به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، حضرت آیت الله سبحانی، امروز در دومین جلسه تفسیر ماه مبارک رمضان در مدرسه علمیه حجتیه (مجتمع عالی فقه) گفتند: سوره توبه سوره نهم قرآن کریم است؛ این سوره مثل همه سوره های قرآن کریم، دارای هدف و غرض است؛ در این سوره دو هدف وجود دارد که اول رفع امان از مشرکان است.

ایشان افزودند: ممکن است این سوال پیش بیاید که جهان، جهان آزادی است و چگونه پیامبر اکرم(ص) از مشرکان رفع امان می کند؟قانون اساسی اسلام لااله الاالله است؛ مشرکان با همین یک قانون اول مخالف هستند؛ هدف دوم این آیه رسوایی منافقان عصرخداوند است و بخشی از آیات این سوره مبارک، رسوا کردن منافقان است.

معظم له بیان کردند: شماره آیات این سوره مبارک بین 129 یا و 130 آیه است که البته سوره کامل است فقط با توجه به آرای وقف این اختلاف یک آیه ایجاد شده است؛ این سوره دو نام توبه و برائت دارد و مابقی، توصیفاتی است که بر آن ذکر شده است.

ایشان گفتند: حال یک سوال در اینجا وجود دارد که آیا می توان برای سوره ها نامی نهاد؟ به نظر من می توان چنین کرد؛ ولی باید این نام کاملا بر این سوره تطابق و تناسب داشته باشد؛ 114 سوره در قرآن کریم وجوددارد که همگی با «بسم الله الرحمن الرحیم» شروع می شوند، ولی این سوره بدون بسم الله آغاز شده است؛ برخی از عوام می گویند که بسم الله این سوره در سوره نمل بیان شده است که البته خدا نکند که عوام مفسر شوند.

استاد خارج فقه و اصول حوه علمیه قم اظهارکردند: اولین بحث آن است که علت این امر، آن است که این سوره از نظر مطالب با سوره قبلی همسان است؛ مطالب این دو سوره یعنی انفال و برائت همسان است؛ سوره قبلی در خصوص پیمان است و سوره بعد نیز در خصوص عدم پیمان بحث می کند این مطلب درست نیست، چون بین نزول این دو سوره 7 سال فاصله است و در مقام بعدی تناسب معنی دلیل آن مفهوم نمی شود.

معظم له بیان کردند: وجه دومی که در این زمینه از سوی عثمان بیان شده آن است که هرگاه آیه ای بر پیامبر نازل می شد، ایشان امر می کردند که این آیات را در فلان سوره جای دهید و این دو سوره هم به من رسید و چون عین این مطلب به من رسید، من هم بسم الله در آن ننوشتم.

این مرجع تقلید گفتند: نکته اول اینکه قرآن در عصر پیامبر اکرم(ص) جمع شده است و عثمان نیز جامع کل قرآن کریم نیست؛ مگر می شود که پیامبر از دنیا بروند و قرآن را جمع نکنند؟ این سرمایه بزرگترین سرمایه اسلام در کنار اهل بیت(ع) است پس امکان ندارد چنین امری درست باشد.

حضرت آیت الله سبحانی تصریح کردند: این مطلب درست است که عثمان قرائت واحده را برگزید و شش قرآن نیز نوشته شده و به اطراف ارایه شد؛وی توحید القرائه کرده است ولی جمع القرآن را نمی توان به وی منتسب کرد.

ایشان گفتند: مطلب سوم از امام علی(ع) بیان شده است که بسم الله مظهر رحمت خدا است، ولی این سوره مظهر خشم و غضب است؛ انسان در مواجهه با یک دشمن هیچگاه چهره ای بشاش به خود نمی گیرد و لبخند نمی زند، چون این رویکرد چنین تناسبی با فرد مقابل ندارد.

معظم له تصریح کردند: مشرکان در جزیزه العرب آزاد بودند و مادامی که علیه پیامبر جنگ نمی کردند پیامبر نیز با آنها کاری نداشتند؛ در اولین آیه این سوره خداوند بیان می دارد که این بیزاری و لغو پیمان از سوی خدا و پیامبرش به کسانی از مشرکان است که باآنها پیمان بسته اید.

حضرت آیت الله سبحانی تصریح کردند: پیامبر اکرم(ص) آیاتی را به ابی بکر داد که به سوی مردم ببرد و آنها را ابلاغ کند، وی نیز خوشحال شد و سپس ناقه شد و حرکت کرد، ولی جبرییل آمد فرمود،این آیات را یا خودت باید بخوانی یا یا کسی که از تو باشدبده که آنها را به مردم برساند؛ سپس به امام علی(ع) فرمودند، به سمت ابوبکر برود و آیات را از ابوبکر گرفت و برگشت؛ پیامبر به وی فرمود که این امر امر خدا بود؛ امام علی(ع) نیز این آیات را با تمام قوت برای مردم بیان کردند.

ایشان اظهارکردند: مفسران اهل سنت علت عوض شدن ابوبکر را این مطلب بیان می دارند که ابوبکر مظهر رحم بود و امام علی(ع) نیز مظهر شجاعت بود و این کار به این دلیل صورت گرفته است؛ البته این مطلب را نیز شرح می دهند.

معظم له یادآورشدند: این مساله با روایت مذکور سازگار نیست؛ بلکه در این روایت بیان شده است که جبرییل امین بیان کرده است که این آیات یا باید از سوی تو(پیامبر) قرائت شود یا کسی که از تو است؛ این مدعی با حدیث مذکور تطابق ندارد.