به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین سعید رهایی  امروز در همایش بزرگداشت آیت الله العظمی موسوی اردبیلی(ره) در دانشگاه مفید تواضع، پارسایی و شاگردپروری و اخلاق مداری را از مهمترین ویژگی های این ایشان در حوزه علمی دانست و گفت: آزادی بیان از مهمترین ویژگی‎های اخلاق علمی ایشان بود.
وی افزود: معظم له به راحتی همه دیدگاه در مجالس ایشان بیان می شد و گاهی به صراحت دیدگاه مقابل را می‎پذیرفتند و گاهی نیز با صراحت از واژه «نمی‎دانم» استفاده می‎کردند؛ ایشان با وزن مرجعیت و جایگاهی که در اجتماع داشتند به شدت مواضع بودند و هیچ شانیتی برای خود قائل نبودند و حتی اجازه جمع آوری کتابی که به اشتباه اسم من به عنوان ناظر تحقیق ایشان بیان شده بود را ندادند.
حجت الاسلام والمسلمین رهایی تصریح کرد: این مرجع تقلید اظهار شعف کردند که در سال 68 توانستند به درس و بحث حوزوی بازگردند؛ ایشان بحث فقه الشرکه و فقه بیمه و فقه تامین را در سال 70 آغاز کردند، زیرا ایشان با درک درست از دگرگون شدن عرصه معاملات و قراردادها نگاه خاص حقوقی به این مساله داشتند.
عضو هیئت علمی دانشگاه مفید با اشاره به تاکید آن مرحوم بر لزوم بررسی تحولات علمی و بیرونی در عرصه مباحث فقهی بیان کرد: ایشان بیان کردند که بر فقها فرض است که این تحول در حوزه معاملات را مورد توجه قراردهند و با تمسک به شیوه مرسوم حوزوی و ارتقا آن بتواند پاسخگوی نیازهای زمان خود باشند؛ ایشان در بحث شرکت بیان می کنند که در کتب فقهی ما متاثر از کتب اهل سنت و با توجه به شرکت های موجود در زمان سه بحث شرکت مدنی بحث شده است؛ ولی صبحتی از شرکت های تجاری مرسوم وجود ندارد در حالی که مردم امروز بیشتر معاملات خود را در حوزه شرکت های تجاری وضع می ‏کنند.
نظر آیت الله موسوی اردبیلی در خصوص بیمه

وی افزود: ایشان در بحث بیمه بیان می کنند که عصر ما عصر خطرات و مصایب است و جامعه بشری اصل بیمه را مطرج کرده است؛ فقیه نمی تواند بگوید که اصل بیمه در حوزه ما مورد توجه واقع نشده است و یا آن را مردود اعلام کند؛ ایشان به همین خاطر فقه تامین را ارایه کردند؛ ایشان به دنبال حضور جدی و نقد کار علمی ایشان از سوی علما و فقها بودند.
مدرس حوزه و دانشگاه افزود: ایشان با تجربیات 9 ساله قضاوت بیان می کند که در پرونده های مهم مشاهده نکردم که کسی به بینه توجه کند و به همین دلیل مباحث فقهی را در حقوق تسری دادند؛ ایشان بیان کردند که هیچگاه از قم خارج نمی شوم تا در عرصه قضا و جزا و معاملات مباحث علمی خاصی را دنبال کنم.
حجت الاسلام والمسلمین رهایی تصریح کرد: ایشان در محضر علمای قم و نجف تحصیل کرده است؛ دروس عالی سطح را در محضر آیات عظام،گلپایگانی، مرتضی حائری و خوانساری در نجف تحصیل نمودند، ولی طبق بیان خودشانتحت تاثیر سه تن از اساتید خود بودند و سعی می کردند که دیدگاه های این بزرگان را بر اساس مباحث علمی خود ارتقا دهند.
عضو هیئت علمی دانشگاه مفید با ذکر این مطلب که مرحوم آیت الله سید محمد محقق داماد از جمله این سه استاد بود؛ ایشان بیان می کردند که مرحوم محقق داماد درس آزاد اندیشی مطالعه به نقد بود؛ نقادی آثار گذشته و اتخاذ قول با مرور تمام قواعد و اصول و فروع از جمله ویژگی هایی که بود که مرحوم موسوی اردبیلی از مرحوم محقق داماد ذکر می کرد.
وی افزود: ایشان همچنین از محضر آیت الله العظمی بروجردی بهره ها برد، زیرا  فقه را به شکل تاریخ‎مند مورد توجه می‎دادند تا منشا مسایل را به بهترین شکل دریابند؛ در این ویژگی نیز نه به اندازه استاد بلکه سعی کرد در این زمینه عنایت ویژه ای داشته باشد.
مدرس حوزه و دانشگاه بیان کرد: بهره دیگر ایشان از مرحوم آیت‎الله‎العظمی بروجردی، مطالعه متقارن بود که اقوال و احکام توسط ایشان با نظر دیگر اندیشمندان و علما سنجیده می شد و بهترین نتایج استحصال می شد.
حجت الاسلام والمسلمین رهایی تصریح کرد: تاثر ایشان از دیدگاه آیت الله العظمی خویی در تحلیل روایات و پردازش مسایل روایی و احاطه بر فقه کاملا مشخص است؛ ایشان در مسایل اصولی نیز این شیوه را به کار می‏بردند و بیان می کردند که اصول فقه شیوه استنباطی است که در بسیاری از مطالب مبنایی عقلایی و عرفی دارد؛ لذا در عین حال اینکه مرحوم آیت الله خوئی مباحثی را ذکر می کردند، ولی در مواردی به این مباحث اشکال وارد می کردند که یکی از آنها در بحث انقلاب نسبت بود.
عضو هیئت علمی دانشگاه مفید گفت: مرحوم آیت‎الله‎العظمی موسوی اردبیلی دارای ویژگی های خاص فقهی بود؛ ایشان پاسدار حرمت فقها و تشیع بودند به رغم اینکه نقد علمی نیز داشتند ولی هیچگاه از حرمت روحانیت نمی گذشتند.
وی بیان کرد:تبارشناسی تاریخی مسایل فقهی، فقاهت با رویکرد قرآنی، توجه به سیره عقلا و دیدگاه عقلایی، توجه به عرف و تحقیقات علمی در موضوع شناسی، اعتقاد به پاسخگویی فقه و اصول نسبت به نیازهای زمان، اعتقاد به اصل سهله سمحه در صدور فتوا، تخصص خاص در باب مباحث حقوقی، اعتقاد به نظام سازی فقهی و تبیین این نظامات برای مردم و توجه به حقوق انسان از جمله ویژگی‎های خاص فکری ایشان در حوزه علمی و فقهی بود.