به گزارش خبرگزاری حوزه، رشد و شکوفایی روزافزون زبان و ادبیات فارسی، مرهون هنرمندانی صاحب‌دل و خردمندانی سخن‌شناس است که در طول تاریخ ایران، مردانه کوشیده‌اند و با تحمل سختی‌های فراوان، حاصل خردورزی‌های حکیمانه، دریافت‌های عارفانه و احساسات شاعرانه خویش را در قالب الفاظی دل‌انگیز به نظم و نثر کشیده‌اند؛ بی‌تردید، «خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی»، هنرمندی بی‌بدیل یا کم‌نظیر در این عرصه می‌باشد.

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) با جمع‌آوری اطلاعات و سامان‌دهی اثر ارزشمند دیوان حافظ شیرازی و همچنین پژوهش‌های مرتبط، با استفاده از دانش جدید روز، نرم‌افزار چندرسانه‌ای حافظ را تولید و در اختیار عموم مخاطبان، علاقه‌مندان به شعر و ادب و پژوهشگران حوزه ادبیات، قرار داد که در ادامه به مناسبت روز بزرگداشت حافظ با این نرم افزار آشنا خواهیم شد.

نرم‌افزار ارزشمند دانشنامه چندرسانه‌ای حافظ که ثمره هفت سال تحقیق و پژوهش در زمینه غزلیات حافظ است از بهترین و جامع‌ترین نسخه‌های دیوان حافظ استفاده شده است؛ به همین منظور، از تمامی نسخه‌های کهن و جدید بازبینی به عمل آمده و در نتیجه، بین نسخه‌های موجود (مشتمل بر: بیش از ۳۵ نسخه چاپی و حدود ۴۴ نسخه خطی)، مقایسه‌ای دقیق صورت گرفته است؛ در نهایت، برای قرائت غزل‌ها، در این نرم‌افزار، نسخه علامه قزوینی و قاسم غنی با تصحیح خانلری انتخاب شده است.

این گزارش می‌افزاید، یکی از بخش‌های اصلی نرم‌افزار حافظ، دانشنامه است که مشتمل بر ۱۵ عنوان شرح و تفسیر غزلیات دیوان حافظ در ۴۰ جلد می‌باشد و از سه قسمت تشکیل شده است؛ اول، پنجره فهرست شرح‌های مربوط به غزل جاری که عناوین آن‌ها به همراه نشانی و تعداد تکرار نمایش داده می‌شود. دوم، قسمت خلاصه‌ای از پاسخ‌ها که دسترسی به متن کامل در شرح مربوطه نیز در آن فراهم است. و سوم، متن کامل دیوان حافظ با امکان انتخاب: غزلیات، قصاید، ساقی‌نامه، مثنویات، رباعیات و مقطعات. در این صفحه همچنین کاربر می‌تواند شماره صفحه یا بیت مورد نظر خویش را درج نماید و به‌آسانی به شعر یا بیت دلخواه منتقل شود.

گفتنی است، در این نرم‌افزار چنانچه بیتی از اشعار حافظ با آیات قرآن کریم و روایات معصومین علیه السلام ارتباط داشته باشد و یا احیاناً جناب حافظ، واژگان و عبارات قرآنی یا روایی را تضمین نموده باشد، با انتخاب شعر مورد نظر، در دو قسمت مستقل «آیات» و «روایات» به همراه نشانی کامل پاسخ‌ها و نیز شرح و توضیح آیه یا روایت مذکور در شروح و کتب مرتبط با دیوان حافظ، قابل مشاهده خواهد بود. شایان توجه است که در قسمت «آیات»، امکان پخش صوت ترتیل آیه مورد نظر نیز وجود دارد.

لازم به ذکر است بخش کتابخانه نیز از قسمت‌های اصلی این نرم افزار به شمار می‌رود که متن کامل ۷۶ عنوان کتاب در ۱۳۹ جلد از کتاب‌های مرتبط با حافظ و دیوان شعری او، در این بخش فهرست شده است. در این قسمت، قابلیت دسترسی به بیش از ۸۲۳۰۰ مورد از عناوین و سرفصل‌های کتب برنامه نیز فراهم آمده است که کاربر با توجه به نیاز خویش می‌تواند به گزینش مورد یا موارد دلخواه مبادرت ورزد.

شرح اشارات حافظ، فرهنگ واژه‌نمای حافظ، از کوچه رندان، حافظ از پیدا و پنهان زندگی، جمال آفتاب و آفتاب هر نظر (۱۰ جلد)، شرح سودی بر حافظ (۴ جلد)، ماهنامه حافظ (۹ جلد)، شرح جلالی بر حافظ (۴ جلد)، دیوان حافظ با شرح کامل، حافظ‌پژوهی (۱۰ جلد)، چشمه خورشید، عرفان حافظ، حافظ خراباتی (۴ جلد)، حافظ‌شناسی (۱۵ جلد) و ایهامات دیوان حافظ، برخی از کتاب‌های ارائه شده در بخش کتابخانه این نرم‌افزار می‌باشد.

همچنین در این نرم‌افزار، ۵ عنوان فرهنگ‌نامه در ۹ مجلد جهت فهم معانی کلمات و یا ابیات اشعار حافظ گنجانده شده است و کاربر در هر قسمت از برنامه که باشد، با کلیک راست روی واژه مورد نظر از اشعار حافظ می‌تواند به قسمت «فرهنگ‌نامه» منتقل شده و معنا و شرح کلمه انتخابی را مشاهده نماید.

گفتنی است، در نرم‌افزار دانشنامه حافظ، قابلیت‌های پژوهشی و متنوعی برای آسان‌سازی تحقیق و استفاده از متون برنامه در دسترس کاربر قرار دارد که جستجوی پیشرفته، یادداشت‌برداری، ذخیره، ویرایش و چاپ متن، امکان چاپ، امکان انتقال ابیات و متن مورد نظر به محیط MS-Word مهم‌ترین این امکانات می‌باشند.