به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، آیت الله اعرافی پیش از ظهر امروز در «دوره ی تربیت مدرس کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی امام خامنه ای» که در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) قم برگزار شد، گفت: این طرح کلی اندیشه اسلامی مبتنی بر اندیشه اسلامی امام خامنه ای است که در جوانی ایشان پایه ریزی کردند و این کتاب کوچک، اما ارزش بالایی دارد چون رهبر انقلاب در این کتاب نگاه منسجم را پایه ریزی کرده و در انقلاب به منصه عمل در آمده است.
عضو شورای عالی حوزه های علمیه با بیان این که در اندیشه اسلامی و تفسیری که از آن ارائه می شود، حداقل دارای دو رویکرد منظومه ای و حاشیه ای است افزود: در این رویکرد دومی ممکن است کسی اسلام را در حاشیه بر زندگی انسان تفسیر کند. مثلا بگوید اسلام در گوشه ای از اندیشه بشری مداخلاتی دارد و در همین رابطه بشر دارای اندیشه علمی و معرفتی و برای خودش پایه فکری است و تولید علم می کند واندیشه دارد و دین آمده در این اندیشه، هر جایی ملازمه ای ارائه کند.
مدیر حوزه های علمیه افزود: معتقدیم که اندیشه اسلامی دانه های تسبیج پراکنده نیست، بلکه از انسجام و منظومه واری برخوردار است و در همه ساحت ها اثرمی گذارد. این دو تفسیر که قالب افراد در این تفسیر دومی قرار می گیرند، اما در مقام ارائه کارهای علمی همه یک جور به این تفسیر اعتماد نمی کنند. همه می گویند اندیشه اسلام فراگیر و منظومه ای است، اما در عمل تفکر نظامند در آن فرد بروز نمی کند.
امام جمعه قم اظهار داشت: بهر حال دو تفسیر تعلیقه ای و دومی نظام وار در اسلام داریم و این دومی این گونه نیست که تنها نظام وار باشد، بلکه شعبی دارد که بعضی نظام آور و به صورت اجمالی معتقدند که اندیشه اسلامی تمدن ساز است، ولی در عمل و کاربرد از او چیزی دیده نمی شود. پس صاحبان دیدگاه دومی و تفسیر تمدنی اسلامی کم نیستند و قبول دارند، ولی این نوع از تفسیر تنها درگوشه ای از ذهن آنها قرار دارد، یا اگر در میدان هم باشد در مقام تطبیق و اجتهاد و عمل بروز نمی کند.
آیت الله اعرافی افزود: اما گروه دوم این قائلان تفسیر تمدنی از آن اجمال به تفسیر سیر کردند و نگاه شان به تفسیر تمدنی، علمی و شفاف است. در این میان گروهی هستند علاوه بر این مرحله در عمل آنها هم بروز کرده است. پس دو تفسیر نسبت به اندیشه اسلامی وجود دارد اقلی و حاشیه ای و دومی تمدنی نظام مند و فراگیر و این گروه دوم اقسامی دارند که بعضی نگاه اجمالی به اسلام، بعضی علاوه بر اجمالی علمی، بعضی ظهور و بروز در میدان اجتهاد نداشته و بعضی نگاه شان از حالت علمی و شفاف به عمل هم بروز و ظهور کرده است.
عضو شورای عالی حوزه گفت: بعد از این مسئله باید بگویم منظومه فکری امامین انقلاب را باید در تفسیر دومی قرار قرار دهیم که خود به اقسام مختلف قابل تقسیم است و اندیشه عرفانی وفکری امامین انقلاب از جوانی شکل گرفته و به منظومه عمل رسیده است.
ویژگیهای تفسیر تمدنی اسلام
مدیر حوزه های علمیه افزود: این تفسیر دومی که از اسلام گفته می شود یعنی تفسیر تمدنی دارای خصوصیاتی است که از جمله آن ورود پیدا کردن منابع دینی در قلمروهای بشر است و این قلمروها شمول دارد. اگر بخواهیم ساحت های زندگی بشری را تفسیر کنیم، شمولی را قابل شمارش است. اولین مولفه تمدنی تفسیری اسلام این است اسلام در همه منابع و ساحت های بشری مانند فرد، خانواده، سیاست و... وجود دارد. هر جایی از ساحت بشری نگاه بیندازید، اسلام در آن ساحت ورود دارد و بالتبع در علم و دانشی که در این ساحت می پردازد، ظهور دارد. بهر حال اصل اول شمول ساحتی است و لذاباید علوم اسلامی داشته باشیم.
امام جمعه قم اظهار داشت: مولفه دوم این است که این ورود اسلام گاهی به صورت مستقیم و گاهی به صورت کلی است. جاهایی اسلام به صورت جزئی و بعضی جاها به صورت کلی سخن گفته است.
آیت الله اعرافی افزود: عنصر سوم این است که حجم ساحت ها در زندگی بشر کم نیست، بلکه زیاد است و اسلام عرض عریضی از معارف دارد و در این میان گذاره هایی است که تعیین و تکلیف کرده است.
عضو شورای عالی حوزه های علمیه بیان داشت: عنصر دیگر این می باشد که ورود اسلام به ساحت ها به صورت منظومه وار، درخت واره و منسجم و پرحجم و دیگر این که این منظومه عقلانی و براساس نیازها است. پاسخ گویی به نیازهای بشر به صورت عقلانی و قدرت انعطاف در اندیشه اسلامی از دیگر مولفه اسلامی است که باید مورد توجه قرار داد.
مدیر حوزه های علمیه افزود: کتابهای شهید مطهری و تفسیر ایشان بر اسلام هم مبتنی بر این شش مولفه ای می باشد که ارائه شده است. این ها گروهی از فقهایی هستند که در گروه دومی از تفسیر که معتقد به تفسیر تمدنی اسلامی می باشند قرار دارند و امامین انقلاب علاوه بر دارا بودن تفسیر تمدنی نگاه و منظومه فکری و اندیشه شان به عمل هم تبدیل شده است.
وی افزود: نکته دیگری که باید در این نشست عنوان شود ارائه طرح کلی اندیشه اسلامی منظومه فکری متقدم رهبری و در دوره متأخر است. مسئولین طرح باید دو منظومه فکری برای رهبری تهیه کنند یکی دوره متقدم و در قلمرو پایه های فکری و منظومه دومی بعد از دوره رهبری ایشان در سخن و موضع شان است که پایه ریزی شده و در این رابطه بیانیه گام دوم قرار دارد که در سطوح مختلف بروز و ظهور پیدا کرده است.
امام جمعه قم اظهار داشت: در این رابطه باید گفت برای اولین بار ستاد الگویی اسلامی پیشرفت در قم به رسمیت رسیده است و حتی مورد عنایت خاص رهبر انقلاب قرار گرفته است. در مورد بیانیه گام دوم هم، ۱۰۰ برنامه ذیل برنامه، طراحی شده که در سال جدید اجرا می شود . باید منظومه سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و بیانیه گام دوم در کنار هم باشند تا تمام فکر و اندیشه رهبری مورد توجه قرار گیرد.
تفکر تمدنی در حوزه
آیت الله اعرافی افزود: امروز مهمترین رویکرد حوزه این است که باید به صورت تمدنی بیندیشد و فکر کند. در این رابطه اسنادی هم طراحی شده و حتی درختواره رشته ها در حوزه بعد از سه سال در ۳۰۰ رشته آماده شده است. بهر حال پایه تمدنی حوزه این است که درختواره آن تهیه و تنظیم شود و این کار الان صورت گرفته است و در حوزه انقلابی باید به ریشه و تفسیر اسلام در نظر و فکر و عمل هم ارائه و توجه شود.
اجرای طرح نظام جامع اندیشه امامین انقلاب
وی بیان داشت: طرح دیگر که در حوزه برای سطح اول اجرا خواهد شد، برنامه نظام جامع اندیشه مبتنی بر امامین انقلاب و چند نفر دیگر است. همه طلاب سطح اول موظف خواهند شد در این طرح جامع اندیشه ای حضور پیدا کنند و این دوره ها را بگذارند.
مدیر حوزه های علمیه افزود: حوزه آمادگی دارد طرح دوره تربیت مدرسه کتاب اندیشه اسلامی رهبر انقلاب را در همه استانها توسعه دهد، البته باید سعی کرد این دوره به صورت قوی برگزار شود.
۳۱۳/۴۰
