به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین واعظی امروز در همایش فقه هنر که در تالار غدیر در قم برگزار شد، در زمانی که از فقه هنر صحبت می کنیم، باید نگاه فقه حکومتی داشته باشیم اظهارکرد: باید امکانات هنر را در اجتماعات انسانی بشناسیم و از قابلیت ها و کارکردهای آن آگاه باشیم؛ همچنین باید از دولت مدرن نیز شناخت داشته باشیم.
وی افزود: بر اساس اتخاذ برخی از مبانی که نگاه ما را راجع به کلیّت فقه، انتظارات از فقه، قلمرو فقه و رسالت فقه و فقاهت ترسیم می کند، سه رویکرد کلان به فقه خواهیم داشت.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه در تشریح فقه فردی گفت: فقه فردی عهده دار بیان احکام مکلفین است؛ فقه در استنباط و بیان احکام مکلفین در فقه فردی رخ نمایی می کند.
وی با ذکر این مطلب که قسم دوم فقه، فقه نظامات است تصریح کرد: در فقه اجتماعی و فقه النظامات، در مقابل رویکرد اول قرار نداریم، بلکه فراتر از رویکرد اول است و غیر از رسالت استنباط و تعیین احکام مکلفین به مقوله تنقیح نظامات اجتماعی نیز فکر می کند و کار فقه و فقاهت را در استنباط احکام مکلفین خلاصه نمی کند.
حجتالاسلام والمسلمین واعظی اظهارکرد: آنچه به عنوان نظامات اسلامی مطرح می شود، محتوای نظریه پردازی دارد؛ مراد از این مساله آن است که درون مایه این نظام ها، صرفا فقهی نیست گرچه فقه در آن نقش مهمی دارد.
وی افزود: رویکرد سوم فقه، فقه ولایی و حکومتی است؛ این رویکرد فراروی دو رویکرد قبلی قرار دارد یعنی گرچه کار فقیه سهیم شدن در تنقیح نظامات اجتماعی اسلام و همچنین تعیین تکالیف فردی است، ولی فقه را باید در مقام اجرا و پیاده سازی در بستر جامعه دید، یعنی عنصر ولایت و حکومت را با فقه عجین می کند.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی بیان کرد: عنصر ولایت در فقه فردی دیده نمی شود، ولی پس از مساله استنباط احکام کار فقیه تمام نمی شود و وجوه دیگری به روی فقیه باز می شود؛ پس از استنباط حکم آیا در جامعه ای که نیازمند تقنین هستیم حکم مستنبط همان قانون است یا اینکه زمانی که می خواهیم قانون گذاری کنیم فقه مستنبط را به عنوان منبع قانون استفاده می کنیم.
وی گفت: باید درک روشنی از ظرفیت ها و امکانات هنر داشته باشیم؛ چند نقش اساسی و مهم برای هنر وجود دارد که باید به آن توجه کرد؛ هنر در فرهنگ سازی، ایفای نقش می کند؛ فرهنگ دارای چهار لایه باورها، ارزش ها، نمادها و رفتارها است.
حجتالاسلام والمسلمین واعظی اظهارکرد: هنر در هرچهار لایه از لایه های فرهنگ ایفای نقش می کند؛ یعنی هنر می تواند نظام زیباشناختی و ارزشی یک جامعه را دستخوش تغییر کند؛ همچنین هنر می تواند رفتارساز و نمادساز باشد.
وی افزود: کارکرد دوم آن است که هنر نقش تمدن سازی دارد و می تواند در فرایند تمدن سازی ایفای نقش کند و البته کانال این تاثیرگذاری نیز فرهنگ است؛ هنر می تواند در خدمت ارتقای فرهنگ دینی و دین و تقویت ارزش های دینی نیز قرار گیرد.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی بیان کرد: دید ما به هنر نباید نگاه یک مزاحم باشد تا دامنه هنر را در جامعه منکوب و سرکوب کنیم. در دوران ماقبل مدرن، دولت ها ظرفیت تاثیرگذاری در جامعه و ایجاد تغییرات جامعه را داشتند، ولی واقعیت این است که پس از مدرن شدن جوامع و پدید آمدن امکانات جدید حکمرانی، عملا این اتفاق افتاده است که دولت مدرن توانایی تاثیرگذاری عمیق اجتماعی و مهندسی اجتماعی و ایجاد تغییرات عظیم اجتماعی را در یک زمان کوتاه دارد.
وی افزود: اگر به فقه ولایی توجه کنیم و درک مان را نسبت به امکانات هنر وسیع کنیم و همچنین اگر باور کنیم که دولت مدرن و شرایط نوین حکمرمانی، خوب باشد می تواند برای تعالی جامعه استفاده کند.
حجتالاسلام والمسلمین واعظی اظهارکرد: نگاه فقه به هنر نیز باید فرصتی باشد که دارای ابعاد فرهنگی و تمدن سازی و اقتصادی است؛ هنر می تواند خلق ثروت و اشتغال کند؛ وقتی فقه را در بستر مدیریت جامعه قرار دادیم و آن را به حوزه های نظریات اسلامی و اداره جامعه آوردیم، باید به امکانات و ظرفیت های هنر نظر بیفکند و هنر را به چشم یک فرصت ببیند تا فرهنگ عمومی و دینی جامعه را رشد و ارتقا دهد.
