به گزارش خبرگزاری «حوزه»، یکی از مهمترین روایاتی که مورد استناد امام(ره) قرارگرفته، همین مقبوله عمربن حنظله از امام صادق(ع) است که دراین روایت، به صراحت به نیابت ولی فقیه از طرف امام معصوم(ع) تصریح شده، اما حرف دراین است که عده ای که با مبانی ومسایل علم رجال آشنا نیستند این روایت را ازجهت سندی ضعیف می دانند در حالی که چنین نیست، اما به نظر می رسد این روایت در درجه اعلی از وثاقت قراردارد که در ادامه به بررسی روات این روایت می پردازیم.
روایت مذکور به هفت واسطه از امام صادق(علیه السلام) نقل شده، اولین راوی مرحوم کلینی است که اهل نظر می دانند محدث بزرگ مرحوم کلینی بسیارمورداعتماد وثقه وجلیل القدر هستند وکتاب ارزشمند"الکافی" ایشان، از کتب اربعه شیعه و از منابع و مجامع معتبر روایی است و از جهت طبقات رجالی نیز مرحوم کلینی درطبقه ۹قراردارد. راوی بعدی محمدبن یحیی معروف به ابوجعفرعطارقمی است که مورد وثوق و در طبقه ۸ روات معظم است.
راوی بعدی محمدبن الحسین ابی الخطاب است که بسیار جلیل القدر وبلندمرتبه ومشهور به کثرت روایت است، یعنی روایات زیادی را ازمعصوم(ع) نقل کرده وازجهت طبقات رجالی در طبقه ۷قرار دارد. راوی بعدی محمدبن عیسی است، ایشان هم ثقه ومانند راوی قبلی محمدبن الحسین درطبقه ۷قرار دارد، اما راوی بعدی صفوان بن یحیی که از اصحاب اجماع است واز خواص اصحاب اجماع نیز می باشد وحضور ایشان یک وثاقت خاصی به این روایت بخشید، اساسا برمبنای مشهور رجالی، وقتی روایت به اصحاب اجماع برسد، دیگر تمام است ونیازی به بررسی سایر رجال نیست؛ چرا که اصحاب اجماع روایت نمی کنند، مگر ازثقه "لایروون ولایرسلون الاعن ثقه"اما چون ما به شکل استقرایی وکاملا دقیق درصدد بررسی رجالی این روایت هستیم از محدث جلیل القدرصفوان بن یحیی هم عبور می کنیم وراوی بعدی رامورد بررسی قرار می دهیم.
راوی بعدی داود بن الحصین مشهور به کوفی وثقه ومورد اعتماد است، تا اینجا تمام روات از درجه بالایی از وثاقت برخوردار بودند فقط می ماند عمربن حنظله نفر بعدی است اما عده ای روی ایشان تشکیک کرده اند، با این حال نمی شود چنین کرد، زیرا دلایل قابل توجهی برای توثیق ابن حنظله وجود دارد و جالب است بدانیم حتی روایت معتبری داریم که ایشان ازناحیه حضرت صادق(علیه السلام) توثیق شده است.
یک بار آیت الله العظمی سبحانی در درس خارج اصول خودشان با اشاره ای به عمربن حنظله خبری از امام صادق(علیه السلام) نقل کردندکه حضرت فرموده اند: عمربن حنظله بر ما اهل بیت(علیهم السلام) دروغ نمی بندد. "لایکذب علینا"از این کلام پیداست معصوم(علیه السلام) کاملا به ابن حنظله اعتماد دارد واین خبرصریحا موید وثاقت اوست.
حضرت آیت الله شبیری زنجانی در علم رجال خیلی کارکرده اند و صاحب نظر هستند، یکبار از ایشان راجع به عمربن حنظله سوال کردم، فرمودند: عمربن حنظله ثقه است، ضمن این که برخی از اجلای از محدثین متقدم که در نقل اخبار خیلی وسواس داشته اند، اما از عمربن حنظله فراوان روایت نقل نموده اند که برمبنای رجالی روایت ثقات از اجلا از راه های دقیق برای احراز وثاقت روات است همچنین در میان کتب متقدمین دیده نشده کسی نسبت به ثقه بودن عمربن حنظله تشکیک کند، مضافاً بر این که مقبوله عمربن حنظله که موید ولایت مطلقه فقیه است، مورد عمل اصحاب بوده ودارای شهرت است و متخصصان امر می دانند حتی اگر روایتی ضعیف هم باشد، عمل اصحاب به آن جابر ضعف سنداست چه برسد به اینکه ما نشان دادیم تک تک روات مقبوله( که نزد علمای ما تلقی به قبول شده) از اعلی درجه وثاقت و اعتماد برخوردارند. فلذا جای تشکیک باقی نمی ماند.
حجت الاسلام علی شایان
