به گزارش خبرگزاری «حوزه»، استاد محسن قرائتی در تفسیر نور به ارائه «نکات ناب» و «پیام های زیبای آیات قرآن کریم» پرداخته که حوزه نیوز در این نوشتار، آیه 122 و 123 سوره مبارکه آل عمران را در قالب مجموعه «قطره ای از دریا» ارائه می نماید.
* آيه 122
إِذْ هَمَّتْ طائِفَتانِ مِنْکُمْ أَنْ تَفْشَلا وَ اللَّهُ وَلِيُّهُما وَ عَلَي اللَّهِ فَلْيَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ
* ترجمه
آنگاه كه دو گروه از شما بر آن شدند كه (در جنگ) سستى نمایند، امّا خداوند ولىّ آنان بود (و به آنان كمك كرد كه از این فكر باز گردند،) پس مؤمنان تنها به خدا توكّل كنند.
* نکته ها
دو گروه از مسلمانان به نام هاى «بنوسلمه» از قبیله اوس و «بنوحارثه» از قبیله خزرج، تصمیم گرفتند كه از شركت در جنگ اُحد خوددارى كنند. دلیل سستى این دو گروه را عوامل متعدّدى ذكر كرده اند:
1- ترس از دشمن كه بیش از مسلمانان بودند.
2- ناراحتى از اینكه چرا در مقام مشورت به رأى ما توجّه نشد و به جاى دامنه اُحد، در شهر سنگر نگرفته اند.
3- ایراد به اینكه چرا پیامبر اجازه نداد یهودیانِ هم پیمان، به آنان كمك كنند؛ ولى خداوند با لطف خود این دو گروه را از افتادن به دام گناه و فرار از میدان جنگ نگهداشت و آنان را در ولایت خود حفظ كرد. [1]
* پيام ها
1- خداوند از تصمیمات ما آگاه است و پیامبرش را از افكار مردم آگاه مى سازد. «اذ همّت»
2- روزهاى سخت و تجربه از آنها را فراموش نكنید. «اذ همّت»
3- همه كسانى كه به جبهه جنگ مى روند یكسان نیستند. «طائفتان... ان تفشلا»
4- وجود عناصر سست بنیاد در جبهه ها، عامل شكست و خطر است. «تفشلا»
5 - اگر انسان تحت ولایت خدا نباشد، سست مى شود. «ان تفشلا واللّه ولیّهما»
6- خداوند مؤمنان را به حال خود رها نمى كند و در مواقع حساس دست آنان را مى گیرد. «واللّه ولیّهما»
7- فكر گناه، اگر به مرحله عمل نرسد، انسان را از تحت ولایت الهى خارج نمى كند. «همّت... واللّه ولیّهما»
8 - یگانه داروى سستى، توكّل بر خداست. كه این دارو تنها در دست مؤمنان است. «وعلى اللّه فلیتوكّل المؤمنون»
9- توكّل بر خداوند، عامل پیروزى است. «همّت... ان تفشلا واللّه ولیّهما و على اللّه فلیتوكّل»
* آيه 123
وَ لَقَدْ نَصَرَکُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَ أَنْتُمْ أَذِلَّةٌ فَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ
* ترجمه
و همانا خداوند شما را در جنگ بدر در حالى كه ناتوان بودید یارى كرد، پس از خداوند پروا كنید، باشد كه سپاس گزارى نمائید.
* نکته ها
كلمه «اذلّة» یا به معنى كمبود نیروى انسانى مؤمنان در بدر است و یا به معناى كمبود ساز و برگ جنگى و تداركات است. یادآورى كمبودها در بدر، اشاره به توانمندى آنان در مقایسه با جنگ اُحد است.
در سه آیه قبل خواندیم كه صبر و تقوا، انسان را بیمه مى كند و در این آیه نمونه عملى آن را مجاهدان بدر معرفى مى كند. در آیه قبل نیز سخن از توكّل بود و مجاهدان بدر نمونه عملى توكّل هستند. این آیه خطاب به مسلمانان مى فرماید: شما كه در بدر نصرت خدا را دیدید، چرا در اُحد به فكر سستى افتادید؟!
* پيام ها
1- امدادهاى غیبى را در میدان هاى كارزار فراموش نكنید. «نصركم اللّه ببدر»
2- نصرت الهى، نشانه ولایت الهى بر مؤمنان است. «واللّه ولیّهما... و لقد نصركم اللّه ببدر»
3- به خداوند توكّل كنیم كه نصرت او را در صحنه هاى جنگ دیده ایم. «وعلى اللّه فلیتوكّل... نصركم اللّه ببدر»
4- امدادهاى الهى سرنوشت جنگ را معیّن مى كند، نه عوامل طبیعى. «نصركم اللّه ببدر و انتم اذلّة»
5 - هركس طالب نصرت الهى است، باید تقوا پیشه كند. «نصركم اللّه... فاتقوا اللّه»
6- شكر امدادهاى الهى آن است كه تقواى الهى پیشه كنیم. «فاتّقوا اللّه... تشكرون»
------------------------
پاورقی:
1) تفسیر مجمع البیان، ذیل آیه
