به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری «حوزه»، به نقل از رایزنی فرهنگی ایران در هند (مومبای)، کشور هند با داشتن جمعیتی بیش از یک میلیارد و دویست میلیون نفر در حال حاضر به عنوان دومین کشور پر جمعیت جهان پس از چین شناخته می شود و علاوه بر آن دومین کشور جهان پس از ایالات متحده آمریکا به لحاظ دموکراسی و آزادی عقیده به شمار می آید و به همین خاطر این سرزمین پهناور و متمدن را کشور هفتاد و دو ملت نیز نامیده اند. در این کشور تمامی اقلیت ها می توانند آزادانه و بدون هیچ دغدغه ای دستورات دینی خود را انجام دهند و به این خاطر تفاهم به وجود آمده با جامعه اکثریت باعث گردیده که هارمونی بسیار زیبا و جذابی را از خود نشان دهند. در این میان جامعه کلیمیان هند به عنوان یک جامعه اقلیت با داشتن اصالتی چندین هزارساله در شبه قاره هند زندگی می کنند و دارای همزیستی خوبی با تمامی اقلیت ها و جامعه اکثریت هستند.

همزیستی مسالت‌آمیز یهودیان هند

یهودیان بسیاری از آداب و رسوم کشور میزبان خود را پذیرفته و آنها را اصلاح کرده اند. در اکثر کنیسه های کلیمیان، چراغ های روغنی به سبک هندوها وجود دارد و بسیاری از پیکرهای سنگی تراشیده شده نیز یافت می شود.

 با رشد سریع جمعیت هند و بزرگ شدن شهرها، آنان نیز برای بدست آوردن فرصت های بهتر مهاجرت کردند و در کلانشهرهای همچون مومبای و شهرهای همچون پونا سکنی گزیده اند و مشغول کار و فعالیت شدند. اما جمعیت یهودیان در حال کم شدن است به صورتی که تا قبل از استقلال هند و تاسیس دولت اسرائیل جمعیت آنان بیش از 25 هزار نفر بود، اما هم اکنون جمعیت آنها به کمتر از پنج هزار نفر می رسد.

اگرچه جمعیت کلیمیان در هند رو به افول است، اما آنها منکر زوال و انقراض خود در شبه قاره بوده و از هویت و موقعیت خود در این کشور پهناور دفاع می کنند. آنها مدعی هستند جمعیت یهودیان در طی چند سال گذشته ثابت مانده و تقلیل نیافته است. به اعتقاد آنها تعداد جمعیت تفاوتی را ایجاد نمی کند. یکی از آنها چنین اظهار می کند: ما به یهودی و هندی بودن خود ادامه خواهیم داد و هند سرزمین پدری ما محسوب می گردد. ما هرگز در هند در موقعیتی قرار نگرفته ایم که با یهودیان بد رفتاری شده باشد و یا مورد آزار و اذیت و پیگرد قانونی واقع شده باشیم و این در جامعه یهودیان کوچینی ها، بابلی ها و یا بغدادی صدق می کند.

پس از تاسیس رژیم اشغالگر صهیونیستی در سال 1948 تاکنون تعداد بیست هزار نفر از کلیمیان هند به این کشور مهاجرت کرده اند، یکی از رهبران مذهبی یهودیان دلایل مهاجرت را سهیم شدن آنها در مراحل سازندگی قوم یهود، امکانات زندگی و شغلی مناسب و نیز انتخاب همسر هم کیش خود برای جوانان ذکر کرد.

جامعه یهودیان هرگز از خودش خاخام نداشته و به ندرت خاخامی از آنها دیدن کرده است و هرکدام از بزرگان اهل کنیسه می تواند این مقام را داشته باشد و همچنین این مقام بین افراد بزرگتر دست به دست می گردد.

یهودیان در هند به چهار دسته یهودیان کوچینی، اسرائیلی، بغدادی یا بابلی ویهودیان مانیپور تقسیم می گردند.

یهودیان کوچینی

مهمترین اقلیت یهودی هند، کلیمیان کوچینی می باشند. آنها را کوچینی نامیدند؛ چراکه از مدت ها پیش در شهر "کوچین" که در جنوب هند و در ایالت کرلا واقع است به سر برده اند. زمان آمدن اولین گروه یهودیان کوچینی مانند بنی اسرائیلیان مشخص نیست، اما یک نکته آن است که آنها همه با هم و به یکباره به کوچین مهاجرت نکرده و در زمان های مختلف به این شهر آمده اند. طبق یکی از روایات تاریخی اولین پدران کلیمی کوچینی در زمان حکومت حضرت سلیمان (ع) به هند آمده اند؛ چراکه آن حضرت با امیر نشینی که احتمالا در ایالت کرلای کنونی (یکی از ایالت های جنوبی هند)  واقع بود، روابط بازرگانی داشته است. در روایت دیگری نیز آمده است که کلیمیان کوچینی پس از آنکه از سرزمین اسرائیل به وسیله "بخت النصر" تبعید شده به هند مهاجرت کرده و بعدها  همکیشان اهل اسپانیایی آنها نیز به این جامعه اقلیت پیوسته اند.

یهودیان اسرائیلی

بزرگترین گروه یهودیان هند بنی اسرائیلی نام دارند، که از قرن ها پیش در سواحل غربی هند و در ایالت مهاراشترا زندگی می کنند و جمعیت آنها بیش از بیست هزار نفر بوده است که به دلیل مهاجرت اغلب آنها به اسرائیل شمار جمعیت آنها کاهش چشم گیری داشته است. امروزه اکثر آنها در اسرائیل سکونت دارند و می توانند به زبان محلی ایالت مهاراشترا (مراتی) تکلم کنند.

یهودیان بغدادی

در اواخر قرن هجدهم، یهودیانی از کشورهای عربی و ایران به هند آمدند که آنها را به صورت دسته جمعی یهودیان "بغدادی" می نامیدند. اکثر یهودیان بغدادی از اهالی بغداد بودند، اما در میان آنها کلیمیانی از سوریه، ایران، یمن و دیگر مناطق عراق نیز وجود داشتند. گاهی نیز این یهودیان را به طور دسته جمعی یهودیان عراقی می نامند. باید گفت که کلیمیان بنی اسرائیل را "اسرائیلی" و یهودیان بغدادی را "یهودی" می گفتند.

کلیمیان بغدادی به خاطر اذیت و آزار مذهبی موجود در کشورهایشان و نیز به دلایل بازرگانی به هند آمدند. اکثر بغدادیها قبل از مهاجرت به هند، تاجران و بازرگانان مهمی بودند. آنها در شهرهای مهم بازرگانی هند اقامت گزیدند. ابتدا در شهر سورت (در ایالت گجرات امروزی) اقامت و بعدها به خاطر اهداف بازرگانی به کلانشهرهای مومبای و کلکته نقل مکان کردند.

برخی از یهودیان بغدادی دارای مؤسسات کوچکی مانند فروشگاهای پوشاک بودند، اما تاجران بزرگی هم در میان یهودیان بغدادی بودند که از شخصیت های مهم در اقتصاد هند محسوب می شدند و هم اکنون نیز بسیاری از بغدادی ها دارای کارخانه هایی در سراسر هند عمدتا در بخش پارچه بافی بودند که یکی از خانواده های ثروتمند معروف بغدادی "خانواده ساسون" بودند.

بغدادی های ثروتمند برای خود کنیسه ها، مدارس، گورستان ها و بخش های در بیمارستان ها به صورت جداگانه بنا می کردند که حق استفاده از آنها مخصوص یهودیان بغدادی بود. بغدادی ها زبان مادریشان عربی بود و به تدریج زبان انگلیسی را به عنوان زبان اصلی خود انتخاب کردند. آنها همچنین دیگر آداب و رسوم انگلیسی از جمله لباس پوشیدن را تقلید کردند. آنان حتی خود را به شکل بریتانیایی ها در آوردند.

یهودیان مانیپور

در شرق هند در ایالت های مانیپور و میزورام، اقلیتی ساکن هستند که خود را از نوادگان طایفه مناشی که یکی از ده طایفه گمشده است، می دانند. این مردم دارای ظاهر و قیافه نژاد زرد پوست هستند و ادعا می کنند که پدرانشان به وسیله آشوریان تبعید و به بردگی گرفته شده اند. پس از گذشت سالها آنها از بردگی به نحوی گریخته اند و به چین آمده اند و سپس به مرز چین و برمه کوچ کرده و به شرق هند آمدند. اکثر ساکنان میزورام و مانیپور مسیحی هستند. در میان یهودیان مانیپور عده ای وجود دارند که معتقدند تمام ساکنان این ناحیه در اصل از طایفه مناشی هستند. یهودیان مانیپور اعتقاد دارند که مسیونرهای مسیحی در قرن نوزدهم یهودیان را مجبور کردند که هویت خود را کنار بگذارند و دین مسیحیت را بپذیرند.