیرسد و احتمالاً نوروز پخش میشود!
وی افزود: وقتی چنین گذارهای درباره یک سریال مناسبتی مطرح میشود، یعنی از نظر مدیر تلویزیون مناسبت نوروز و رمضان هیچ تفاوتی ندارد! اگر روی سریالهای پخش شده در ماه رمضان امسال متمرکز شویم، میبینیم این نقیصه به همه اجزای ارائه شده در رسانه ملی باز میگردد. نگاه تحلیلی از نظر کیفیت فیلم و سریال را به اهلش میسپارم از نظر مدیریت رسانه میتوانم بگویم که ما با یک وضعیت نا بسامان و نامناسب رو به رو بودیم.
دهنادی ادامه داد: به شخصه به جز حرکت رسانه ملی روی ریل گذشتگان مثال ادامه ماه عسل، ادامه خندوانه، ادامه برنامه سحرگاهی یا سخنرانیهای مراجع تقلید قبل از سریالها شما با چند سریال شبه ترکیهای رو به رو هستید که دو ویژگی بسیار واضح در تولیدشان وجود داشته است؟ اول یک داستان که موضوع و مشکل 99 درصد مردم نیست و فقط نشان از ذهن فانتزی و خیال پرداز نویسندهاش دارد و نکته دوم بحث ساختار عامه پسند، ملو درام و...
وی افزود:این سریالها در هر زمانی قابلیت پخش دارد و میتواند تا اندازهای در رقابت با سریالهای ماهوارهای به همان روش آنها جلب توجه بکند، اما در نقشه کلان مدیریت رسانه مرتبط با ماه رمضان هیچ توجیهی ندارد شبکههای پلاستیکی یا همان تکرار محورها، مثل آی فیلم و... دست به دامن باز پخش چند دهم سریالهای سالهای پیش نموده اند! به نظر میرسد در این سالها علی رغم محدودیتهای بودجهای بخش طرح و برنامه رسانه ملی و همچنین بخشهایی که باید کار نظارت راهبردی را انجام دهند عملکرد مناسبی ندارند.
این کارشناس رسانه درباره سریال «نفس» گفت: یک اتفاق عجیبی که امسال آنهم در ماه رمضان در تلویزیون افتاد موضوع سریال «نفس» بود که در یک اقدام خلاقانه کارگردان مسئله حجاب هنروران غیر مسلمان را حل کرده بود که از نظر شرعی و فقهی کار اشتباهی هم نبود، اما پس از قسمتهای اول شنیده شد که رویکرد تلویزیون و در واقع بهتر بگویم مدیران تلویزیون به این تکنیک عوض شد. این دو معنا را به ذهن متبادر میکند اول اینکه مدیران رسانه از سر عجله و همچنین دستپاچگی قبل از پخش سریال آن را نگاه نمی کنند و یا اینکه نگاه میکنند ولی به خاطر ضعف استدلال و اراده از تصمیمات خود، نمیتوانند در افکار عمومی و در مقابل نظرات مخالف دفاع کنند!؟
رئیس فرهنگسرا معرفت متذکر شد: توجه داشته باشید چنین موضوعی درباره سریالی اتفاق میافتد که قرار است در ماه رمضان پخش شود و روح تقوا را در جامعه تقویت نماید. ای کاش مدیران تلویزیون میتوانستند در شرایط کنونی تصمیمهای بزرگی بگیرند و به جای ادامه روش غلطی که از گذشته شروع شد به جای این همه فعالیت انبوه، پراکنده و کم کیفیت، برند سیمای جمهوری اسلامی را با چند شبکه محدود متنوع، اما قوی و قابل رقابت با رقبای خارجی پر میکردند. همچنین به نظر میرسد حال روز این فضای رمضانی خیلی با حال روز کلی صدا و سیمای ما متفاوت نیست و همان معضلاتی که در حرکت کلی رسانه ملی میتوان مشاهده کرد در عملکرد تلویزیون در ماه رمضان قابل لمس است؛ بی برنامگی، دستپاچگی، فقر مالی و دغدغه اداره یک ساختار انبوه به روز آوری نشده.
وی گفت: البته وقتی ما درباره سریال ماه رمضان صحبت میکنیم؛ قطعاً منظورمان این نیست که مثل سریالهای رضا عطاران وقتی میخواست در ماه رمضان سریال تولید کند همه روزه بودند و سفره افطار و سحر پهن میشد یا حتی سریال پایتخت 4 که همه مشغول بنایی هستند اما سحر و افطار هم دارند و نشان میدهد نویسنده مجبور به سرهم بندی دو سوژه نامتجانس شده یا اینکه حتما درباره روزه و مسائل مذهبی حرف بزنیم. نگاه مدیریتی به ماه رمضان یعنی توجه به پیامهای ماه رمضان، من از شما سوال میپرسم رمضان در معارف اسلامی نماد چیست؟ دعاهای صحیفه سجادیه و بیانات ائمه درباره رمضان به چه مواردی اشاره دارد؟ منظور من این است که وقتی مدیر کلان صدا و سیما میخواهد یک سریال طنز، ملودرام یا حتی حادثه ای و پلیسی سفارش دهد به این چیزها هم فکر میکند یا نه؟
دهنادی اضافه کرد: ما همه زمانها میتوانیم درباره معضل طلاق و اتفاقات عجیب غریب و نزدیک به فانتزی سریال «زیر پای مادر» بپردازیم که مثلاً خلیل کبابی میآید برای پسرش دختر عشق دیرنش را میگیرد و در یک داستان سرایی شگفتانگیز پسرش یک تضاد داستانی ایجاد میکند که اعتقاد دارم اگر در پروندههای قضایی خانواده شما بگردید این معضل برای یک ده هزارم جامعه هم پیش نیامده است و معضل اجتماع ما نیست، اما آیا موقع مطرح شدن این، ماه رمضان است؟ قطعا جواب چیز دیگری است من اعتقاد دارم آن کسی که سریال سفارش میدهد «اگر بدهد و برایش طرح نیاورند» باید خودش به شدت اهل فهم ماه رمضان باشد.
این کارشناس فرهنگی در پایان تاکید کرد: تصور میکنم به دلیل نبود رویکرد مدیریت رسانهای در نقدها، معمولا خبرگزاری و جراید به جای بررسی مسائل کلان ذکر شده بحث را به نقد هنری و تکنیکی اختصاص دادهاند و به همین دلیل هیچ وقت مدیریت کلان سریالهای مناسبتی مورد دقت قرار نگرفته است!