به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، نشست صمیمانه با عوامل سریال «سرّ دلبران» از سوی خبرگزاری حوزه و با مشارکت مرکز فرهنگی هنری دفتر تبلیغات اسلامی، شبکه جهانی ولایت، مدرسه اسلامی هنر و دانشکده دین و رسانه به منظور نقد و بررسی این سریال توسط کارشناسان حوزوی پیش از ظهر امروز با حضور محمدحسین لطیفی کارگردان این سریال، فرهاد قائمیان بازیگر، محمدرضا شفیعی تهیهکننده این سریال، حجت الاسلام والمسلمین حسینی کوهساری مسئول مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه های علمیه، حجت الاسلام و المسلمین محمد حسن زمانی، مدیر دفتر سیاسی و اجتماعی حوزه های علمیه، مسئولین رسانه رسمی حوزه و جمعی از اهالی فرهنگ، هنر و رسانه در سالن اجتماعات انجمن های علمی حوزه و با استقبال بالای علاقه مندان مواجه شد برگزار شد.
سریال "سر دلبران" بازتاب قابل توجهی در جامعه داشت
در ابتدای این نشست حجت الاسلام و المسلمین سید مفید حسینی کوهساری ، مدیر عامل خبرگزاری حوزه ، طی سخنانی ، ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این جلسه و امیدواری نسبت به تقویت تعامل و ارتباط حوزویان و هنرمندان اظهار داشت: هنر در همه جوامع و در همه مکاتب جایگاه بسیار ارزشمند و والایی دارد به خصوص در مکتب اسلام که نگاه به هنر اساساً یک نگاه راهبردی و کلیدی است.
وی افزود: هنر را جزو ذات انسان و از ارکان خلقت الهی و بلکه فراتر از مخلوقات، یکی از اسما و صفات خداوند متعال می دانند، ضمن آن که گرایش به زیبایی و هنر در خلقت هر انسانی نهادینه شده جزو امور فطری و طبیعی بشر به شمار می رود.
مدیر عامل خبرگزاری حوزه همچنین ادامه داد: غیر از اهمیتی که در نگاه فردی به هنر می شود، در نگاه اجتماعی نیز هنر مقوله بسیار ارزشمندی است تا آن جا که لازمه حیات فردی و اجتماعی و هر پیشرفتی محسوب می شود و به طور خاص در نگاه اسلامی هر مقوله ای اگر با هنر عجین نشود به پیشرفت و تکامل لازم نمی رسد.
وی با بیان این که در نگاه اسلامی به خصوص با تکیه بر کلام و سیره اهل بیت(ع) ، هنر جایگاه بسیار مهم و برجسته ای دارد، گفت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و برقراری حاکمیت دینی بر محوریت اسلام ناب مبتنی بر اندیشه های حضرت امام(ره)، نگاه جدیدی به هنر شکل گرفته که البته شخصیت های بزرگی در معرفی و تبیین اندیشه انقلاب اسلامی در این باره تاثیرگذار بوده اند و در راس آن ها امام راحل و مقام معظم رهبری و نیز شهید مطهری هستند که این شهید والامقام به تعبیر رهبر معظم انقلاب، معمار فکری و ایدئولوگ بزرگ انقلاب هستند.
حجت الاسلام و المسلمین حسینی کوهساری همچنین با تاکید بر این که تعامل دین و هنر پس از پیروزی انقلاب اسلامی، زمینه ساز پیشرفت های بسیار خوبی شده، افزود: امروزه در صدا و سیما و در عرصه های گوناگون سریال سازی و برنامه سازی، خوشبختانه یک تعامل خوبی میان نهاد حوزه و هنرمندان و مسئولان فرهنگی و رسانه ای شکل گرفته که به نظر ما البته هنوز تعامل مطلوبی نیست و باید بهتر از این ها شود، به خصوص این که افق فراروی انقلاب اسلامی را ما اگر مورد توجه قرار دهیم و در عرصه بین الملل دقت کنیم، متوجه ضرورت این مساله برای تبیین معارف اسلامی و صدور مفاهم انقلاب اسلامی می شویم.
وی خاطرنشان کرد:این بیان مهم مقام معظم رهبری که ما در پیچ تاریخی هستیم و در آستانه یک تمدن سازی نوین قرار داریم، نیازمند تحقق نقش هر دو نهاد دین و هنر در این باره است و این مساله ای بسیار مهم و راهبردی است که چه در سطوح نظر و تحلیل و چه در وادی برنامه ریزی و عمل، تعامل گسترده ای را می طلبد.
مسئول مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه های علمیه همچنین ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این نشست گفت: انشاالله این برنامه ها و نشست ها دریچه و افقی نوین برای طرح مباحث جدی تر در راستای تعامل و هم افزایی و هم فکری هر چه بیشتر دو نهاد دین و هنر و رسانه بگشاید.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که سریال سر دلبران ساخته آقای محمد حسین لطیفی، انصافاً بازتاب های قابل توجهی در سطح جامعه داشت، افزود: اهمیت این موضوع و محوریت قصه که روایتگر زندگی و نقش یک روحانی امام جماعت در یک محله است می طلبید که این نشست نقد و بررسی با حضور عوامل سریال و نیز صاحب نظران حوزوی برگزار شود که قطعاً برکاتی در زمینه تحلیل کار و بررسی نقاط ضعف و قوت آن به همراه دارد.
حجت الاسلام و المسلمین حسینی کوهساری همچنین ضمن تقدیر از حمایت و پشتیبای سازمان اوج در ساخت این سریال اظهار داشت: این سریال با پشتوانه خوبی به صحنه عمل آمد چه آن که حامی آن، یک سازمان خوش نام و انقلابی به نام سازمان اوج بود و جدای از این مساله نیز دست اندرکاران این سریال چه کارگردان و چه تهیه کننده و چه بازیگران و نویسنده و غیره کار قابل قبولی را ارایه کردند.
وی با اشاره به این که عموم بازیگران در این سریال از جمله هنرپیشه های مطرح و کاربلد تلویزیون بودند، گفت: سر دلبران در واقع به دنبال این بود که نقش برجسته طلبه و روحانی را در عرصه مناسبات اجتماعی به تصویر بکشد که البته کلیت این رویکرد در ادبیات دینی ما همواره مورد توجه ویژه بوده است.
وی افزود: حقیقت آن است که حوزه و روحانیت در عرصه های مختلف اجتماعی و فرهنگی حضور موثری دارد و نسبت به آسیب های اجتماعی توجه و دغدغه دارد و در این سریال تا حدود زیادی به این مساله توجه شده بود.
مدیر عامل خبرگزاری حوزه همچنین در خاتمه بیان داشت: ما در خبرگزاری حوزه نظرخواهی و نظرسنجی از مخاطبان به خصوص طلاب و حوزویان داشتیم و حتی پویشی به همین منظور درباره سریال ها و برنامه های رمضانی تلویزیون صورت دادیم که بازخوردهای جالب و متنوعی داشت.
* کم کاری در برقراری تعامل میان حوزویان و هنرمندان را باید جبران کنیم
حجت الاسلام و المسلمین محمد حسن زمانی، مدیر دفتر سیاسی و اجتماعی حوزه های علمیه نیز در ادامه این نشست در سخنانی با اشاره به نقش کلیدی و محوری روحانیت در پیروزی انقلاب اسلامی و تداوم و استمرار انقلاب، اظهار داشت: در احادیث داریم که عالمان وارث انبیا هستند و همان طور که انبیا رسالت انسان سازی را برعهده داشتند تا بشریت را از فرش به عرش برسانند، همین رسالت نیز به عهده علما و حوزویان است که امروز هم پس از ارتحال امام (ره) ، مقام معظم رهبری سکاندار هدایت جامعه را عهده دار هستند.
وی افزود: طبعاً به دوش کشیدن رسالت جامعه ممکن است با برخی ناملایماتی ها همراه باشد، چه آن که ممکن است برخی افراد و گروه ها حرکت های اصلاحی را برنتابند و اقداماتی علیه روحانیت انجام دهند که از جمله این اقدامات ترور شخصیت های برجسته ای چون شهید مطهری و شهید بهشتی در سال های آغازین انقلاب بوده که این بزرگواران هدفمند به شهادت رسیدند.
وی همچنین با بیان این که فیلم و سینما همواره یکی از ابزارهای مهم هنری در جامعه بشری بوده، گفت: اساساً هنر عنایت خدا و سرمایه الهی است که البته در تعریف هنر و مصادیق آن نظرات گوناگونی وجود دارد اما در یک نگاه کلی انواع هنر از حیث جهت گیری بر سه قسم است که شامل هنر الهی، هنر ضد الهی و نیز هنر خنثی می شود.
حجت الاسلام و المسلمین زمانی افزود: اگر هنر به عنوان ابزاری برای القا و تزریق آرمان ها و فضیلت ها باشد قداست پیدا می کند و این هنر ، الهی است اما اگر در خدمت اهداف غیر الهی باشد، هنری غیرالهی است و در شکل سوم چنانچه بدون این دو هدف گیری و صرفاً برای سرگرمی باشد و بار ارزشی و ضد ارزشی نداشته باشد ، هنر خنثی است و امروز در جامعه انسانی هر سه نوع هنر قابل مشاهده است.
وی بیان داشت: انبیای الهی در بخش مربوط به هنر الهی ، انواع هنرها را در خدمت اهداف مقدس خود درآوردند که بارزترین آن ها قرآن کریم است که صدها مقاله و کتاب درباره بازشناسی هنرهای قرآن به رشته تالیف درآمده و به ویژه در دو سه دهه اخیر پایان نامه های مختلفی درباره ابعاد هنری قرآن نگاشته شده ، هر چند که باز هم لازم است که پژوهشی جدی درباره هنرهای قرآنی از این منظر انجام شود.
این محقق و پژوهشگر حوزوی ادامه داد: در این راستا بی شک مسئولان و مدیران صدا و سیما و سینماگران با تعامل جدی خود با حوزه و نهاد دین، می توانند هر چه بیشتر و بهتر در مسیر تبیین و ترویج هنر قرآنی حرکت کنند.
وی به اهمیت نقش حوزه و روحانیت در عرصه هنر تاکید کرد و افزود: با تفاهم نامه ای که میان رییس صدا و سیما و مدیر حوزه های علمیه منعقد شده ، تلاش شده تا به بسیاری از این اهداف دست یابیم.
وی اضافه کرد: یک رسالت مهم حوزویان در عرصه هنر، راهبری و جهت دهی محتوایی و ارزشی به مجموعه دستگاه های هنری کشور است چه آن که در این باره دِینی به گردن روحانیت است و جامعه هنری این حق را به گردن حوزه دارد که مجموعه فضایل و اخلاق و معارف اسلامی را از او اخذ کرده و در کار هنری و رسانه ای اش لحاظ کند.
حجت الاسلام و المسلمین زمانی گفت: به اعتقاد ما این عطش و نیاز وجود دارد و اگر کوتاهی کرده ایم باید در مقام جبران برآییم و حوزه با شخصیت های حقیقی و حقوقی در عرصه های مختلف به خصوص هنر و رسانه ارتباط بگیرد تا به این وسیله همگی در تبیین و تبلیغ آموزه های قرآنی و دینی موفق باشیم.
وی ابراز داشت: بسیاری از هنرمندان ما علاقه جدی به دین و کشور و نظام و انقلاب دارند و اگر ارتباطی تاکنون به آن صورت میان حوزه و هنرمندان شکل نگرفته، کم کاری از ناحیه ما بوده و باید این را جبران کنیم.
وی گفت: رسالت مهم دیگر ناظر به ورود به عرصه تصدی گری برخی جاهایی است که جزو شأن و توان روحانیت است و در این چهار دهه در حوزه های علمیه، مراکز هنری و آموزشی تاسیس شده و به خصوص نهادهایی چون مرکز مدیریت حوزه ، دفتر تبلیغات اسلامی، مدرسه اسلامی هنر، دانشگاه صدا و سیما و مرکز پژوهش ها اسلامی آن فعال و اثرگذار بوده اند، ضمن آن که در دوره اخیر نیز برخی معاونت های حوزه در این راستا کارهای خوبی را شروع کرده اند.
مدیر دفتر سیاسی و اجتماعی حوزه های علمیه ادامه داد: همچنین ما برنامه سالانه ای در حوزه داریم به عنوان هنرهای آسمانی که چهارده هنر را به شکل عملی طلاب دنبال می کنند و از افراد موفق در این عرصه ها تجلیل به عمل می آید و لذا بسیار خوب و لازم است که هنرمندان و فیلمسازان با مسئولان و نخبگان این جشنواره نیز ارتباط خوبی برقرار کنند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص چرایی و فلسفه ورود کسوت روحانیت به سریال ها و فیلم ها گفت: در همین خصوص اختلاف نظری در اول انقلاب بود به این معنا که برخی مخالف بودند که چهره روحانی در فیلم ها وجود داشته باشد چرا که می گفتند این کار ممکن است به قداست و شان روحانیت آسیب وارد کند و البته برخی نیز موافق بودند اما در کل اجماع بر این شد که زندگی و فعالیت روحانیت نیز در سریال ها و فیلم های سینمایی به تصویر کشیده شود.
وی همچنین ابراز داشت: بر اساس بررسی هایی که ما داشته ایم در طول چهار دهه بعد از انقلاب ،در 35 سریال به نحوی به کسوت و نقش روحانیت پرداخته شده که البته تحلیل و بازبینی دقیقی در این باره بر اساس نقاط ضعف و قوت صورت گرفته و ماحصل تحقیقات و پژوهش ها به آیت الله اعرافی مدیر حوزه های علمیه داده شده است.
* نیازمند انتخاب مشاور مذهبی مناسب برای فیلم ها هستیمحجت الاسلام علی جعفری نیز طی سخنانی، ضمن تقدیر از دست اندرکاران برگزاری این نشست بر لزوم تقویت تعامل و ارتباط میان حوزویان و هنرمندان و فیلمسازان تاکید کرد و گفت: انصافاً وضعیت کنونی نسبت به یک دهه پیش ، فضای بهتری در خصوص نقد سریال ها ، توام با عقلانیت و تعامل و نگاه مثبت است، هر چند که معتقدم برای حفظ این وضعیت و بهبود آن باید با احتیاط بیشتری تعامل کنیم.
وی افزود: در این بین ، شاید کُندترین ابزار ما برای تعامل آیین نامه باشد و از سویی باید به بحث مشاوران مذهبی سریال ها توجه جدی شده و در این خصوص به کیفیت ها و استانداردها عنایت داشت.
این منتقد حوزوی سینما و تلویزیون همچنین گفت: ما برای رسیدن به هدف نباید صرفاً به جلسه و نشست اکتفا کنیم بلکه می بایست هر چه بیشتر و بهتر زمینه تعامل و همدلی و همزمانی را فراهم کنیم و از ظرفیت های حوزه و سینما و تلویزیون در این خصوص که دغدغه تولید کارهای دینی و مذهبی دارند نهایت بهره برداری را داشته باشیم.
وی در ادامه به برخی ایرادات فنی و محتوایی سریال سر دلبران پرداخت و افزود: برخی مسایل به شکل شعارهای گل درشت در سریال وجود داشت ، ضمن آن که در یکی دو مورد حتی شخصیت روحانی سریال نیز آیه قرآن را غلط خواند که باید به رفع این ایرادات توجه جدی می شد.
حجت الاسلام جعفری بیان داشت: طبعاً در این مباحث اگر ناظر و مشاوره قوی باشد ایرادات سریال کمتر می شود.
وی همچنین ضمن تقدیر از حمایت و پشتیبانی سازمان اوج برای ساخت این سریال افزود: بنده درباره بازنمایی روحانیت و شخصیت های مذهبی در تلویزیون مطالعاتی داشته ام و معتقدم که در سال های اخیر خیلی از آسیب های سنتی مربوط به بازنمایی روحانیت در تلویزیون تا حدودی کنترل و مدیریت شده ولی با این حال گاه نقاط ضعفی نیز در کارها وجود دارد که بخشی از آن طبیعی است.
* سریال "سر دلبران" توانست در جامعه موج ایجاد کند
حجت الاسلام علی قهرمانی، طی سخنانی در نشست نقد و بررسی این سریال که امروز با حضور برخی از عوامل آن و به همت خبرگزاری حوزه در سالن جلسات ساختمان انجمن های علمی حوزه برگزار شد، با بیان این که سریال سر دلبران در زمان پخش خود توانست باعث ایجاد موجی در جامعه شود، ابراز داشت: یکی از نقاط این سریال آن است که میان مردم زمینه گفتگو و بحث و نظر را فراهم کرد و در این باره دست به گفتمان سازی زد.
وی همچنین ضمن تقدیر از برگزارکنندگان این نشست نقد و بررسی گفت: به نظرم اگر این نشست ها حتی قبل از فرآیند تولید کار انجام شود، در ارتقای کیفی آثار و کاهش محسوس نقاط ضعف آن ها بسیار موثر است، به خصوص این که ما در حال حاضر تشکل های خوبی مثل انجمن سواد رسانه و صاحب نظرانی در عرصه فیلم و سریال و ارتباطات داریم که می توان به خوبی از این ها مشاوره گرفت.
این منتقد تلویزیون و سینما در ادامه بیان داشت: در سریال سر دلبران گاهی اوقات احساس می شد که شخصیت روحانی در منزل به شئونات خانوادگی آن چنان دقت ندارد و در ضمن تنش میان آن ها زیاد بود
وی با بیان این که در بازنمایی امر مقدس و مفاهیم معنوی نیاز است که فیلمسازان و هنرمندان دقت بیشتری داشته باشند، گفت: در سریال شاید این احساس می شد که به عنوان مثال تا حدی به بحث شفای مریض توجه کمی شده و البته این که سید سلیم با سوء استفاده از شفای مریض و دکان باز کردن به این منظور جلوگیری می کند، ارزشمند بود.
حجت الاسلام قهرمانی همچنین افزود: از سویی شاید این احساس در بین مخاطب پدید می آمد که پدر بزرگ سید سلیم با آن عرق چین سبز و چهره خاص و عبا ، نشانه و نماد رهبران معنوی جامعه به غیر از روحانیون است؛ به خصوص این که این تلقی شکل می گرفت که در مقابل او روحانی فیلم ، نماینده فقه و شریعت است که البته نمی خواهیم بگوییم در این خصوص تعمدی وجود داشته اما ممکن است این ذهنیت شکل گرفته باشد.
* هدف ما در سرّ دلبران، نشان دادن زندگی ساده روحانیت بوده است
محمد حسین لطیفی کارگردان سریال سر دلبران نیز طی سخنانی چنین آغاز کرد: خداوند را شاکرم که شرایطی برای من در طول زندگی مهیا کرد که بتوانم به بخش مهمی از دغدغه هایم در سریال ها و فیلم ها بپردازم.
وی افزود: بنده گاهی به مدیران ارشد تلویزیون در دوره های مختلف از جمله آقای ضرغامی گفته ام که شماها در تلویزیون مدیر هستید و احیاناً بعد از مدتی در جای دیگر مدیریت خود را ادامه داده و یا بازنشسته می شوید اما تلویزیون مال من است چرا که آن را به عنوان یک منبری می شناسم که به واسطه آن حرف خود را بزنم و این حرف و سخن بیننده و شنونده داشته باشد.
این کارگردان مطرح سینما و تلویزیون کشورمان همچنین ضمن تقدیر از دست اندرکاران برگزاری این نشست گفت: طبعاً کار بشری گاهی با خطا هم آمیخته می شود اما به طور جدی معتقدم که باید در عرصه های گوناگون رسانه ای و هنری به خصوص داستان ها و سریال های مذهبی کار کرد و در ایفای سهم خود در این خصوص تاثیرگذار بود.
وی ادامه داد: وقتی آقای شفیعی پس از سریال" تنهایی لیلا" متن کوتاه و طرحی از سریال "سر دلبران" را داد، سریع قبول کردم چرا که دیدم این طرح دارای موقعیت خوبی است که می توان به وسیله آن یک سریال خوب و تاثیرگذار ساخت.
لطیفی همچنین با بیان این که اصالتاً قمی و بچه محله چهارمردان است، افزود: مواردی بوده که با برخی روحانیون زندگی کرده ام و این قشر شریف را از نزدیک می شناسم ، ضمن آن که در میان قوم و خویش نیز افراد روحانی داریم که این مساله نیز به شناخت من از زندگی روحانیون کمک کرده است.
وی خاطرنشان کرد: در این سریال سعیم این بوده که آنچه به تصویر می کشم برآمده از اعتقادم باشد و خواسته ام بگویم که اگر می گویند که در جامع میان روحانیون و مردم فاصله ای ایجاد شده باید این فاصله را برداشت
وی افزود: البته طبعاً در بین برخی روحانیون، خطاها و اشتباهاتی بوده که شاید گاهی هم از سوی برخی جریانات برجسته شده و این ها در فاصله افتادن میان برخی از روحانیون با مردم موثر بوده اما در این سریال سعی کردم که زندگی ساده روحانیت مردمی و دوست داشتنی را به تصویر بکشم.
کارگردان سر دلبران یادآور شد: از سویی طبیعی است وقتی ما درباره هر قشری فیلم بسازیم انتقاداتی از سوی اهالی آن صنف یا قشر مطرح می شود که درباره روحانیون هم شاید این طور است و برخی از انتقادات به سریال از نظر بنده وارد است اما تلاش ما این بوده که سبک زندگی روحانی و نوع ارتباطش با مردم محل و کسبه را در این سریال نشان دهیم.
وی در پاسخ به این انتقادات که مناسبات میان سید سلیم ، شخصیت روحانی سر دلبران در داخل خانه با همسر و مادرش یک مقدار به تنش و عصبانیت بیش از حد کشیده شده است نیز گفت: اتفاقاً برخی می گویند که چرا مثلاً این شخصیت روحانی بی عیب و نقص است؛ به هر حال ما در تلویزیون با انبوه مخاطب با سلایق و دیدگاه های مختلف روبرو هستیم که اظهار نظر می کنند.
لطیفی افزود: این که گاهی سید سلیم با خانواده اش تندی می کند، بیشتر به خاطر وارد شدن به بحث غیبت و تهمت است و این که مقید به رعایت موازین اخلاقی و دینی است و روی این موضوع حساس است.
وی بیان داشت: از سویی این که بحث نازایی و فرزند نداشتن او مطرح شده خواسته ایم بگویی که روحانیون نیز مثل دیگر اقشار مشکلاتی از قبیل نازایی دارند و این طور نیست که آن ها هیچ مشکلی در زندگی خود نداشته باشند.
وی اضافه کرد: تلاش می کردم که تنش ها و درگیری های مردم و اهالی محل با سید سلیم شیرین باشد و حتی طعنه هایی که به او می زنند رویکرد واقع گرایانه ای داشته باشد تا کلیت کار شعاری و کلیشه ای هم نباشد، هر چند که ممکن است جاهایی اشتباه کرده باشیم که از این بابت عذرخواهی می کنم.
لطیفی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود ضمن رد برخی حرف و حدیث ها مبنی بر گران تمام شدن سریال سر دلبران به جهت حمایت و پشتیبانی سازمان اوج از آن گفت: اتفاقاً این پروژه بسیار ارزان بود و این طور نبود که چون حامی آن اوج باشد ، ما بر سر سفره پهنی نشسته بودیم و پول زیادی گرفته ایم ، ضمن آن که سریال پایتخت پنج به عنوان مثال از حیث تعداد قسمت هم نصف سریال ما بود اما دو برابر پیشتر پول گرفت.
وی همچنین ابراز داشت: بنده به طور خاص به مساله شفایافتن مریض اعتقاد بسیاری دارم چه آن که در مقطعی درباره مرحوم پدرم از امام رضا(ع) شفا گرفتیم و لذا قصد انکار حقیقت شفا را نداشتم، اما در سریال سر دلبران خواستم بگویم که روحانی داستان اهل سوء استفاده و دکان بازکردن به این بهانه نیست و باور و اعتقاد مردم را سرقت نمی کند.
کارگردان سریال "صاحبدلان" در خصوص چرایی انتخاب شهر یزد و بافت سنتی معماری آن برای ساخت سریال گفت: این که در سریال نشان داده می شود اکثر اهالی به مسجد می آیند، بیش از آن که ریشه در واقعیت داشته باشد ، هدف الگوسازی بوده هر چند که واقعاً در یزد چه از حیث معماری و چه از حیث استقبال مردم در برخی مناطق این طور است.
وی افزود: یکی از اهداف ما این بود که می توان سریالی ساخت با محوریت روحانی و مسجد و این که نشان دهیم چقدر خوب است نماز صبح درب مساجد باز باشد و این مساله به یک الگو در جامعه ما تبدیل شود.
وی بیان داشت: از سویی این که در سریال شخصیت ها بیشتر با لهجه یزدی صحبت نمی کنند به خاطر آن بود که ما با وجود بازیگران حرفه ای ، چندان امکان ساخت چنین سریالی را در تهران نداشته ایم و این که مثلاً شخصیت اصلی با بازی آقای برزو ارجمند می خواست لهجه یزدی داشته باشد باید کار را دوبله می کردیم که شاید جالب نمی شد و حتی مورد اعتراض مردم یزد واقع می شد.
۳۱۳/۸
محمد رضا شفیعی تهیه کننده سریال سر دلبران نیز طی سخنانی با بیان این که بیش از 99 درصد سریال های موجود در کشور از سوی صدا و سیما ساخته و پخش می شود، اظهار داشت: بنده حدود نوزده سال است که در تلویزیون فعالیت می کنم و با وجود آن که در ساختار نظام جمهوری اسلامی و با پول بیت المال کار می کنیم اما باید بگویم که به جهت حساسیت های بالا، سخت ترین کارها ، تولید سریال های دینی و مذهبی است.
وی با بیان این که سخت گیری ها و حساسیت های بیش از حد باعث کاهش تولید سریال های مذهبی و نیز ایجاد فاصله قابل توجه بین تولید آنها شده است، گفت: برای شخص بنده شاید ساخت سریال های غیرمذهبی که سوژه های ملتهب روز را هم نداشته باشند، ساده تر باشد چرا که حساسیت ها نسبت به این قبیل آثار کمتر است.
شفیعی افزود: در عین حال معتقدم که ما باید سریال های خوب و فاخر بسازیم و حمایت ها از این کارها بیشتر شود و حال آن که گاهی اوقات برخی حساسیت های بیجا مانع این مساله است.
وی بیان داشت: البته به طور کلی فیلم ساختن در تلویزیون کار سختی است چه آن که از سویی نیز نظامات ما ، نظامات دولتی است و معمولاً انگ سفارشی سازی به ما زده می شود.
این تهیه کننده با سابقه سینما و تلویزیون همچنین در خصوص آمار مخاطبان تلویزیونی درباره سریال های رمضانی امسال گفت: انصافاً نظرسنجی سازمان صدا و سیما نظرسنجی دقیقی است و در این نظرسنجی با وجود اختلاف کم، سر دلبران در بین سریال ها سوم شد، اما با این حال رضایمندی مخاطبان آن از بقیه بالاتر بود و این نشان از کیفیت کار می دهد و این که مخاطب با آن ارتباط لازم را برقرار کرده است.
وی با انتقاد از برخی مشاوران و نهادهایی که در آغاز نخواستند که اسمشان در تیتراژ سریال مطرح باشد ، افزود: قبل از این که کار ساخته شود به جای همکاری کردن، متاسفانه گاهی عدم همکاری و مشارکت را می بینیم و حال آن که باید کسانی و نهادهایی که متولی هستند برای این موضوعات وقت گذاشته و هزینه هم بدهند تا آثار خوب و فاخری ساخته و پخش شود.
ضرورت تشکیل اتاق فکر بین حوزه علمیه و صداوسیما
فرهاد قائمیان بازیگر سریال نیز طی سخنانی، ضمن ابراز خرسندی از حضور در یک کار ارزشمند و دینی که در ماه مبارک رمضان امسال از شبکه اول سیما پخش شد، اظهار داشت: اعتقادم این است که صاحب این کار امیرالمومنین(ع) است و همه ما طبق همین تعالیم دینی که از ائمه اطهار(ع) فراگرفتیم برای این کار رفتیم و حدود 9 ماه کار سخت و طاقت فرسا در یزد را تحمل کردیم تا سریال خوبی روانه آنتن تلویزیون شود.
وی افزود: با وجود شرایط خاص آب و هوایی در این مدت تحت هدایت آقای لطیفی ، به درک و شناخت معنوی خوبی از کار رسیدیم و نتیجه نیز به نظرم مورد توجه مردم واقع شده و با آن ارتباط برقرار کرده اند.
این بازیگر سینما و تلویزیون همچنین گفت: بنده به نمایندگی از مجموعه بازیگران در این نشست حضور پیدا کرده ام و انصافاً در این سریال پیشکسوتان و اساتید بزرگی حضور داشتند که برای بنده همکاری با آن ها مایه افتخار بود.
وی در خصوص طرح پیشنهادی آیین نامه درباره ساخت سریال ها و فیلم هایی که در آن یک نفر ایفاگر شخصیت روحانی است، ابراز داشت: البته این حساسیت و دقت نظر خوب است اما اگر این مساله تبدیل به آیین نامه شود، هیچ وقت نمی تواند راهگشا و پیش برنده باشد.
قائمیان همچنین تاکید کرد: جدای از مباحث مدیریتی در سازمان صدا و سیما و اقتضائات آن آنچه به ذهن بنده می رسد این که باید بین حوزه علمیه و صدا و سیما اتاق فکری با حضور فیلمسازان و نویسندگان تشکیل شود و به اقتضائات و نیازها و مشکلات ساخت چنین آثاری در آن کمیته توجه ویژه ای صورت گیرد.
وی افزود: از سویی می بایست نگاه و رویکردمان در حمایت از این کارها وسیع باشد و با همدلی و تعامل کاری کرد که به خاطر برخی اختلاف ها و جزییات، سریال ها در روند تولید و پخش لطمه نبینند و اگر احیاناً بحث و مشکلی است در مرحله پیش تولید مرتفع شود.
این بازیگر که در سریال سر دلبران ایفاگر شخصیت بهمن بود، با اشاره به این که یک هنرمند در طول زندگی خود شخصیت ها و نقش های مختلفی را بازی می کند، گفت: بهمن در این سریال یکی از بازوهای سید سلیم ، روحانی محل بود و حرکت ها و گفتارهای او نیز بر اساس تعالیم حاج فتح الله و سید سلیم شکل گرفته بود و صبوری و حسن خلقش قابل توجه بود.
وی با بیان این که اساساً ما در کار فیلم سازی و سریال سازی نقش قهرمان و ضد قهرمان داریم نه نقش منفی یا مثبت ابراز داشت: افتخار می کنم که خادم حرم امام رضا (ع) و خواهر بزرگوارشان حضرت معصومه(س) هستم ولی با این حال وقتی یک کار خوب پیشنهاد شود در نقش ضدقهرمان نیز حاضر می شوم اما دوست دارم که در کارهای مذهبی نیز حاضر باشم و نباید این گونه فکر شود که حالا چون ما نقش منفی داشته ایم ، نباید در کارهای مذهبی مثلاً به عنوان یک روحانی ایفاگر کاراکتری باشیم.
*دیدار با آیت الله اعرافی مدیر حوزه های علمیه
در پایان این نشست، عوامل سریال سردلبران با حضور در دفتر مدیر حوزه های علمیه با آیت الله اعرافی دیدار و گفت وگو کردند.
آیت الله اعرافی با تقدیر از سازندگان این سریال که در ماه رمضان امسال از سیمای ملی پخش شد و با اشاره به جایگاه هنر قدسی گفت: این اثر در جریان هنر متعهد تولید شد و حضور روحانیت در این سریال نیز از نقاط برجسته آن بود.
وی افزود: روحانیت مقوله ای است که با تاریخ اسلام و تاریخ ملت ما عجین بوده است؛ هنوز هم می توان کارهای بسیار زیادی در خصوص بازشناسی این عنصر متعالی انجام داد و کاروِیژه های آن را در طول تاریخ احصا کرد.
تاسیس مرکز راهبردی مطالعات حوزه وروحانیت
مدیر حوزه های علمیه بیان کرد: در طرح های مدیریت جدید در حوزه فعالیت های گسترده ای دنبال می شود که یکی از آنها در حوزه بازشناسی این کارکردهای مهم و تاثیرگذار است؛ در همین زمینه مرکز راهبردی مطالعات حوزه وروحانیت نیز تاسیس شده است.
وی گفت: در این مرکز پیشینه و حضور فعال حوزه و روحانیت در عرصه های مهم و تاثیرگذاری تاریخی و اجتماعی و فرهنگی و... مورد بحث و بررسی قرار می گیرد؛ کشورهای مختلف در این خصوص و با موضوع روحانیت و نقش آن در ایران تحقیقات وسیعی انجام می دهند تا کارکردهای مهم و مختلف آن را مورد تحلیل قراردهند.
*400اثر علمی و پایان نامه با موضوع حوزه و روحانیت
عضو شورای عالی حوزه های علمیه بیان کرد: یکی از فعالیت های این مرکز رصد فعالیت های علمی است که در این عرصه انجام می شود؛ بر اساس برآوردها، 400 اثر علمی و پایان نامه در سالهای اخیر با موضوع حوزه و روحانیت در کشور تالیف شده است.
وی گفت: علما و روحانیت شیعه در اعصار و قرون گذشته تحولات بسیاری را ایجاد کردند از جمله نقش ماندگار بزرگانی چون خواجه نصیرالدین طوسی علامه حلی و شیخ مفید و شیخ بهایی و.... است که منشا تحولات بسیاری در کشور و جهان اسلام و شکوفایی تمدن اسلامی بودند.
مدیر حوزه های علمیه اظهارکرد: در عصر جدید نیز حوزه ما کارکردهای عظیمی را به خصوص در عرصه تولید فکر و حرکت انقلابی در ایران و کاربست های مختلف آن به منصه ظهور رساندند؛ بودند.
حوزه کارکردهای عظیمی در عرصه تولید فکر و حرکت انقلابی در ایران به منصه ظهور رسانده است
وی اظهارکرد: در عصر جدید نیز حوزه ما کارکردهای عظیمی را به خصوص در عرصه تولید فکر و حرکت انقلابی در ایران و کاربست های مختلف آن به منصه ظهور رسانده است و در همین راستا حوزه ما با نیازها و چالش های جدیدی روبرو شده است که تحلیل این موقعیت و حل و پاسخگویی به این نیازها نیز نیازمند کار جدی و پیگیر است.
آیت الله اعرافی تصریح کرد: از جمله عرصه هایی که حوزه می تواند در آن به فعالیت مستمر و اثرگذار بپردازد، مقوله هنر است؛ ارتباط موثر با هنر نیز باید به شکل علمی و دقیق انجام شود؛ هنر دارای ابعاد مختلف علمی و اجتماعی و فرهنگی و.. است که از هر نظر کارکردهای مختلف را نیز بروز می دهد.
وی گفت: با هم افزایی بیشتر می توان آثاری تولید کرد که در عین اینکه هنر قدسی هستند می توانند کارکردهای گسترده ای برای ارایه آموزه های ناب الهی و اسلامی و معرفتی به جامعه داشته باشند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: یکی از نکات مثبت سریال تولید شده، توجه به مقوله مسجد است که در کل سریال نیز این نگاه حاکم است؛ مسجد طراز اسلامی و انقلاب اسلامی دارای چند شان و جایگاه است؛ مسجد جایگاهی فراتر از عبادت محدود است؛ در واقع مسجد، عبادت را توسعه می دهد؛ همچنین مسجد، مردم نهاد است و همه مردم در آن احساس مشارکت می کنند.
وی گفت: از دیگر ویژگی های مسجد این است که امام جماعت به عنوان رکن و عامل انسجام بخش همه بخش های مسجد نمود دارد؛ ارتقای جامعه و رفع مشکلات و چالش ها از دیگر ویژگی های مسجد به شمار می رود؛ مسجد روی عنصر مردم تاکید بسیار دارد و یک مکان مقدس بسیار مردمی است که از دیرباز محل جلوس و انس و ارتباط و حل مشکلات مردم بوده است و بسیاری از تحولات بیدارگری ها و مبارزات در مسجد رقم خورده است.
وی اظهارکرد: عنصر دیگری که در این سریال به آن توجه شده بود، مفهوم ماه مبارک رمضان است که در این سریال به جنبه اجتماعی رمضان و حضور و همبستگی مردم برای رسیدن به کمالات الهی مورد توجه واقع شده بود؛ در واقع این سریال به مقولات با ارزشی چون حوزه و روحانیت و مسجد رمضان توجه کرده است.
عضو شورای عالی حوزه بیان کرد: ناقدان نیز در نقد چنین آثاری باید به این مساله نیز توجه کنند که این اثر در چه قالبی تولید و به دنبال چه عناصر متعالی است و این توجهات مهم را نیز باید در نقد خود مورد توجه قراردهند و نقد منصفانه ای با رعایت این مباحث ارایه دهند؛ همین امروز نیز به زعم برخی فعالان سینمایی آمریکایی، ایران بزرگترین کانون تولید فیلم ها و هنر قدسی است.
وی بر لزوم نقش آفرینی موثر در جامعه با پیوند مبارک این عوامل در تولید آثار هنری گفت: امیدواریم که کارهای تولیدی در این حوزه هر روز به سوی کمال بیشتر حرکت کند و چه خوش است که آثار هنری با توجه قراردادن کانون و نهاد حوزه و روحانیت با توجه به حساسیت ها و دقت های لازم تولید شود.
همیشه به دنبال ارایه مفاهیم اخلاقی و دینی در آثار هنری هستم
لطیفی کارگردان سریال سر دلبران نیز در سخنانی گفت: در مدت زمان تولید فیلم، کرامات و عنایات معنوی بسیاری به حسب فعالیت در عرصه هنری دین، نصیب بنده شده است.
وی افزود: در کل فعالیت های هنری که در این سالها انجام داده ام همیشه سعی داشته ام که به مقولات فاخر دینی و ارزشی و مقدس بپردازم که برکات آن را نیز به کرات در زندگی شخصی خود دیده ام؛ حتی در سریال هایی چون دودکش نیز سعی کردم مبانی دینی و ارزشی را حتی پای سفره و در دعای سفر به مخاطبان گوشزد کنم.
این کارگردان برجسته کشور بیان کرد: در این سالها همیشه سعی کرده ام که مقولات ضد دینی و ضد ارزشی از جمله تهمت، غیبت و بی آبرو کردن مردم را به شدت نکوهش کنم؛ باید به مردم آموزش دهیم که دیگران را قضاوت نکنند و به آنها برچسب نزنند؛ وقتی بیان می شود که حتی در حشر نیز افراد را به اسم مادران خطاب می کنند به این معنی است خداوند در روز قیامت هم سعی می کنند که بنده اش را بی آبرو نکند، پس چرا این صفت زشت و ناپسند در رفتار برخی مسلمانان هنوز مشاهده می شود؟.
وی گفت: همیشه در تولیدات خود سعی کرده که به معارف دینی و دین خدا خدمت کنم؛ امید به آن دارم که ساخت چنین برنامه هایی با محور قراردادن مسایل ارزشی و ارایه الگوی زندگی دینی هدیه ای برای اموات خود که از آموزه های دین مبین اسلام بفرستم چون در آموزه های دین مبین اسلام است که چه هنری بهتر از اینکه یک فرزند با عمل صالح خود نیکی و خیر و حسنه در پرونده پدر و مادر مرحوم خود قراردهد.
در پایان این نشست صمیمی، لوح تقدیر به عنوان یادبود به عوامل سریال «سر دلبران» و منتقدان نشست از سوی خبرگزاری حوزه اهدا شد.