به گزارش خبرگزاری «حوزه»، سالهاست در سینمای کشورمان پیرامون فیلم‌های دینی بحث است و در این عرصه نیز اظهارنظرهای فراوانی نیز انجام می‌شود، برای مثال عده‌ای سینمایی که در آن به موضوعات مذهبی به‌صورت مستقیم توجه کرده باشند به‌عنوان سینمای دینی می‌شناسند. برای مثال اگر در فیلم به بحث شفا یا مناسک عزاداری پرداخته شود جز این دسته کارها محسوب می‌شود. این نگرش در جای خود صحیح است، اما تمام این معنا را در برنمی‌گیرد، چون آثاری نیز هستند که در قالب موضوعات اجتماعی به آموزه‌های ارزشی و دینی توجه دارند.

خلاصه فیلم سینمایی «بدون تاریخ بدون امضاء»

مقدمه فوق بهانه‌ای است که به فیلم سینمایی «بدون تاریخ بدون امضاء» بپردازیم. این فیلم سینمایی که جدیداً روی پرده رفته، توانست در جشنواره سی‌وپنجم تحسین منتقدان و مردم را برانگیزد. داستان فیلم درباره دکتری است که در پزشک قانونی کار می‌کند. وی طی اتفاقی حس می‌کند که در مردن یک کودک به‌نوعی نقش داشته، چون چند هفته قبل با وی تصادف کرده بود، اما در ادامه متوجه می‌شود که تصادف وی نقشی در مرگ کودک نداشته، بلکه خوردن گوشت فاسد  باعث این اتفاق شده است. ولی در ادامه در می‌باید که پدر خانواده به علت فقر مجبور شده که مرغ تاریخ گذشته را به کودکانش بدهد برای همین هم فاجعه رخ داد و کودکی قربانی شده است.

این دکتر که نقش وی را «امیر آقایی» بازی می‌کند در یک دوراهی قرار می‌گیرد، زیرا اگر حقیقت را بگوید و خود را تبرئه کند، پدر آن فرزند تا آخر عمر از عذاب وجدان آرامش نخواهد داشت برای همین هم وی به‌گونه‌ای شواهد را بازسازی می‌کند که در مرگ کودک، پدر بیگانه است و او با تصادفی که قبلاً با کودک داشته، باعث چنین اتفاقی شده است.

تاکید فیلم بر بحث اخلاقیات و توجه به همنوع

از این قصه می‌توان به‌خوبی به چند نکته پی برد که بسیاری از آموزه‌های دینی ما به روی آن تأکید دارند. ابتدا بحث اخلاقیات و توجه به همنوع است که به ما یادآور می‌شود نسبت به سرنوشت اطرافیان خود بی‌تفاوت نباشیم. در کنار آن گوشزد می‌کند، آدم‌هایی پیرامون ما هستند که برای ارزان‌تر خریدن مواد غذایی حاضرند مرغ‌های تاریخ‌مصرف گذشته را مصرف کنند!

نکته دیگری که در این فیلم به‌صورت محسوسی قابل لمس است، ایثار و فداکاری است که قهرمان فیلم در کارش انجام می‌دهد تا به‌نوعی به ما یاد‌آور شود هرکدام از ما می‌توانیم در موقعیت‌های خاص قهرمان باشیم. این ویژگی (قهرمان‌پروری) امتیازی است که در سینمای امروز ما یکی از ضروریات است، چون در فیلم‌های ایرانی به‌شدت رفتار ضد قهرمانانه باب شده و آدم‌ها به‌نوعی افرادی منفعل تصویر می‌شوند که هر ظلمی که به آنان می‌رود را می‌پذیرند.

فیلم سیاه نمایی نیست

«بدون تاریخ و بدون امضا» باوجود پرداختن به مصائب و دشواری‌ها، به‌هیچ‌وجه فیلمی سیاه نما نیست، چون به‌هرحال در هر جامعه‌ای، حتی در کشورهای توسعه یافته نیز، فقر وجود دارد، اما آنچه اهمیت دارد این نکته است که امید نیز در فیلم مشاهده می‌شود، زیرا وقتی تماشاگر از سینما خارج می‌شود این احساس را دارد که وی نیز در موقعیتی خاص قادر است مشکلی را حل کند. این موضوع اتفاق بسیار مهمی است که اگر در فیلم‌های اجتماعی ما باب شود هم آثار موردنظر از سیاه نمایی دور خواهند شد هم به نحوی به مردم انگیزه داده می‌شود تا مشکلات پیرامون خود را حل کند.

اما درباره مباحث فنی این فیلم نیز باید کمی سخن گفت. به‌ویژه در حوزه بازیگری «بدون تاریخ بدون امضا» فیلمی ستودنی است که تمامی نقش‌ها در آن به‌درستی انتخاب شده‌اند. در این میان بازی امیر آقایی و نوید محمدزاده اتفاقی درخور توجه است که هرلحظه از آن، برای تماشاگر دوست‌داشتنی است. درباره کارگردانی فیلم هم باید گفت وحید جلیلوند با دومین کار خود ثابت کرد که فیلمسازی ارزش‌مدار است که می‌خواهد حرف‌های اخلاقی خود را به تاثیرگذارترین شکل به بیننده منتقل کند. این کارگردان همچنین در بخش فنی  دکوپاژ و میزانسن بسیاری خوبی برای کارهایش انتخاب می‌کند. این امتیاز نیز به نظرم تا حدی به فیلمنامه خوب مربوط می‌شود.

فیلمنامه خوب، تنها به روی شخصیت‌پردازی نقش‌ها تاثیرگذار نیست، بلکه همانگونه که گفتند به روی بخش‌های فنی نیز تأثیرات خود را می‌گذارد، بنابراین سناریو این کار جز دیگر امتیازات فیلم محسوب می‌شود به‌ویژه که اوج و فرودهای آن یک‌لحظه نیز تماشاگر را رها نکرده و تا پایان وی را با فیلم همراه می‌کند. مطلب دیگری که به‌عنوان امتیاز فیلمنامه این کار می‌توان برشمرد، است که تا انتهای فیلم قابل پیش‌بینی نیست. درست برخلاف بسیاری از فیلم‌های ایرانی که بعد از 10 دقیقه می‌شود انتهای آن را حدس زد.

در پایان، این فیلم برای تماشاگر ساخته شده، ولی ارزش‌های محتوایی نیز در آن مدنظر قرار گرفته است، برخلاف بسیاری از کارهای امروز سینمای ما که با رویکرد ضعیف خود سطح سلیقه تماشاگران را به‌نوعی پایین آورده است! در خاتمه امید است این قبیل تولیدات بیشتر در سینمای ایران تولید شود تا در آینده کمتر شاهد رشد «خالتورها» در فیلم‌هایمان باشیم.