به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه حجت الاسلام والمسلمین صدرا مازنی در یادداشتی درباره توسعه مجلات طلاب واحدهای آموزشی معتقد است که این توسعه باید به همراه تخصصی شدن باشد و بتوانند مباحث علمی را به خوبی انعکاس دهند.
مدیر ترویج پژوهش حوزه های علمیه در این زمینه به مباحث مختلفی اشاره کرده است که در ادامه می آید.
۱. به نظر شما مجلات واحدهای آموزشی چه تأثیری در تقویت رشته‌های علمی طلاب واحدهای آموزشی خواهد داشت؟
مجلات جولانگاه قلم نویسندگان و محققان است. ابزاری برای عرضۀ فکر است. اگر این ظرفیت در اختیار قرار نگیرد، یکی از مهمترین فرصت‌های ارائۀ اندیشه از دست می‌رود و در واقع اندیشه‌وران از بستر مهم تعاطی اندیشه محروم می‌شوند. امروزه آخرین یافته‌های علم از بستر نشریات به بازار علم عرضه می‌شوند. مجلات واحدهای آموزشی نیز یکی از قالب‌های ترویجی در عرصۀ پژوهش است که در کنار سایر برنامه‌های مدیریت ترویج پژوهش معنا می‌یابد. مجلات دارای رتبه علمی علی‌القاعده مرزهای دانش را گسترش می‌دهند، موجب تقویت رشته‌ها می‌شوند؛ اما مجلات واحدهای آموزشی که رتبه ندارند در مسیر تقویت علم و در نتیجه تحکیم رشته‌ها و گرایش‌های علمی‌اند.  به عبارت روشن‌تر زمینه‌ساز تقویت رشته‌های علمی هستند.
۲. چه راه کارهایی برای توسعه مجلات واحدهای آموزشی پیشنهاد می نمایید؟(توسعه کمی و کیفی)
در طرح توسعه چند کار باید انجام شود: ابتدا) باید به تلقی درستی از معنای توسعه برسیم؛ یعنی به لحاظ معرفتی تکلیفمان را روشن کنیم. توسعه به مفهوم دینی با تعبیر رشد معنا می‌یابد: «قد تبین الرشد من الغی»: به بیان مرحوم علامه طباطبایی کلمه رشد به معنای رسیدن به واقع هر نظریه‌ای است.» مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) به درستی بجای کلمه توسعه از تعبیر پیشرفت استفاده می‌کنند. که همان معنای رشد را می رساند.
هدف ما از توسعۀ مجلات چیست؟ چرا می‌خواهیم مجلات ما نسبت به وضعیت موجود پیشرفتی را تجربه کنند و به رشد برسند؟ ما مجله را یکی از زمینه‌های انعکاس حضور طلبه در مباحث علمی می‌دانیم. یعنی در قالب و چارچوب روشمندی تهیه و عرضه می‌شود. حضور علم طلبه در این قالب به روحیه تحقیق و جستجوگری‌اش دامن می‌زند و موجب افزایش اعتماد به نفس طلبه می‌شود؛ ما انتظار داریم با تقویت این نشریات قدم‌های‌مان را در مسیر تربیت طلبۀ مولدِ علم محکم‌تر برداریم. وقتی این‌گونه شد یعنی هدف روشن است و هدفِ روشن یعنی رشد، با راه روشن به دست می‌آید. اگر مسیر را بشناسیم؛ آن وقت می‌توانیم به رشد مورد انتظار برسیم.
البته این بحث مبنایی است و دوستان ما در مدیریت ترویج پژوهش نگاه‌شان به کلمۀ توسعه مبتنی بر پارادایم‌های دینی است؛ با این حال این اشاره برای یادآوری و تذکر بود تا در نگارش طرح‌های توسعه‌ای دقیق شویم.
توجه به اصل عینیت و واقعگرایی نکته دیگری است که در توسعه باید توجه شود. یعنی واقعیت‌های زندگی علمی طلبه و نیز توانمندی‌های خودمان را بشناسیم. یعنی آرمان‌ها را تعریف کنیم و بر اساس آن بیاندیشیم و در عین حال بر اساس واقعیت‌ها عمل کنیم. امکانات موجود را بشناسیم و لوازم و امکانات مورد نیاز را در طرح توسعه بر رسیم. (یعنی برای توسعه به چه امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری نیازمندیم). ضمن اینکه به توانمندی طلبه در اجرای طرح‌ها و برنامه‌ها، از جمله همین توسعه مجله توجه کنیم. به عبارت دیگر دربارۀ شناسایی وضعیت موجود دو تلقی ممکن است وجود داشته باشد: یکی اینکه بررسی کنیم مجلات کماً و کیفیاً در چه وضعیتی قرار دارند. مثلاً  آمار کشوری، استانی، شهری یا وضعیت ظاهری یک مجله و... و نیز وضع کیفی مقالات را روشن کنیم که در چه وضعیتی است، بعد بیاییم و بگوییم مثلاً بالای ۶۰۰ واحد آموزشی در کشور داریم، بدون در نظر گرفتن مؤلفه‌هایی نظیر ظرفیت و توانایی آنها، آیندۀ پذیرش حوزه‌های علمیه؛ نقش امکانات و برنامه‌های دیگر و بدون عنایت به اینکه برای موفقیت برنامه‌ها لازم است به لحاظ نظری خود مدیران توجیه شوند؛ و غافل از اینکه نقش و جایگاه سایر معاونت‌ها نیز مؤثر است، بگوییم طی ۵سال آتی نشریات واحدهای آموزشی فلان تعداد افزایش می‌یابد و از بعد کیفی نیز بَیسار می‌شود.
تلقی دیگر که به‌گمانم به صواب نزدیک‌تر است اینکه: وضعیت موجود را به اعتبار واقعیت‌ها  بسنجیم و واقعیت‌ها را هم درست تعریف کنیم یعنی شناسایی وضع موجود صرفاً به لحاظ سنجه‌های کمی و کیفی مصطلح(که در آن محتوای نشریات تا سال فلان چگونه شود.) نباشد؛ برای توضیح بیشتر دربارۀ منظورم از بالا رفتن کیفیت مجلات این سؤال را مطرح می‌کنم: آیا می‌خواهیم رتبۀ مجلات واحدهای آموزشی را نیز در یک بازۀ زمانی معین ارتقا دهیم؟ مثلاً مجلۀ مدرسه امام خمینی(ره) ارومیه که اینک در سطح علمی اطلاع‌رسانی است و همه مجلاتی که در این سطح‌اند، آیا بنا است طی ۵ سال تبدیل به مجلۀ دارای رتبۀ علمی شوند؟ این یک چیزی است که به نظرم نیاز به بررسی بیشتر دارد. به گمان من چنین قصدی نداریم. زیرا اشخاصی که در این مجلات می‌نویسند رشد می‌کنند؛ ولی لزوماً خود مجله رشد نمی‌کند. زیرا  طلبه‌هایی که در این مجلات مقاله‌هایشان درج می‌شود، تقویت می‌شوند؛ و هدف ما رشد علمی آنها است که در سطوح بالاتر متناسب با هدفی که برای آن سطوح تعیین کردیم توانایی‌شان بالاتر برود. اما بستر مجله می‌ماند برای طلبۀ مبتدی‌ای که مقالۀ تمرینی می‌نویسد. مگر اینکه برنامه‌های ما از آموزش‌ مهارتها تا پژوهش درسی و تحقیق پایانی و مانند آنها چنان بی‌نقص باشد که بتوانیم صورت محتوایی مقالات طلاب جوان را در سطوح پایین تا حد استاندارد بالا ببریم.(یعنی اگر اینک هدف‌گذاری ما توانایی طلبه در پایان مقطع سطح یک، نگارش مقاله با رعایت چارچوب‌های ظاهری و در حد یک تتبع است، برنامه‌هایمان را به‌گونه‌ای طراحی کنیم که در افق بیست سال آینده طلبه با سه سال تحصیل بتواند به این افق برسد و در پایان سال ششم بتواند یک مقاله علمی تخصصی بنویسد و نیز در پایان سطح۲ مقاله علمی ترویجی و نیز همراه با پایان‌نامه سطح۳ مقاله علمی پژوهشی تولید کند. البته این دور نیست می‌توان برنامه‌هایی طراحی کرد که طلبۀ پایه ششم عصر انقلاب در ۲۰سال دیگر توانایی نگارش یک مقاله علمی پژوهشی را داشته باشد.- البته یادآور می‌شوم که من این را بعید نمی‌دانم؛ اما اینکه آیا فعلا چنین هدفی داریم یا نه، باید درباره‌اش با تأمل بیشتری  بحث کنیم.- اتفاقاً فکر می‌کنم حوزه-اعم از آموزش و پژوهش و...- اگر بخواهد می‌تواند در این باره مطالعۀ جدی‌تری بکند. چون فکر انسان متأثر از تربیت و تا حدودی متأثر از فیزیولوژی است و اگر سبک زندگی انسان در اندیشه‌ورزی تا خوراک و بهداشت مطالعه و آموزش اصلاح شود. به لحاظ زمانی نیز می‌تواند زودتر به هدف برسد. به حیث کیفی نیز موفق‌تر عمل کند. اینجا بحث مفصل است و فکر می‌کنم می‌توانیم در جای خودش بیشتر بحث کنیم. مثلاً آنچه که درجۀ اهمیت بالایی دارد مباحث روشی است. یعنی اینکه اولاً برنامه‌های ما روشمند تهیه شود و ثانیاً روشمند عمل کردن را به طلبه‌ها بیاموزیم)
در ضمن باید بین برنامه‌های مختلفی که برای طلبه طراحی کردیم ارتباط منطقی حاکم باشد؛ یعنی ما برنامه‌های پژوهشی برای طلبه طراحی کردیم(یا برنامه جامع پژوهش)، روابط این‌ها با هم باید روشن شود. همان چیزی که در جمع شورای مدیریت ترویج پژوهش از آن به سیر فعالیت‌های پژوهشی طلبه تعریف کردیم که به نوعی نقشه راه فعالیت‌های پژوهشی طلبه است و البته علاوه بر فعالیت‌های پژوهشی، روابط سایر برنامه‌هایی که در خارج از معاونت پژوهش برای طلبه تدارک شد، نیز باید با این برنامه‌ها مشخص شود.
سوم) با فرض اینکه بخواهیم همۀ ابزارهای لازم و یا حداقل در دسترس را به‌کار بگیریم، آنگاه وارد عملیات طراحی توسعه می‌شویم. توسعه در ذاتش تدریج نهفته است و بر مبنای پاردایم‌های دینی با تعالی دینی همراه است. البته اینجا قصد ورود به مباحث معرفتی را نداریم. همان مقدار که در ابتدا گفته شد کافی است؛ بلکه بیشتر بر اصل تدریجی بودن تأکید دارم. یعنی به این اصل در توسعه باید توجه کنیم. نکته دیگر اینکه توسعه  مبتنی بر اسناد بالادستی، از جمله چشم‌انداز است. هدف گذاری اصلی در مجلات رشد کمی و کیفی آن در افق زمانی معین است. یعنی با توجه به اسناد بالادستی در بازه زمانی معین به اهداف مشخصی برسیم.
نکته دیگر اینکه شرایط تاریخی مدارس نیز باید مورد توجه قرار گیرد(یعنی ما حساب فله‌ای نداشته باشیم بگوییم مثلاً ۶۰۰ مدرسه در کشور داریم و آمار مجلات ۶۰۰ مدرسه باید طی سه سال به ۶۰۰  برسد؛ بلکه زمان تأسیس مدارس باید مد نظر قرار گیرد. اینکه فلان مدرسه آیا چه زمانی راه‌اندازی شد و پژوهش طلبه و راه‌اندازی مجله در اولویت برنامۀ آن مدرسه قرار دارد یا خیر؟ باید مدنظر قرار گیرد. )، شرایط جغرافیایی(اینکه آیا می‌توانیم به لحاظ کمّی همان انتظاری را از استان سیستان و بلوچستان داشته باشیم که از استان قم داریم؟ دقت کنید من اینجا وارد محتوا هم نشدم؛ بلکه عطف توجهم حتی به حیث کمّی است. ممکن است واقعاً مدرسه ایرانشهر نتواند یک مجله دایر کند. البته من آنجا رفتم و تلقی شخصی‌ام از مدیریت آنجا غیر از این است و صرفاً از باب مثال نام این مدرسه را آوردم.)، بحث دیگر شرایط فرهنگی و شرایط اقلیمی است. آیا با توجه به اینکه این مجلات صورت تمرینی دارند و ای بسا خطاهای فاحش علمی در آن مشاهده شود. صلاح است در استانهایی که به لحاظ فرهنگی و اقلیمی با تنوع فرهنگی و مذهبی مواجه هستیم، این نشریات منتشر شود؟ اینجا من به طور دقیق نمی‌توانم پاسخ دهم. شاید بتوان با اعمال نظارت محتوایی بیشتر توسط گروه‌های علمی تربیتی این نگرانی نیز برطرف شود. اما پاسخ دقیق آن باید در طرح توسعه مد نظر قرار گیرد.
۳.    برای تأمین محتوای مجلات واحدهای آموزشی چه عناوین و موضوعاتی را پیشنهاد می‌نمایید؟
به نظرم مجلات به صورت تدریجی باید به سمت تخصصی پیش برود. اگر کانون‌های علمی به بلوغ لازم برسند امکان اینکه بسیاری از کانون‌ها بتوانند نشریه تولید کنند دورنیست. و از آنجا که کانون‌های علمی به صورت رشته‌ای و گرایشی است، انتظار می‌رود هر کانون و مجله‌ای به سمت اولویت‌های دانشی مرتبط حرکت نماید.